گزارش خبری تحلیلی کیهان
وحشت دولت‌های غربی از سرایت آشوب‌های فرانسه به کل اروپا
در حالی که آشوب‌ها در فرانسه علی‌رغم فضای پلیسی و پادگانی و همچنین اعمال محدودیت‌ها در اینترنت و شبکه‌های اجتماعی همچنان ادامه دارد، برخی مقامات و رسانه‌های اروپایی می‌گویند «وضعیت نگران‌کننده است» و «احتمال سرایت آشوب‌ها به سایر کشورهای اروپایی نیز وجود دارد.» بلژیک، اتریش و کانادا جزو کشورهایی هستند که آشوب‌ها به آن سرایت کرده است.
سرویس خارجی-
فرانسه شش روزی هست که ملتهب و ناآرام است و طی همین 6 روز چیزی بالغ بر 3200 نفر دستگیر و 3 نفر هم کشته شده است. معترضان که حالا دیگر رسماً وارد فاز آشوب و خشونت شده‌اند همه چیز را به آتش می‌کشند. کارشناسان معتقدند که قتل نوجوان الجزایری تبار توسط پلیس تنها جرقه‌ای بوده تا جامعه اقلیت‌های فرانسه که چند دهه است زیر فشار سیاست‌های نژادپرستانه نظام سیاسی فرانسه در حال له شدن هستند فرصتی پیدا کنند تا صدای اعتراض خود را به هیئت حاکمه این کشور برسانند. سرعت و میزان گسترش خشونت‌ها در حالی بسیار بالا عنوان می‌شود که، سایر کشورهای غربی نه تنها، علیه این سرکوب‌های خشن موضع انتقادی ندارند بلکه از نظام سیاسی حاکم بر این کشور حمایت می‌کنند.
رهبران آلمان و ایتالیا: نگرانیم
وضعیتی که کما بیش سایر کشورهای اروپایی نیز با آن دست به‌گریبان هستند و تبعیض و بی‌عدالتی و نژادپرستی در این کشورها نیز بر علیه اقلیت‌های نژادی، زبانی و دینی اعمال می‌شود و به گفته کارشناسان بعید نیست که اگر شرایط مشابهی به‌وجود بیاید سایر دولت‌های اروپایی نیز شاهد آشوب‌های مشابهی بشوند. شاید به همین دلیل باشد که صدراعظم آلمان و وزیر دفاع ایتالیا اعلام کرده‌اند که اوضاع فرانسه به شدت نگران‌کننده است و آنها با حساسیت این آشوب‌ها را پیگیری می‌کنند. طی روزهای گذشته نیز خبرهایی از سرایت آشوب‌ها به بلژیک و اتریش نیز پخش شد. روز یکشنبه هم گاردین در گزارشی با ابراز نگرانی از سرایت آشوب‌های فرانسه به سایر کشورهای اروپایی نوشته بود: «فقر، محله‌های زاغه‌نشین، بیکاری، فرصت‌های محدود زندگی و انزوا در جامعه جزو مشکلاتی هستند که جوانان در بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته به‌خصوص بریتانیا با آنها مواجه هستند. و هنگامی که مسائل حاد و غیرحل نشده‌ای مثل نژادپرستی به چنین ترکیب بی‌ثباتی افزوده می‌شود، عجیب نیست که انفجارهای کنترل‌نشده‌ای اتفاق بیفتد. آنچه که در فرانسه در حال رخ دادن است، هشداری برای همه می‌باشد.»
نمی‌توان با تهدید خانواده‌ها شورش را کنترل کرد
«کارین کنیسل»، وزیر امور خارجه سابق اتریش هم در تحلیلی درباره ناآرامی‌های اخیر هشدار مشابهی به سایر دولت‌های اروپایی داده است وی نوشته است: آیا می‌توان با استقرار خودروهای زرهی، سانسور شبکه‌های اجتماعی یا با اعمال فشار بر والدین نوجوانان، شورش‌های خیابانی را سریع و دائمی تحت کنترل گرفت؟ این مورد تردید است. حتی اگر وقوع چنین قیام‌ها و شورش‌هایی مرتبا فرانسه را به تیتر یک رسانه‌های بین‌المللی تبدیل کند، تقصیر تنها به گردن مقام‌های این کشور نیست. معضلی با ریشه‌های عمیق، هسته جامعه فرانسه را حتی با وجود این که به مراتب بهتر از آلمان یا اتریش، مهاجرت و جامعه‌پذیری را مدیریت می‌کند، متزلزل کرده است.»
