سرویس سیاسی-

 

روز دوشنبه منابع بین‌المللی خبر دادند ناوگروه 86 نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران در بندر ریودوژانیرو پهلو گرفته است. بدین ترتیب اعضای این ناوگروه، تبدیل به نخستین کشتی‌های نظامی ایرانی شدند که در طول تاریخ کشورمان موفق به سفر به قاره آمریکا شده‌اند.

 ناوگروه 86 که از مهرماه امسال سفر خود را آغاز نمود، با عبور از شمال اقیانوس هند، تنگه مالاکا و پس از آن سواحل استرالیا وارد اقیانوس آرام شده و مسیر خود را به‌سمت کانال پاناما ادامه داده است. این ناوگروه بعد از عبور از کانال پاناما وارد اقیانس اطلس شده و سپس در بندر ریودژانیروی برزیل پهلو گرفته است.

رکوردشکنی نداجا در قدم نهادن به آمریکای جنوبی

ماموریت این ناوگروه که به ناوگروه 360 شهرت یافته، در ادامه اعزام ناوهای نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی به آب‌های بین‌المللی و اقیانوس‌های بزرگ جهان بوده که از سال 88 آغاز شده است. در آن سال برای نخستین بار گروهی از ناوهای نداجا برای مقابله با حملات مکرر دزدان دریایی در خلیج عدن به این منطقه اعزام شدند و پس از آن دیگر ناوگروه‌های ارتش، به تدریج پهنه اقیانوس‌های هند، آرام و اطلس را درنوردیدند و یکی پس از دیگری افتخارات بیشتری را نصیب نیروهای مسلح کشورمان نمودند.

غیورمردان سفیدپوش کشورمان در آب‌های آزاد، حدود 5000 کشتی ایرانی را که حامل سرمایه‌های ملت ایران بودند، اسکورت و محافظت کرده‌اند و حتی در برخی از موارد کشتی‌های تجاری سایر کشورها را نیز از گزند دزدان دریایی و سایر آسیب‌ها نجات داده‌اند.

از جمله در سال 1391‌، زمانی که دزدان دریایی سومالی یک کشتی باربری چینی را به دام انداخته و 28 ملوان و خدمه آن را ربوده بودند، به درخواست سفیر چین در ایران، نیروی دریایی ایران وارد عمل شده و کشتی چینی را در سواحل دریای عمان از چنگ دزدان دریایی خارج نمودند. در پی این اقدام شجاعانه نداجا، سفیر چین رسماً از ایران قدردانی کرد.

 اما نیروی دریایی ارتش در اعزام ناوگروه 360‌، جسورانه‌تر از هر زمان دیگر عمل نموده و به سواحل قاره آمریکا قدم گذاشته است. تا پیش از این ناوگروه 75 نداجا با حضور در بندر سن‌پطرزبورگ روسیه رکورددار بزرگ‌ترین دریانوردی نظامی کشورمان بود که به نظر می‌رسد ناوگروه 86 این رکورد را جابه‌جا کرده است.

تکاپوی مذبوحانه دشمنان برای توقف ناوگروه ایرانی

ماموریت این ناوگروه همان‌طور که انتظار می‌رفت باعث عصبانیت دشمنان و بدخواهان ملت ایران شده و تلاش نموده‌اند با برخی سنگ‌اندازی‌ها مانع انجام صحیح ماموریت نیروی دریایی ارتش شوند.

به‌عنوان مثال امیر ایرانی فرمانده نیروی دریایی ارتش روز 21 دی‌ماه در سخنانی اظهار داشت: فرانسوی‌ها و استرالیایی‌ها سعی کردند با تخطی از قوانینی که خودشان برای عبور شناور سایر کشورها از سواحل‌شان در نظر گرفته بودند، مانع عبور ناوگروه نیروی دریایی شوند اما ناوهای ایرانی با اقتدار و براساس قانون پاسخ تهدیدات آنها را داده به مسیر خود ادامه دادند.

همچنین ند پرایس سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا بعد از انتشار این خبر که کشتی‌های نظامی ایرانی قرار است در سواحل برزیل پهلو بگیرند، اذعان داشت: «ما از این ادعای نیروی دریایی ایران آگاهی داریم.»

وی افزود: «همچنان بر تلاش‌ها و اظهارات ایران مبنی بر قصدش برای حضور نظامی در نیمکره غربی نظارت می‌کنیم.» 

بنا به اخبار منتشر شده، مقامات دولت جو بایدن تلاش نمودند با فشار بر دولت برزیل؛ آن را وادار به عدم صدور مجوز برای پهلوگیری ناوهای ایرانی کنند. خبرگزاری رویترز پیش از این گزارش داده بود برزیل، در آستانه سفر رئیس‌جمهورش به واشنگتن در برابر فشارهای آمریکا تسلیم شده و اواخر ماه ژانویه درخواست ایران برای پهلوگیری این کشتی‌ها را رد کرده بود.

با وجود این، دولت برزیل اکنون با پایان سفر رئیس‌جمهور داسیلوا به واشنگتن برای ورود این کشتی‌ها به بندر ریودوژانیرو مجوز صادر کرده است. «کارلوس ادواردو هورتا آرتنز»، معاون کارکنان نیروی دریایی برزیل مجوز پهلوگیری این کشتی‌ها را از ۲۶ فوریه تا ۴ مارس صادر کرد.

برزیل تسلیم‌شدن در برابر فشارهای کاخ سفید را رد کرد

 خبرگزاری رویترز مدعی شده بود که دو کشتی جنگی ایرانی قرار بوده از تاریخ ۲۳ ژانویه تا ۳۰ ژانویه در بندر ریودوژانیرو پهلو بگیرند اما برزیل اعلام کرده که پهلوگیری این کشتی‌ها به بازه زمانی ۲۶ فوریه تا ۳ مارس منتقل شده است.

