تحلیل جامعهشناختی حضور مردم در راهپیمایی ۲۲ بهمن
احمد نادری
«پیام ملّت ایران در این بیستودوّم بهمن حمایت کامل از انقلاب اسلامی و از نظام جمهوری اسلامی بود؛ این از همه صداها بلندتر بود.» این جملات رهبر انقلاب اسلامی در دیدار مردم تبریز، سخنی بسیار دقیق و راهبردی بود. در جامعهشناسی سیاسی و مردمشناسی سیاسی اساساً یکی از مؤلفههای مشروعیت و قدرت، مانورهای مردمی است. این مانورهای مردمی معمولاً اشکال متنوعی دارد. یکی از شکلهای این مانور حضور در خیابانها و راهپیمایی است. اینکه مشاهده میشود مردم علیرغم همه مشکلات اقتصادی، مانند تورم، کاهش ارزش پول ملی، گرانیها و... به میدان میآیند و حضور پرتعدادی دارند، این حضور خودش یکی از مؤلفههای جدی مشروعیت و قدرت نظام است. این حضور و مشارکت، یکی از قرائن و گزارههای جدیای است که نشان میدهد که مردم پایکار این نظام هستند و حمایت کامل از نظام و انقلاب دارند؛ البته من میگویم این علاوهبر اینکه نشانه حمایت کامل از نظام و انقلاب است و نشانه حمایت از جایگاه رهبری نظام هم هست چون رهبری جزء لاینفکی از نظام اسلامی است.
برجستگی شنبه تاریخی بهمن ۱۴۰۱
البته این حضور پرشور و پرتعداد مردم در سراسر کشور در راهپیمایی بیستودوم بهمن پدیده جدیدی نیست؛ آن چیزی که این راهپیمایی و این شنبه را تاریخی و خاص میکند این است که ما در کشورمان در چندماه اخیر یک سری اغتشاشها داشتیم بیش از سه ماه بخشهایی از کشور درگیر این ناآرامیها بود که بخش زیادی از این ناآرامیها برنامهریزی شده بود برای آنکه نظام جمهوری اسلامی را تضعیف کنند.
رهبر انقلاب هم امروز بهدرستی اشاره فرمودند که اصلاً یکی از اهداف این ناآرامیها این بود که مردم در ۲۲ بهمن به صحنه نیایند. با این وجود این اغتشاشهای خیابانی ما دیدیم که مردم همچنان به صحنه میآیند و مردم آن حضور پرتعداد و با شور و اشتیاق را باز هم تکرار میکنند؛ این خود یک گزاره جامعهشناسانه جدی است که نشان میدهد مردم پایکار انقلاب و آرمانهای نظامشان هستند. این ویژگی راهپیمایی اخیر بود وگرنه این راهپیمایی و این تظاهرات مثل همه تظاهرات دیگر بیش از چهار دهه گذشته از انقلاب اسلامی بوده و انشاءالله خواهد بود.
عبور از جنگ ترکیبی با سلاح بصیرت
دشمن در اغتشاشها با یک طراحی ترکیبی و با همه ابزارهایش به میدان آمد؛ اما به مقصود خودش نائل نیامد و شکست خورد. دلیل اصلی این شکست بصیرت مردم بود؛ این گزاره مهمی بود. این مردم مردمی هستند که سرد و گرم حوادث و دورانها را چشیدهاند. هم نسل اول، هم نسل دوم، هم نسل سوم و هم نسلهای بعد از ما در این چهار دهه و مسائل مختلف و تجربیات گوناگونی را به چشم دیدهاند.
نسلهای مختلف انقلاب با تکیه به این تجربیات به یک بلوغی رسیدهاند که اگر ما میخواهیم کاری هم انجام بدهیم، اگر میخواهیم حرفی بزنیم، اگر میخواهیم نقدی بکنیم بایستی در درون نظام این حرف را بزنیم تا دشمن سوءاستفاده نکند. میدانند تنها خودمان هستیم که میتوانیم مشکل خود را حل بکنیم. فهمیدهاند اگر مسئلهای در درون کشور وجود دارد خود ما باید به عنوان مردم بنشینیم در موردش صحبت بکنیم و تصمیم بگیریم. این بصیرتی بود که در درجه اول ما را از آن جنگ هیبریدی تمامعیاری که میخواستند گرفتارش شویم نجات داد.
