به بهانه پخش فیلم سینمایی «منصور» از شبکه یک سیما
روایت ساده
پژمان کریمی
ارتش ایران، پیش از پیروزی انقلاب اسلامی، ارتشی کاملا وابسته بود. گفته میشود ۳۵ تا ۷۰ هزار مستشار نظامی آمریکایی در ارتش ایران حضور داشتند که جملگی از دولت ایران حقوق دریافت میکردند. این مستشاران اما، همه علم و تجربه خود را در اختیار نظامیان ایرانی قرار نمیدادند تا آنجا که طرز کامل استفاده و تعمیر برخی از جنگافزارهای آمریکایی فروخته شده به ارتش، عامدانه ناگفته و پنهان میماند.
بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و به تبع آن بیرون شدن مستشاران نظامی از کشورمان، گمان میرفت، بخش بزرگی از ماشین جنگی ارتش، زمینگیر شود. با شروع جنگ تحمیلی عراق علیه ایران و ادامه آن، این اتفاق هم افتاد یعنی عملا ارتش امکان استفاده درست یا بازسازی یا بازعملیاتی کردن بعضی از تسلیحات خود را نداشت. بهطور مثال، تعمیر و ترمیم و تعداد زیادی از هواپیماهای جنگی آسیب دیده کشورمان به سادگی میسر نبود. تحریم تسلیحاتی ایران از سوی ابرقدرتها و ایادی آن در جهان، نبود توان بالای مالی خرید تجهیزات و جنگ افزار نظامی از دلالهای بینالمللی، وابستگی تمام عیار نظامی به خارجه و نیز از کارافتادن بخشی از ماشین جنگی و روند کاهشی سلاح و مهمات و نیز اصرار رهبر کبیر انقلاب اسلامی حضرت امام خمینی(ره) بر ضرورت خودکفایی و باور اصل و گزاره «ما میتوانیم»، موجب شد حرکت جهادی، رو به قله خودکفایی در ارتش و نیز سپاه پاسداران انقلاب اسلامی آغاز گیرد.
یکی از کسانی که بر حرکت جهادی یاد شده، با تمام وجود پافشاری میکرد، شهید سرلشکر منصور ستاری بود. فیلم سینمایی«منصور» (ساخته سیاوش سرمدی) نگاهی دارد به مجاهدتها و خاصه تلاشهای مخلصانه و فداکارانه شهید ستاری در مقام فرماندهی نیروی هوایی ارتش در مسیر خودکفایی و ارتقاء توان رزمی این نیرو. حاصل آن مجاهدتها و تلاشهای بیدریغ شهید ستاری و همقطارانش، امروزه خود را در ساخت هواپیماهای جنگی «کوثر» و «رعد» و «آذرخش» و انواع موشکها و بمبها و... نشان میدهد. فیلم سینمایی منصور نه تنها روایت تلاشهای شهید و همرزمان وی در مسیر خودکفایی و چگونگی برچیدن موانع داخلی و خارجی پیشرفت و بالندگی در نیروی هوایی است که؛ مؤید و بازتابدهنده رمزی بزرگ است. این رمز چیزی جز این نیست که با توکل به قدرت لایزال الهی و ولایتمداری و تلاش و ایستادگی مداوم و باور نیروهای خودی، میتوان رخدادهایی درخشان و باورنکردنی را موجب شد. رخدادهایی که امروزه از ظهور و واقعیت ایران قدرتمند در عرصه جهانی خبر میدهد.
اثر سینمایی منصور، در عین سادگی و به دور از ادعا، به دلیل اعتقاد به رسالت عقیدتی و فرهنگی و سیاسی خود و با پرهیز از قهرمان سازیهایهالیوودی و دروغین، قهرمان و قهرمانانی را ترسیم و معرفی میکند که ایمان و اخلاص، از آنها «انسانی» و «قهرمانی» واقعی ساخته است. بخشهایی از زندگی شهید شاید مایههای صحنههای پر تعلیق و کشمکش را داشت، اما پرداخت بدانها، ممکن بود وجه سادگی روایت و تاثیر این سادگی و معنویت ناب شخصیت شهید را دچار لطمه سازد. منصور میتواند سر مشقی برای تجربه و ساخت آثار سینمایی درباره قهرمانان دیگر تاریخ دفاع مقدس واقع شود.