سرويس خارجي-

 

طی سال‌های اخیر در کنار تمام مزایا و امکاناتی که اینترنت و فضای مجازی در اختیار کاربران قرار داده، معایب این فناوری نيز بيش از گذشته خود را نشان داده است. به‌طور قطع، ناشناس بودن هويت‌ها و اظهارنظر از سوي كاربراني كه هويت اصلي آنها مشخص نيست به همراه دسترسي نامحدود به حجمي از داده‌ها و اطلاعاتي كه معمولا فاقد سنديت و اعتبار لازم هستند، از جمله مهم‌ترين چالش‌هاي توسعه فضاي مجازي است. درواقع اگرچه فضاي مجازي، نامش مجازي است، اما تاثيراتش بسيار واقعي و ملموس است. در عين حال اگرچه محدود‌سازی مطلق دسترسی به شبکه‌های اجتماعی به‌دلیل ذات متکثر و غیرمتمرکز فناوری‌های نوین تقریبا ناممکن است، اما مي‌توان فضاي مجازي را مديريت كرد و فضاي مجازي را مانند يك جامعه واقعي تحت قوانين و قواعدي مشخص ساماندهي كرد، همان‌گونه كه در دنياي واقعي نيز ما به قوانين و ساختارها براي مديريت امور روزانه نيازمنديم. از سوي ديگر با توجه به آنكه اينترنت و فضاي مجازي، قدرت و حاکمیت دولت‌ها را در هر جامعه‌اي تحت تاثير قرار مي‌دهد، از این منظر مفهوم حکمرانی مجازی سال‌هاست که مطرح شده و بسیاری از کشورها برای مدیریت و کنترل فضای مجازی قوانین مختلفی را وضع کرده‌اند. اعتراضات اخير فرانسه نمونه مشخصي از نقش‌آفريني شبكه‌هاي مجازي در تحولات سياسي و اعتراضات اخير اين كشور بود و همزمان با اعتراضات در پاريس و ديگر شهرها برخی رسانه‌ها از مکرون نقل کردند که وی قطع شبکه‌های اجتماعی را در نظر دارد. شبکه بی‌ام‌اف به نقل از وی نوشت: «اگر اوضاع از کنترل خارج شود، ممکن است مجبور باشید مقرراتی (برای شبکه‌های اجتماعی) وضع کنید یا آنها را قطع کنید.» فابین روسل رهبر حزب کمونیست فرانسه هم در اوج اعتراض‌ها خواستار قطع دسترسی به شبکه‌های اجتماعی برای مقابله با اعتراضات شد. اكنون كه حدود يك هفته از اعتراضات خشونت‌بار در فرانسه مي‌گذرد، اتحاديه اروپا نيز به فكر محدود كردن فضاي مجازي افتاده است. کمیسر اتحادیه اروپا روز دوشنبه با اشاره به اعتراض‌های دامنه‌دار فرانسویان به کشته شدن یک نوجوان ۱۷ساله به دست پلیس این کشور، با انتقاد از عملکرد شبکه‌های اجتماعی، تاکید کرد که از ۲۵ اوت (سوم شهریور) قوانین اتحادیه اروپا بر این پلتفرم‌ها اعمال ‌می‌شود و باید هرگونه محتوایی که دعوت به قیام می‌کند، به سرعت پاک شود. تیری برتون 

(Thierry Breton) روز دوشنبه در گفت‌وگو با شبکه رادیویی فرانس‌اَنفو (Franceinfo) از آنچه کم‌کاری شبکه‌های اجتماعی نامید، انتقاد و اضافه کرد که شبکه‌های اجتماعی در جریان کشته شدن نائل ۱۷ باید اقدامات بیشتری انجام می‌دادند. وی با بیان اینکه از ۲۵ اوت قوانین اروپا بر این پلتفرم‌ها اعمال می‌شود، مدعی شد که در این رویکرد وقتی محتوای نفرت‌انگیزی همچون دعوت به شورش و آتش زدن خودروها منتشر می‌شود، این پلتفرم‌ها موظف هستند که آنها را در لحظه پاک کنند.

تجربه ديگر جوامع

اگرچه اتحاديه اروپا به تازگي لزوم ساماندهي و مديريت شبكه‌ها و فضاي مجازي را درك كرده، اما قبل از اتحاديه اروپا جوامع ديگري نيز به سمت مديريت فضاي مجازي حركت كرده‌اند. به‌عنوان نمونه در آمريكا قوانین مبتنی بر فیلترینگ سابقه‌ای طولانی دارند و آمريكايي‌ها در سال 1996 شاهد تصویب زنجیره‌ای از قوانین محدود‌کننده استفاده از اینترنت با پیشنهاد بیل کلینتون رئیس‌جمهور وقت این کشور بودند. در قانون یادشده که به نام «قانون صلاحیت ارتباطات» (CAD) مشهور است، هرگونه اطلاع‌رسانی مستهجن و غیراخلاقی برای نوجوانان کمتر از 18 سال منع شده است. روسیه نيز همانند بسیاری از کشورها همیشه چالش‌هایی با فضای مجازی داشته و محدودیت‌هایی در استفاده از اینترنت را برای شهروندان خود اعمال کرده است. روسیه برای تقویت هرچه بیشتر حاکمیت و مدیریت خود در فضای مجازی، اینترنت ملی را تحت قانونی موسوم به «حاکمیت اینترنت روسیه» راه‌اندازی کرده و امکان استقلال کامل فضای مجازی را تحت یک شبکه اینترنت محلی با عنوان «رونت» فراهم کرده است. همچنین این کشور برای حفظ و توسعه حاکمیت فضای مجازی سرویس‌های مشابه با سرویس‌های جذاب تحت‌ وب آمریکایی راه‌اندازی کرده است. همچنین اتحادیه «اینترنت ایمن» بزرگ‌ترین سازمان در روسیه است که به مقابله با محتوای نامطلوب در اینترنت می‌پردازد.

چین نيز یکی از مستقل‌ترین کشورها از منظر اینترنت است. هسته اصلی مدیریت فضای مجازی این کشور برعهده شورای عالی امنیت فضای مجازی و توسعه جامعه اطلاعاتی بوده که از اداره کل فضای مجازی چین به‌عنوان بازوی اجرایی خود استفاده می‌کند.