عامل دومی که باعث شد این اغتشاشها کشور را درگیر خود نکند، قدرت معنوی و مادی جمهوری اسلامی ایران است. بالاخره جمهوری اسلامی ایران یک نظام توانمند است. هر چه بیشتر از عمر جمهوری اسلامی میگذرد این نظام نشان داده که بهتر میتواند بر توطئهها غلبه کند و این کار برایش آسانتر میشود؛ دیدیم که از این فتنه هم عبور کردیم. البته باید هوشیار بود باید مسائل و مشکلات را حل کرد، اینها را به عنوان یک پیشفرض باید در نظر داشته باشیم.
نقشآفرینی جمهوری اسلامی در نظم نوین بینالمللی
باید بدانیم که نظم بینالمللی در حال تغییر است. دنیا از سال ۲۰۱۱ به بعد یعنی از دهه دوم قرن بیست و یکم بههمریخته و آن چیزی که تحت عنوان نظم جهانی از آن یاد میشد در حال تغییر است. ما شاهد بروز و ظهور قدرتهای نوظهور در عرصه بینالمللی هستیم. قدرتهایی که شاید تا دیروز خیلی بهحساب نمیآمدند اما بالاخره یک زیرساخت و عقبهای را ایجاد کردهاند که دارند بروز و ظهور میکنند.
داریم میبینیم که دنیا دارد وارد یک نظم بینالمللی چندقطبی میشود؛ و یکی از آن قطبها هم چنانکه بارها گفتهشده جمهوری اسلامی ایران است. این به مدد همه آن دستاوردهایی است که در گام اول انقلاب اتفاق افتاده است؛ و همهاش به همین مردم و جوانان برمیگردد. دستاوردها علیرغم همه تحریمهایی که در طول این چهار دهه ما داشتیم و پشت سر گذاشتیم کاملاً بومی است.
جمهوری اسلامی ایران امروز به نقطهای رسیده که در مناسبات منطقهای و بینالمللی حرف دارد به پشتوانه قدرت نرمی که در کنار قدرت سخت توانسته است ایجاد کند؛ قدرت نرمی که شامل قدرت ایدئولوژیک ما و قدرت فرهنگی ما است و قدرت سخت ما که پشتوانه بحث نظامی ما است. لذا این عوض شدن دنیا اساساً یک نظم آیندهای را به دنبال دارد که جمهوری اسلامی ایران یکی از بازیگران جدی آن نظم خواهد بود.
آینده روشن است
رهبر انقلاب در بیاناتشان در دیدار مردم تبریز بار دیگر فرمودند که «همیشه آینده کشور را روشن میبینم. هر وقتی هم که یک افق روشنی پیشرو بوده، بعد از چندی به آن افق رسیدهایم.» این هم تحلیل بسیار دقیقی است. دولت بیشتر از همه، اما همه ما وظایفی داریم. مشکلات گذراست و راهحل دارد بایستی به آن بپردازیم و عبور بکنیم؛ اما آن چیزی که هست یک چشمانداز روشن است و یک امید به آینده بهتر که رهبر انقلاب دارند بهدرستی ترسیم میکنند؛ و این آینده روشن بر اساس یک شواهد و قرائنی است در حوزههای مختلف اعم از فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، نظامی، بینالمللی و...؛ اینها این شواهد و قرائن به نظر من دستاوردهای گام اول انقلاب است که به تعبیر رهبر انقلاب پشتوانهای است برای اینکه ما آینده نظام و انقلاب را خیلی روشن و شفاف ببینیم.
دستاوردهای خیلی خوبی در گام اول انقلاب به همت تلاشهای جوانان این مرزوبوم و متخصصین و همه آحاد مردم در حوزههای مختلف کسبشده و به آن رسیدهایم؛ و این دستاوردها اساساً آینده را بسیار روشن میکند و آینده نزدیک را هم روشن میکند.