سینما، تلویزیون و الگو سازی هنرمندانه یاد شهدا
رسول شمالی ورزنده
یکی از مواردی که پس از انقلاب اسلامی در آثار هنرمندان و بخصوص در سینما کمتر به آن پرداخته شده و شاید هم به نوعی تاکنون مغفول مانده است موضوع زنده نگه داشتن هنرمندانه یاد و خاطره شهدا در آثار سینمایی، تلویزیونی، تئاتر و آثار نمایشی است که آنطور که شایسته خانوادههای شهدا باشد نبوده و نیست؛ میطلبد متولیان امر بهویژه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و همچنین سازمان صداوسيما در این خصوص بهطور جد وارد شوند و هنرمندان را به این امر ترویج و تشویق کنند.
رهبرمعظم انقلاب اسلامی هم در سخنرانی اخیرشان در حضور خانوادههای شهدا به همین امر اشاره کردند و اصحاب رسانه و هنرمندان همه رشتهها را به ترویج هنرمندانه و جذاب یاد و خاطرات شهیدان فراخواندند. با فرمایشات مقام معظم رهبری تکلیف بر همه هنرمندان و سازندگان فیلم روشن است. بنابراین میطلبد که روایتهای ناگفته شهدا با زبان هنر برای نسل جدید و جوانهایی که دوران دفاع مقدس و روزهای بحرانی و سخت مبارزه با استکبار، منافقین و دشمنان انقلاب اسلامی را ندیده و درک نکردهاند روایت شود و در این مسیر هنرمندان و تهیه کنندگان آثار هنری تلاش کنند تا با تولید فیلم و مجموعههای تلویزیونی فضای آن دوران و شهدا را برای جوانان ما تبیین کنند. بنابراین نقش سینما، تلویزیون و همچنین سایر بخشهای هنری در ترویج هنرمندانه یاد و خاطره شهدا میتواند بسیار پررنگ و موثر باشد.
سینمای ایران علی رغم اینکه در این مدت با تولید برخی از فیلمها در ارتباط با دوران دفاع مقدس و جنگ تحمیلی توانسته گوشههایی از جان فشانیها و فداکاریهای رزمندگان اسلام و شهدا را به تصویر بکشد اما تعداد آثاری که به فیلم سینمایی تبدیل شدهاند بسیاراندک است و بیشتر آثار هم در همان سالهای جریان جنگ تولید شده و در سالهای پس از جنگ دیگر شاهد چنین آثاری نبودیم و اگر هم بوده ناچیز بوده است. درواقع سینما در این بخش یک سکوت و سکون هنری را دنبال نموده است که به هیچ وجه شایسته نبوده و نیست. البته تعداداندکی از فیلمسازان متعهد و انقلابی سینما اگرچه مبادرت به ساخت آثاری درخصوص روایت زندگی شهدا کردهاند اما تعداد فیلمها در این زمینه در سالهای اخیر هم بسیار کم بوده است.
در خصوص ساخت آثار سینمایی و تلویزیونی در رابطه با شهدا، سوژهها و موضوعات بسیار زیادی هست که میتواند تبدیل به فیلم سینمایی و مجموعههای تلویزیونی فاخر شود و با زبان هنر برای مردم بخصوص نسل جوان امروز به نمایش دربیاید. بنابراین امروز مسیر بسیار روشنی پیش روی فیلم سازان و
تهیهکنندگان سینمایی و تلویزیونی است تا بتوانند به سراغ موضوعات و روایتهای شنیدنی و دیدنی از ایثارگریهای شهدای دوران دفاع مقدس و سایر شهدا بروند و آنها را به تصویر بکشند. بسیاری از ناگفتههای دوران جنگ تحمیلی امروز در کتاب خاطرات رزمندگان و فرماندهان جنگ و پیشکسوتان دفاع مقدس به رشته تحریر درآمده است که بازگویی و روایت آنها با زبان هنر و تصویر میتواند جذابیتهای زیادی را به همراه داشته باشد.
حقایق هشت ساله دوران دفاع مقدس و روایت زندگی خانوادگی و اجتماعی شهدا در کنار زندگی مبارزاتی شان و حضور در جبهههای نبرد حق علیه باطل، خود قصههای ناگفتهای است که تاکنون روایت نشده و میتواند درس بزرگی برای نسل جوان امروز باشد.سینما و تلویزیون با تاثیر فراوانی که در جامعه دارند میتوانند در این زمینه تلاش گستردهای را انجام دهند و به نوعی وارد این عرصه شوند.
بنابراین بایستی بسترهای لازم برای این کار از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سازمان صداوسيما فراهم شود و در این مسیر یک بسیج هنری راهانداری شود و سوژههای بکر و روایتهای ناب دوران دفاع مقدس برای تبدیلشدن به فیلمنامه در اختیار کارشناسان و خبرگان امر قرار گیرد، به هرحال ساخت آثار هنرمندانه از روایتهای ناگفته شهدا بایستی در یک مسیر روشن جریان پیدا کند و سازمان و یا مرکزی برای این امر تعیین شود و راهکارهای لازم معین شود. نیاز هست که هنرمندان و اصحاب رسانه هم بهطور جدی در این عرصه وارد شوند و با مطالعه و تحقیق روایتها و زندگی شهدا، سوژهها را برای فیلمنامه آماده کنند، خیلی از اتفاقات و حوادث دوران دفاع مقدس هنوز روایت نشده و مسکوت مانده است.