این یادداشت می‌افزاید: دولت فرانسه اکنون بار دیگر به فکر بازگشت به اجرای وضعیت اضطراری افتاده است. بیایید لحظه‌ای تصور کنیم که اگر این وضعیت در روسیه، هند یا چین به وجود می‌آمد چه می‌شد. در آن صورت سیاستمداران سراسر اتحادیه اروپا و کل رسانه‌های غربی به شدت از نابودی دموکراسی در این کشورها ابراز تاسف و آنها را به اعمال تحریم‌های جدید تهدید کرده و انبوهی از برنامه‌های تلویزیونی ویژه در پوشش این تحولات را برای توده‌های تشکیل‌دهنده خود تولید می‌کردند. در پایان این یادداشت آمده است: فرانسه از بسیاری جهات در آستانه فروپاشی عصبی قرار دارد. با این حال، بر اساس داده‌های موجود، وضعیت در فرانسه به‌اندازه آلمان یا اتریش انفجاری نیست و هنوز انسجام اجتماعی نسبتاً محکمی در آن باقی مانده است.
3200 بازداشتی و شروع دادگاه‌ها
در خود فرانسه مقامات معتقدند با بسیج ۴۵ هزار پلیس و نیروی امنیتی برای چند شب متوالی توانسته‌اند وضعیت را تا حدودی کنترل کنند، اما تصاویر و ویدئوهای مربوط به ششمین شب اعتراضات روایت دیگری را می‌گوید. انتشار گسترده تصاویر و ویدئوهای مربوط به حمله به اماکن عمومی و غارت فروشگاه‌ها همه را در این کشور حیرت‌زده کرده است. «ماکرون» رئیس‌جمهور فرانسه در تازه‌ترین موضعگیری درباره اعترضات از وزرای کابینه‌اش خواست از تمام قدرت خود استفاده کنند و هر کاری می‌توانند انجام دهند تا «نظم و آرامش را به کشور بازگردانند.» ماکرون پیش از این اعتراضات فرانسه را به گردن تعدادی نوجوان انداخته بود و گفته بود که این افراد تحت تاثیر شبکه‌های اجتماعی و بازی‌های ویدئویی در حال شورش هستند. وی از والدین فرانسوی خواسته بود که مسئولیت به خرج دهند و از حضور نوجوانان در خیابانها جلوگیری کنند. از سوی دیگر، یک منبع آگاه در دولت فرانسه اعلام کرد که «امانوئل ماکرون» رئیس‌جمهور این کشور امروز (سه‌شنبه) در کاخ الیزه با شهرداران ۲۲۰ شهر که صحنه خشن‌ترین اعتراضات اخیر بودند، دیدار خواهد کرد. روزنامه فرانسوی «لو فیگارو»، در پوشش خبری لحظه به لحظه وقایع فرانسه اعلام کرد: وزارت کشور فرانسه آمار بازداشتی‌های دوشنبه شب را ۱۵۷ و شمار آتش‌سوزی‌ها را ۳۵۲ مورد اعلام کرد. بر اساس آمارهای رسمی، از سه‌شنبه شب هفته گذشته تاکنون 3 هزار و ۲۰۰ نفر در جریان ناآرامی‌های فرانسه بازداشت شدند که میانگین سنی آنها ۱۷ سال است. در میان بازداشت‌شدگان نوجوانان 12-13 ساله هم هستند که به آتش‌افروزی و حمله به نیروهای پلیس اقدام کرده بودند. دستگاه قضایی فرانسه برای مقابله با اعتراضات و شاید بازدارندگی از اعتراضات بعدی سریعاً دست به کار شده است تا تکلیف دست کم 3 هزار بازداشتی را معلوم کند. بر اساس گزارش‌ها اولین دادگاه معترضان فرانسوی برگزار و چندین نفر از آنها به اتهام شورش، خشونت علیه افسران پلیس و آسیب‌رساندن به اموال عمومی محاکمه و تعدادی به زندان محکوم شدند. به گزارش ایرنا به نقل از راشا تودی، حدود ۵۰ معترض که بیشتر آنها جوان هستند، در پاریس و گرونوبل با محاکمه‌های سریع رو‌به‌رو شدند. حدود ۲۰ مظنون نیز روز جمعه در دادگاهی در نانتر حاضر شدند که اکثر آنها نوجوانان یا جوانانی بودند که سابقه جنایتکاری قبلی نداشتند.
سومین کشته در ششمین شب
بر اساس گزارش لوفیگارو در جریان ناآرامی‌های دوشنبه شب که یک پارکینگ به آتش کشیده شد، یک مامور آتش‌نشان هم جان سپرد. «ژرال دارمنن» وزیر کشور فرانسه در توئیتی مرگ این آتش‌نشان ۲۴ ساله را در منطقه «سن دونی» تایید کرد. هنوز ارتباط این آتش‌سوزی با ناآرامی و اعتراضات تایید نشده و به گفته وزیر کشور تحقیقات در مورد دلیل آتش‌سوزی ادامه دارد.