رویترز ادعا کرده بود این اقدام (به تاخیر انداختن پهلوگیری ناوهای ایرانی) بخشی از تلاش‌های دولت داسیلوا برای باز‌سازی روابط با دولت آمریکا، بعد از تنش‌های ایجادشده در روابط دو کشور در دوره رئیس‌جمهور پیشین برزیل است. این در حالی است که داسیلوا از سال‌های دور از منتقدان تحریم‌های آمریکا علیه ایران بوده است.

در این میان یک سخنگوی وزارت خارجه برزیل این ادعای رویترز که تأخیر در پهلوگیری کشتی‌های جنگی ایران تحت فشار آمریکا صورت گرفته را تکذیب کرد. وی ضمن ابراز بی‌اطلاعی از دلیل تغییر تاریخ پهلوگیری کشتی‌های ایران گفت که این موضوع ارتباطی با آمریکا ندارد.

روز 15 فوریه نیز «الیزابت باگلی»، سفیر آمریکا در برزیل در یک کنفرانس خبری از دولت داسیلوا خواست اجازه ورود کشتی‌های ایران را صادر نکند. باگلی در آن کنفرانس خبری گفت: «کشتی‌های ایران در گذشته باعث تسهیل تجارت غیرقانونی و فعالیت‌های تروریستی شده‌اند و توسط ایالات متحده تحریم شده است. برزیل یک کشور مستقل است اما ما اعتقاد راسخ داریم که آن کشتی‌ها نباید هیچ‌جا پهلو بگیرند».

همچنین مایکل مک کاول رئیس کمیته امور خارجی مجلس نمایندگان آمریکا از دولت برزیل بابت عدم جلوگیری کامل از پهلوگیری «دنا» و «مکران» انتقاد کرد.

وی در جریان سفر رئیس‌جمهور برزیل به واشنگتن در بیانیه‌ای نوشت: «برای رئیس‌جمهور لولا داسیلوا کاملاً غیرقابل قبول است که برای راضی کردن کاخ سفید قبل از دیدار امروز با بایدن پهلوگیری دو کشتی جنگی ایران در برزیل را به‌جای لغو صرفاً به تعویق بیندازد.»

در ادامه این بیانیه آمده است: «ایران از دیرباز به‌دنبال پیشروی در این منطقه بوده و رئیس‌جمهور بایدن بایستی از رئیس‌جمهور لولا داسلیوا بخواهد کاملاً از پهلوگیری این دو کشتی جلوگیری کند.» یک قانونگذار ارشد مجلس سنای آمریکا نیز دو روز پیش از اینکه برزیل به ناوهای ایران اجازه داده در بندر ریودو‌ژانیرو پهلو بگیرند انتقاد کرد.

تد کروز در بیانیه‌ای گفت: «پهلوگیری ناوهای ایران در برزیل تحولی خطرناک و تهدیدی مستقیم علیه ایمنی و امنیت آمریکایی‌ها است.»

کروز گفته که این کشتی‌ها تحریم‌شده بودند و این به معنی آن است که بندری که ناوهای ایرانی وارد آن شدند اکنون در معرض تحریم است. او همچنین هشدار داد که شرکت‌های برزیلی و خارجی که به این کشتی‌ها خدمات ارائه داده‌اند نیز ممکن است تحریم شوند.

اما با وجود همه این فشارها و تهدیدها، دولت برزیل اجازه پهلوگیری به ناوگروه 86 نداجا را در ساحل ریودوژانیرو صادر کرده است و این به روشنی نشان می‌دهد که آمریکا در عرصه بین‌الملل اقتدار سابق خود را از دست داده است و مقامات سایر کشورها از دولت آمریکا حرف‌شنوی ندارند.

پیام‌های «دنا» و «مکران» برای جهان

اعزام این ناوگروه به آمریکای جنوبی و اتفاقات مرتبط با آن چند پیام مهم دارد. اول نمایش اقتدار نیروی دریایی ایران به‌عنوان یک نیروی راهبردی و اثبات این مطلب که جمهوری اسلامی نه فقط در داخل مرزهای آبی و خاکی خود، بلکه هزاران کیلومتر دورتر در آب‌های بین‌المللی نیز توان محافظت از منافع خود و دوستانش را دارد. بنابراین ایران در نگاه سایر کشورها به‌عنوان شریکی قابل اعتماد تلقی می‌شود.

دوم اثبات پوشالی بودن اقتدار کشورهای غربی و در راس آنها آمریکاست که نه تنها موفق به توقف این ناوگروه و ورود آن به آمریکای جنوبی نشده است، بلکه به لحاظ دیپلماتیک نیز توان اثرگذاری بر دولت‌های این منطقه را خلاف خواسته ایران ندارد.

سوم تمایل کشورها به بهبود روابط با ایران به‌رغم عصبانیت واشنگتن است. چه آنکه کشور بزرگی مانند برزیل علی‌رغم اینکه با رئیس‌جمهور آمریکا دیدار می‌کند ولی در عین حال به ناوگروه نظامی ایران چراغ سبز نشان می‌دهد و به فشارهای آمریکا در این رابطه توجهی نمی‌کند.

و در نهایت پیام چهارم‌، ابلاغ صلح و دوستی ملت و نیروهای مسلح ایران با سایر کشورهاست که همواره در ماموریت‌های نیروی دریایی ارتش مورد تاکید قرار گرفته است.