نسل جوان امروز از بسیاری از واقعیتهای جنگ تحمیلی با خبر نیست و لازم است اتفاقات مهمی که در دوران دفاع مقدس بوقوع پیوسته و موجب پیروزیهای درخشان رزمندگان اسلام در عملیاتهای مختلف در جبهههای نبرد شده است بهگونهای هنرمندانه برای مردم به تصویر کشیده شود.
بسیاری از ناگفتههای جذاب از جنگ تحمیلی هنوز به فیلمنامه تبدیل نشده که نیاز هست نویسندگان در این خصوص همت کنند و قصههای جنگ را که درواقع واقعیتهای دوران دفاع مقدس هستند را گردآوری کنند تا به فیلم تبدیل شود. بسیاری از این قصهها نزد فرماندهان و پیشکسوتان دوران دفاع مقدس به یادگار مانده است که نیاز به تدوین و نگارش دارد و میطلبد که نویسندهها و فیلمنامهنویسان با بررسی آنها برای تولید آثار هنری اقدام کنند، همچنین دست نوشتهها، خاطره نویسی و دل نوشتههای به یادگار مانده از شهدا از وقایع روزهای جنگ یکی از برجستگیهای اتفاقات دوران دفاع مقدس است که میتواند دست مایه خوبی برای ساخت آثار سینمایی و تلویزیونی در این عرصه باشد و یقینا همین نکات و خاطرات شهدا میتواند به تولید آثار هنری از جنگ کمک کند.
امروز الگو گرفتن از شهدا و زندگی آنها باید سرمشق زندگی همه ما بخصوص جوانان کشور ما باشد. پرداختن به روایت شهدا آن هم با زبان سینما و تلویزیون میتواند تاثیر فراوانی در تحکیم ارزشهای دینی و اهداف و آرمانهای انقلاب اسلامی داشته باشد بنابراین امروز همه هنرمندان بخصوص سینماگران و اصحاب هنر و رسانه وظیفه سنگینی در قبال شهدا و خانوادههای شهدا دارند چراکه همه ما مدیون فداکاریها و ایثارگریهای آنها هستیم و بایستی که در بخشهای هنری کشور بهطور ملموس به آنها بپردازیم باید فیلمسازان جوان و متعهد ما آستینها را بالا بزنند و وارد عرصه هنر اصیل انقلاب اسلامیشوند، امروز برای رسانهای کردن روایتهای جنگ و ناگفتههایی از روایت حضور شهدا در دوران دفاع مقدس در جبهههای نبرد حق علیه باطل نیاز به هنرآفرینی است، فیلمسازان و تهیه کنندگان سینما و تلویزیون امروز وظیفهای بس دشوار را برعهدهدارند و لازم است که به نقل این روایتها بپردازند.
سالها از جنگ تحمیلی میگذرد اما هنوز نتوانسته ایم آثار برجستهای را در این زمینه و روایت شهدا خلق کنیم و در واقع الان باید با یک شتاب منطقی و درست در این مسیر حرکت کنیم. موضوعات زیادی از مسائل جنگ تحمیلی و دوران دفاع مقدس بر زمین مانده است که میتواند فیلمنامههای بسیار خوبی برای تولید آثار هنری در سینما و تلویزیون باشد. بنابراین بایستی با یک جهاد هنری و بسیج سینمایی وارد این عرصه شویم بسیاری از تهیه کنندگان سینما و تلویزیون آمادگی تولید آثار سینمایی و تلویزیونی درخصوص شهدا را دارند و باید در این مسیر حمایت شوند که اگر این حمایت و پشتیبانی صورت گیرد یقینا در آینده شاهد آثار درخشان در ژانر دفاع مقدس، انقلاب اسلامی و شهدا خواهیم بود که امیدواریم این مهم هرچه زودتر تحقق پیدا کند و سازندگان و تهیه کنندگان آثار تولیدی با موضوع شهدا این فرصت و موقعیت را پیدا کنند و بتوانند بدون دغدغه و مشکل به ساخت این نوع آثار بپردازند، از طرفی هم یقینا بایستی مسائل جنگ تحمیلی ما و دوران دفاع مقدس بازتاب رسانهای در سطح جهان پیدا کند و لذا لازم است که روایتهای ناگفته جنگ تحمیلی که بسیاری از واقعیتهای دوران دفاع مقدس و جنگ را برای جهانیان روشن خواهد کرد با زبان هنر و تصویر به مردم دنیا تبیین شود.
به هرحال همه ما امروز در قبال شهدا و خانوادههای آنها متعهد هستیم و وظیفه سنگینی بردوش تک تک ماهست و بایستی در بخش هنر و رسانه که یقینا یکی از بخشهای مهم و تاثیرگذار شناخت ارزشهای بزرگ شهداست پرتلاش ظاهر شویم و هنرمندان ما هم عاشقانه در این مسیر گام بردارند که امروز هرچه که داریم از قهرمانیها، ایثارگریها، جان فشانیهای و اعتقادات شهدای ماست و این افتخاری بزرگ برای ما ایرانیهاست وامیدواریم که این روایتهای رسانهای شهدا در سینما و تلویزیون با بازتاب جهانی به مردم دنیا عرضه شود.