عبدالرضا فرجی‌راد، سفیر اسبق در نروژ و مجارستان، به سایت جماران گفت: اگر ما از رابطه با غرب شروع و مسئله ایران و روسیه را شفاف می‌کردیم، رسیدن به برجام خیلی آسان‌تر بود. اگر از آن زاویه به توافق می‌رسیدیم، چون مسئله آژانس سیاسی است، خود غربی‌ها یک‌طوری آن را جمع‌وجور می‌کردند. اما چون با آژانس شروع کرده‌ایم، حتی اگر به توافق نهایی با آژانس هم برسیم، باز هم آن مانع جلوی پا خواهد بود.

وی اظهار داشت: کار ما با غرب در رابطه با امضای توافق، دو مانع داشت. یک مانع همین مسئله آژانس، بسته شدن پرونده و پادمان بود و یکی هم مسئله همکاری نظامی ایران و روسیه است. اگر ما از رابطه با غرب شروع و مسئله ایران و روسیه را شفاف می‌کردیم، رسیدن به برجام خیلی آسان‌تر بود. اگر از آن زاویه به توافق می‌رسیدیم، چون مسئله آژانس سیاسی است، خود غربی‌ها یک‌طوری آن را جمع‌وجور می‌کردند. اما چون با آژانس شروع کرده‌ایم، حتی اگر به توافق نهایی با آژانس هم برسیم، باز هم آن مانع جلوی پا خواهد بود. یعنی یک طوری باید مسئله روسیه، پهپاد و اوکراین را جمع‌و‌جور کنیم تا به توافق برسیم. مگر اینکه توافق برجامی کنار گذاشته شود و یک توافق موقت کوتاه و یا پلن 2 به عمل آید. لذا این سفر در مجموع مثبت بود و ما باید روی آن کار کنیم و دنبالش را بگیریم تا حداقل این مسئله حل‌وفصل شود.

فرجی‌راد افزود: گفتم باید از طریق آژانس جلو برویم، مسائل را حل کنیم و به توافق برسیم؛ اما وقتی مسئله با آژانس را حل کردیم یک مسئله مهم‌تر می‌ماند و آن هم مسائل ما و روسیه و اوکراین است؛ که غربی‌ها علَم کرده‌اند. نمی‌دانم آن را چطور می‌خواهیم حل کنیم، اما اگر به ‌جای توافق با آژانس، می‌توانستیم وارد بحث روسیه و شفاف‌‌سازی در رابطه با مسائل نظامی ایران و روسیه شویم و به توافق با غرب برسیم و بعد وارد مسئله آژانس می‌شدیم، چون مسئله آژانس مقداری هم سیاسی است، غربی‌ها و به‌ویژه آمریکا در رابطه با مسائل آژانس با ایران کنار می‌آمدند. الان دو راه باید برویم؛ یکی خود آژانس که خیلی کنار نمی‌آید چون هنوز مسئله روسیه در ذهن‌شان هست و اروپا هم به‌خاطر مسئله روسیه سختگیرتر از آمریکا است. اما اگر مسئله روسیه را حل می‌کردیم و اروپا نرم می‌شد، و مسئله آژانس می‌ماند، آمریکا و اروپا به راحتی می‌توانستند با هم به توافق برسند و به نحوی که مثلا امتیازاتی به ایران و امتیازاتی به آژانس بدهند، مسئله آژانس را جمع کنند و به توافق برسد.

سخنان این دیپلمات سابق درباره حل سیاسی ماجرا در حالی است که دولت روحانی یک‌بار در برجام همین روش را آزمود، اما چون ماجرای به اذعان وی سیاسی‌(کاری) بود، آمریکا و اروپا از همان شروع اجرای توافق و به واسطه مطمئن ‌شدن از گرفتن امتیازات و سنجاق‌شدگی دولت روحانی به توافق و اجرای به هر قیمت آن، دبه ‌کردن و زیر تعهدات زدن را آغاز کردند، و حتی پرونده کذایی در آژانس را هم نبستند. ضمنا ماجرای جنگ اوکراین و بهانه‌جویی جدید غرب مربوط به یک سال اخیر است و حال آنکه برجام از چهار سال قبل- و به یک معنا از همان دی‌ماه 1394 که وعده داده بودند تحریم‌ها را لغو کنند- توسط غرب زیر پا گذاشته شد. در عین حال سخنان فرجی‌راد، تخطئه مسیری است که تیم روحانی به فاصله دو دهه در تعامل یک‌سویه با غرب و گماشته آن (آژانس) پیمودند و چیزی جز خسارت محض برجای نگذاشتند. در واقع غرب با نگاه سیاست‌زده، بنای بر حل مسائل و توافق و تعهد پایدار طرفینی با ایران را ندارد.