بر اساس اعلام انجمن جهانی سد‌سازی، ایران با ظرفیت 12 هزار و 200 مگاوات نیروگاه برق‌آبی در رتبه 19 دنیا در این حوزه قرار گرفته است.

به گزارش خبرگزاری فارس، بر اساس به‌روزترین آمار نیروگاه‌های برق در دنیا که توسط انجمن جهانی سد‌سازی‌(ICOLD) منتشر شده است 1360 هزار مگاوات از ظرفیت منصوبه تولید برق در دنیا در سازه سدها واقع شده و نسبت به تولید برق پاک و بدون آلودگی اقدام می‌کند. در فهرست 20 کشور برتر جهان در حوزه ظرفیت نیروگاه‌های برق‌آبی، چین با ظرفیت 391 هزار مگاواتی در صدر قرار دارد. رتبه دوم به برزیل با 109 هزار و 400 مگاوات نیروگاه برقابی تعلق گرفته است. آمریکا با ظرفیت 101 هزار و 900 مگاوات در جایگاه سوم قرار گرفته است. پس از آمریکا کشورهای کانادا، روسیه، هند و ژاپن در رتبه‌های چهارم تا هفتم قرار گرفته‌اند.

بر اساس این فهرست، ایران با ظرفیت 12 هزار و 200 مگاواتی برق تجدیدپذیر در بین 20 کشور برتر جهان در این بخش قرار دارد و در این فهرست رتبه 19 را به خود اختصاص داده است. بر اساس این آمار 13 و نیم درصد از برق کشور از این طریق تامین می‌شود. مجموع واحدهای نیروگاهی برق‌آبی کشور ۱۳۲ واحد است.

نگاهی به نیروگاه‌های برق‌آبی

نیروگاه‌های برق‌آبی یکی از منابع تولید انرژی‌های تجدید‌پذیر هستند که نه تنها ارزان محسوب می‌شوند، بلکه نسبت به سایر منابع احیاشدنی، مزیت و بهره‌وری بهتری دارند.

برق‌آبی بزرگ‌ترین سرچشمه انرژی تجدیدپذیر برای تولید برق است که ۲۰ درصد از انرژی جهان را به خود اختصاص می‌دهد و در ایران نزدیک به

 ۹۸ درصد از منابع احیا شدنی را شامل می‌شود.

آب منبع زیست همه موجودات زنده است و از همین رو در طول تاریخ حاشیه رودخانه‌ها از عمده‌ترین مناطق ایجاد و رشد تمدن‌های بشری بوده‌اند. کارون یکی از پر آب‌ترین و طویل‌ترین رودخانه‌های ایران است که طول آن ۸۹۰ کیلومتر و وسعت آبریز آن ۶۰ هزار کیلومتر مربع را شامل می‌شود. حوضه آبریز این رود، سال‌هاست که با عنوان تولید انرژی برق‌آبی مورد توجه بوده است.

تاکنون چندین سد بزرگ در حوضه آبریز کارون احداث شده، که علاوه‌بر مهار سیلاب در تولید انرژی برق‌آبی نیز مورد استفاده قرار گرفته‌اند. بند و نیروگاه کارون ۳ یکی از بزرگ‌ترین و پیچیده‌ترین طرح‌های عمرانی کشور است که پس از پیروزی انقلاب در سال ۱۳۵۷ اجرای آن با هدف تامین مقداری از برق کشور و کنترل سیلاب‌های طغیانگر و مخرب رودخانه کارون آغاز شد. با آبگیری این سد در آبان سال ۱۳۸۳ دریاچه‌ای به وسعت ۴۸ کیلومتر مربع تشکیل شده است که ظرفیت ذخیره ۳ میلیارد متر مکعب آب را دارد.  چندی پیش، مدیر تعمیرات و نگهداری نیروگاه سد کارون ۳ درخصوص نیروگاه این سد گفته بود: ۸ واحد ۲۵۰ مگاواتی در این محل مستقر است که مجموعا یک نیروگاه ۲ هزار مگاواتی را تشکیل می‌دهند و در طول سال با تولید بیش از

 ۴ هزار گیگاوات ساعت انرژی جزو نیروگاه‌های بزرگ کشور محسوب می‌شود.

طول عمر بسیار زیاد نیروگاه‌های آبی

نیروگاه‌های آبی معمولا طول عمر بسیار زیادی دارد و نگهداری از آنها به نسبت با نیروگاه‌های حرارتی کم‌خرج می‌باشد. شروع و پایان فرآیند نیروگاه‌های برق‌آبی بسیار پرسرعت است؛ از این رو میزان هزینه‌ای که برای تولید برق به آن نیاز دارند کم می‌باشد. ضمنا خاموشی ناشی از نیروگاه‌های آبی کم بوده از این رو سیلی که در پشت سد در نظر گرفته شده، کارایی زیادی دارد و کمتر به هدر می‌رود.

گفتنی است، فناوری ساخت نیروگاه‌های برق‌آبی در اختیار ایران قرار دارد و شرکت‌های دانش‌بنیان ایرانی با اتکا به توان دانشمندان حوزه آب و برق زمینه بومی‌‌سازی این فناوری را مهیا کردند.

 بر اساس گزارش‌های بین‌المللی، توربین‌های برق‌آبی ایرانی با بزرگ‌ترین شرکت‌های سازنده در این حوزه از جمله زیمنس آلمان و جنرال الکتریک آمریکا توان رقابت دارد.

برتری ایران مقابل زیمنس آلمان

این توانایی ایران سبب شده تا روسیه قطعات ایرانی را برای جایگزینی توربین‌های زیمنس در نیروگاه‌های آبی خود را آغاز کند. شرکت آلمانی زیمنس سال گذشته به علت تحریم‌های غرب علیه روسیه از ارائه خدمات به این کشور خودداری کرد. این اقدام به روابط صنعتی میان روسیه و این تامین‌کننده تجهیزات غربی را آسیب زد.

قطعات توربین گازی MGT-70 کپی سخت‌افزار زیمنس است که توسط جمهوری اسلامی ایران ساخته شده است. ایران پیش از اعمال موج اخیر تحریم‌های ضدایرانی، مجوز مونتاژ و تولید داخلی آنها را دریافت کرده است. تولیدات ایرانی می‌توانند جایگزین تجهیزات تولید شده توسط این غول آلمانی شوند. بر اساس این گزارش، شرکت زیمنس به علت تحریم‌ها از ارائه خدمات و قطعات به ایران خودداری می‌کرد و این امر سبب شد تا دانشمندان ایرانی با نوعی آلیاژ مرغوب به مهندسی معکوس توربین‌ها و قطعات بپردازند به طوری که کارایی و کیفیت آنها از نمونه تولید شده در شرکت زیمنس بهتر بوده و اذعان آنها را نیز به دنبال داشته است.