استفتاء از رهبر معظم انقلاب اسلامی
شرط جبران خسارت در قرارداد مضاربه
س) آیا در قرارداد مضاربه، سرمایه گذار میتواند شرط کند که عامل باید تمام ضررهای احتمالی بر سرمایه را از مال خود جبران کند؟ در صورت عدم حصول سود از مضاربه، آیا سرمایهگذار میتواند از عامل، سود را مطالبه کند؟
ج) شرط یاد شده، اشکال ندارد ولی اگر سودی حاصل نشود، سرمایه گذار نمی تواند از عامل، سود را مطالبه کند.
مستثنیات خمس
س) آیا موونه معیشت و زندگی جزو مستثنیات خمس است؟
ج) مخارج و هزینههایی که فرد برای گذران زندگی خود و افراد تحت تکفلش مصرف میکند، متعلق خمس نیست. موونه و مخارج زندگی، سه دسته است: دستۀ اول، ابزار و وسایلی است که برای رفع حوائج زندگی شخصی مکلف و افراد تحت تکفلش، باید در اختیار او باشد، هر چند (احیانا) زمینۀ استفادۀ از آنها پیش نیاید مانند کالای خواب و ظروف برای احتیاط و میهمان احتمالی. دستۀ دوم، مواد مصرفی است که با مصرف آن در زندگی، عین آن از بین میرود و باقی نمیماند، مانند مواد خوراکی، بهداشتی و... دستۀ سوم، هزینههای جاری زندگی مانند قبوض آب و برق و گاز، هزینههای درمان، تفریح، هدایا، صدقات و ...
تغییر نیت در نماز
س) آیا تغییر نیت در نماز، از نماز ادا به قضا یا از نماز قضای مغرب به قضای صبح جایز است؟
ج) به طور کلی تغییر نیت در نماز در موارد زیر واجب است: ۱. از نماز عصر به نماز ظهر، قبل از وقت مخصوص نماز عصر، در صورتی که بین نماز عصر متوجه شود نماز ظهر را نخوانده است. ۲. از نماز عشا به نماز مغرب، قبل از وقت مخصوص نماز عشا و قبل از رکوع رکعت چهارم اگر بین نماز عشا متوجه شود نماز مغرب را نخوانده است. ۳. اگر نماز قضای ظهر و عصر یک روز یا مغرب و عشاء یک روز بر عهده باشد و هنگام نماز عصر یا عشاء متوجه شود، نماز ظهر یا مغرب را نخوانده است و عدول در موارد زیر جایز است: ۱. از نماز ادا به نماز قضای واجب، البته احتیاط واجب آن است که اگر فقط یک نماز قضا دارد، به نماز قضا عدول کند؛ بخصوص اگر نماز قضا مربوط به همان روز باشد. ۲. از نماز واجب به مستحبّ برای درک ثواب نماز جماعت. ۳. از نماز واجب به نافله در ظهر روز جمعه برای کسی که قرائت سوره جمعه را فراموش کرده و به جای آن سوره دیگری را خوانده و به نصف رسیده یا از آن گذشته است.
خرید قسطی طلا به قیمت روز تسویه
س) اگر شخصی به صورت قسطی طلا بخرد و مقداری علیالحساب بدهد و قرار بگذارد که آخر ماه باقی پول را پرداخت کند و فروشنده بگوید موقع پرداخت، طلا را به قیمت روز حساب میکنیم؛ آیا این نوع معاملۀ خرید طلا، صحیح است؟
ج) تعیین قیمت کالا در معامله، لازم است وگرنه معامله، باطل می شود؛ بله میتواند هر قسمتی از طلا را که توان پرداخت آن را دارد، به صورت نقدی و به قیمت روزِ پرداخت، معامله کند؛ به عنوان مثال، یک سوم طلا را به قیمت روز، نقدی معامله کند و در زمان قسط دوم، قسمت بعدی از طلا را به قیمت روز خریداری کند و به همین ترتیب بقیۀ طلا را به قیمت روزِ پرداخت، بخرد.