به بهانه فیلم «پیمان»
هالیوود و جنگ افغانستان دموکراسی و سیاستهای آمریکا
فرید سجیراتی
طی یکی دو دهه اخیر در سینمای غرب آثار متعددی با مضمون جنگ افغانستان تولید و ارائه شده که در این میان برخی آثار قابل توجه و مورد استقبال مخاطبین و منتقدین قرارگرفته که هرکدام در جای خود بهلحاظ فرمی و محتوایی قابل بحث و واکاوی است.
اما در فیلم پیمان (the covenant) محصول 2023 سینمای آمریکا جدا از مباحث فنی و فرمالیستی آنچه از مضمون و محتوای قصه بر میآید نوعی کوشش هدفمند برای کاستن از حجم سیل انتقادات به سالها جنگ و اشغال و ویرانگری و خروج فشل ارتش آمریکا از افغانستان است.
تازهترین اثر گای ریچی فیلمساز شناخته شده هالیوود یک تریلر اکشن جنگی خوشساخت و جذاب(بهلحاظ فرم) است که سعی دارد در بستر درامی مهیج و حادثهای از دوران اشغال افغانستان به بهانه مبارزه با ستیزهجویان طالبان، با ارائه تصویری مثبت، انسانی و متعهدانه از نظامیان آمریکایی در مواجهه با مردم مظلوم افغانستان، خروج خفتبار ارتش این کشور و تحویل حکومت به طالبان را تحتالشعاع قرار بدهد.
در خط روایی این فیلم، تلاش و تعهد فوقالعاده افسر جان کینلی (جیک جلینهال) با بازگشت به افغانستان برای نجات و انتقال احمد(ناجی و مترجم افغانستانی اش) و خانواده وی به ایالات متحده در تطابق با واقعیت خیانت آمریکا و تصاویر هولناک سقوط دلخراش شهروندان افغانستانی که از خوف طالبان به چرخهای هواپیماهای آمریکایی آویزان شدند در عین بیتفاوتی نظامیان آمریکا، تناقضی غیر قابل باور و فریبکارانه در ذهن مخاطب پدید میآورد!
همانگونه که بارها اشاره شده صنعت سینما (بهطور مشخص هالیوود) یکی از ابزارهای مهم و قدرتمند در ترویج و تبیین سیاستهای آمریکا بهشمار میآید و در تاریخ محصولات این صنعت تا به امروز بخش قابل توجهی از این دست آثار را بهوفور میتوان یافت که بهطور مستقیم یا مستتر در متن و زیر لایههای اثر و خروجی مفاهیم به تبلیغ دموکراسی مورد ادعا و توجیه سیاستهای دولت آمریکا در قالب نظم نوین جهانی مدنظر میپردازد.