کمک از صهیونیست‌ها
برخی گزارش‌ها حاکی است پلیس فرانسه از پلیس رژیم صهیونیستی که تبحر خاصی در وحشیگری دارد خواسته است برای مقابله با اعتراضات فرانسه به این کشور کمک کند. به گزارش ایسنا، به نقل از شبکه خبری المیادین، «شمعون نحمانی»، معاون رئیس‌بخش عملیات در پلیس رژیم صهیونیستی طی جلسه کمیته امنیت «ملی» این رژیم گفت: «پلیس فرانسه از واحد مذاکرات در پلیس اسرائیل خواست به این کشور برای مقابله با اعتراضات کمک کند. کوبی شبتای، رئیس‌پلیس اسرائیل هم دستور بررسی عواملی را داد که منجر به اعتراضات خشونت‌آمیز در فرانسه شده است.» «شبتای» به بخش عملیات، بخش اطلاعات و واحد روابط خارجی در پلیس رژیم صهیونیستی دستور داده تا حوادث خشونت‌آمیز اخیر در فرانسه و اوامر پلیس و چگونگی برخورد آن قبل از حادثه‌ای که منجر به اعتراضات گسترده شد را بررسی کنند.
قطع اینترنت
با گسترده‌تر شدن اعتراضات دولت ماکرون مسیر قطع اینترنت و شبکه‌های اجتماعی را نیز هموار کرده است. وزارت کشور فرانسه در واکنش به شورش‌های اخیر که به مناطق مختلف این کشور کشیده شده، اعلام کرد که اقدامات ویژه‌ای برای تضمین آرامش و نظم عمومی اتخاد می‌کند، از جمله قطع اینترنت. به گزارش ایسنا، به نقل از پایگاه خبری «موراکو وُرلد نیوز»، وزارت کشور فرانسه در بیانیه‌ای اعلام کرد که این اقدامات با هدف رسیدگی به خشونت‌های فزاینده و حفظ نظم و ثبات عمومی در مناطق برگزاری تظاهرات اعمال می‌شود. بر اساس این بیانیه، تمهیدات مذکور از دوشنبه به مدت محدود اجرا خواهند شد. در این بیانیه آمده است که وزارت کشور فرانسه برای «مبارزه با سوءاستفاده از شبکه‌های اجتماعی برای هماهنگی درباره فعالیت‌های غیرقانونی و اعمال خشونت» دسترسی برخی مناطق به اینترنت را در شب محدود خواهد کرد. بر اساس این بیانیه این محدودیت‌ها برای مقابله با «استفاده نابجا از شبکه‌های اجتماعی و هماهنگ‌شدن معترضان اعمال می‌شود.»
زخم کهنه تبعیض
«فایننشال تایمز» نیز در گزارشی با اشاره به تحولات این روزهای فرانسه نوشته است: «کشته شدن نوجوان ۱۷ ساله فرانسوی به‌دست پلیس، زخم کهنه اقلیت‌ها در این کشور را در تجربه نابرابری و تبعیض بار دیگر باز کرد.» به گزارش ایرنا این رسانه انگلیسی می‌افزاید: کشته شدن نوجوان فرانسوی نشان داد که از زمان نآرامی‌های جدی در سال ۲۰۰۵ چیز زیادی تغییر نکرده است. در همان روزی که یک نوجوان ۱۷ ساله آفریقایی تبار توسط پلیس فرانسه در خارج از پاریس [نانتر] کشته شد، نوجوانانی که در یک کارگاه آموزشی در مرکز جوانان در یکی دیگر از محله‌های کم‌درآمد این شهر شرکت داشتند گفتند: سرنوشت نائل مرزوق نوجوان قربانی بار دیگر تبعیضی را که آنها در جامعه فرانسه تجربه می‌کنند، یادآوری کرد. بسیاری از شرکت‌کنندگان در این کارگاه، عرب تبار یا سیاه‌پوستانی هستند که پدر و مادر یا پدربزرگ و مادربزرگ‌های آنها از مستعمرات سابق فرانسه به این کشور مهاجرت کرده‌اند. یکی از آنها گفت «آزادی، برابری و برادری اصطلاحاتی است که درباره آنها کاربرد ندارد.»
این گزارش می‌افزاید: برای بسیاری در فرانسه احساس آشناپنداری عجیبی حاکم است و مرگ نوجوان ۱۷ ساله و واکنش‌های متفاوت به آن، بر اختلافات عمیق در این جامعه، تنش بین جوانان و پلیس و بی‌ثباتی در عملکرد دولت‌های متوالی برای تقویت وضعیت مناطق حومه‌ای به رغم ۴۰ سال برنامه‌ریزی تاکید دارد. فرانسه پیشتر نیز صحنه‌های مشابهی را شاهد بوده است. در سال ۲۰۰۵، دو نوجوان به نام‌های زید بنا و بونا ترائوره هنگام فرار از دست پلیس جان باختند که منجر به سه هفته اعتراضات انفجاری شد. پس از برقراری آرامش، رئیس‌جمهور وقت ژاک شیراک متعهد شد که با آنچه که او «سم» تبعیض نامید، مبارزه خواهد کرد. اما وعده شیراک هرگز تحقق نیافت.