مؤلفه تبیین موفق چیســت؟
چندی است که رهبر انقلاب فرمان جهاد تبیین را صادر نموده‌اند، ایشان در دیدار فرماندهان و کارکنان نیروی هوایی ارتش در تاریخ ۱۹/۱۱/۱۴۰۰ در این مورد می‌فرمایند: «جهاد تبیین یک فریضه است جهاد تبیین یک فریضه قطعی و فوری است و هر کسی می‌تواند باید اقدام کند». همچنین ایشان در دیدار ائمه جمعه سراسر کشور در پنجم مرداد ۱۴۰۰ فرمودند:«جهاد تبیین را جدی بگیرید، شبهه‌زدایی از ذهن مخاطبین را جدی بگیرید...».
متاسفانه برخی مفهوم جهاد تبیین را به درستی درک نکرده و از اهمیت آن غافلند اگر جهاد تبیین را بسان یک درخت مثمر بدانیم میوه آن بدون تردید اقناع است. گفت‌و‌گو نمودن با توده‌های مختلف مردم و تشریح آرمان‌ها، پیشرفت‌ها، کاستی‌ها و حقایق انقلاب اسلامی می‌تواند این شجره طیبه تبیین را تقویت نموده و با چیدن محصول اقناع ساز آن می‌توان دست رسانه‌های معاند را از اذهان ملت کوتاه کرد.
بر کسی پوشیده نیست جنگ ترکیبی دشمن با قدرت در جریان است و هر یک از ما به عنوان سرباز میهنمان ایران، وظیفه جهاد تبیین را برعهده داریم، حال باید ببینیم به عنوان جهادگر عرصه تبیین چه کارهایی باید انجام دهیم تا این فریضه را بدون نقص انجام دهیم. در جهاد تبیین، 6 مؤلفه تاثیرگذار عبارتند از:
۱. دشمن شناسی
رهبر انقلاب در تاریخ ۸/ ۱۰/ ۱۳۹۴ در دیدار مسئولان نظام در این رابطه می‌فرمایند: «دشمن را بشناسیم، توطئه‌های دشمن را بشناسیم، فریب دشمن را نخوریم...» و یا در دیدار مردم قم در تاریخ ۱۹ /۱۰ /۱۳۹۵
فرمودند:« بدانیم باید دشمن را شناخت، شیوه و سمت و سوی کار دشمن را دانست و به هنگام، به وقت، با هر وسیله‌ای که در اختیار من و شماست در مقابل او باید ایستاد...»
دشمن معمولاً در گام اول یقین را به شک تبدیل می‌کند و با پافشاری بر ایجاد تردیدها افراد را از مسیر درست خارج کرده و حتی به مقابله با جبهه حق می‌کشاند و هدف آنها نیز ایجاد دوقطبی بین آحاد مردم و در پی آن، از هم گسستن رابطه دولت- ملت می‌باشد.
۲. تبیین درست ماهیت انقلاب اسلامی
ما به عنوان جهادگر عرصه تبیین باید در وهله اول خودمان آرمان‌های انقلاب اسلامی را به درستی بفهمیم و در مرحله بعدی دیگران را هم مطلع سازیم. رهبر فرزانه انقلاب در جمع اعضای مجمع نمایندگان طلاب حوزه علمیه قم در تاریخ ۷ /۹/ ۱۳۶۸ گفتند: «ما ملت ایران، انقلاب بسیار بزرگی کردیم... و من قرص محکم به شما عرض می‌کنم اغلب ما هنوز نمی‌دانیم چه کار عظیمی انجام گرفته..».
یک نکته خیلی جالب این است که اولین مقوله‌ای که رهبر انقلاب در بیانیه گام دوم انقلاب مطرح می‌کنند، مقوله آزادی است و به نظر می‌رسد پرچم آزادی خواهی باید در دستان ما باشد نه اینکه به هر بهانه، و حتی با دستاویز قرار دادن موضوعات عادی اجتماعی به اسم آزادی ذهن جوانان را به خود مشغول نمایند و با قدرت رسانه جای جلاد و شهید را عوض نموده و کشور را دچار نا آرامی‌کنند و هزینه‌های زیادی بر کشور تحمیل
نمایند.
۳. شناسایی نقاط ضعف نظام اسلامی
در جهاد تبیین باید مانند طبیبی حاذق نقاط ضعفمان را در عرصه‌های نظامی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی شناسایی و آنها را با مخاطبان خود صادقانه به اشتراک بگذاریم و هر یک سهم تقصیر خود را مشخص و در جهت رفع آن بکوشیم. آیه ۱۴۶ سوره مبارکه آل‌عمران که ناظر بر این موضوع است، بعد از شکست در جنگ احد نازل شد.
این آیه علاوه‌بر این که از پایداری رزمندگان تقدیر می‌کند روش استقامت و جبران مافات را نیز گوشزد می‌نماید، فلذا همان‌طور که پیش‌تر گفتیم می‌شود با واقع‌نگری هم قصور احتمالی را در عرصه اجرایی کشور جبران کنیم و هم امید به آینده را در ملت زنده و تقویت نماییم.
۴. شناخت میدانی از حوادث اجتماعی
ما به عنوان جهادگر، برای تبیین جبهه حق نیازمند این هستیم که از اخبار واقعی مطلع باشیم و این مهم مستلزم حضور در اجتماع است و اینکه صرفاً اخبار و اطلاعات را از رسانه‌ها و فضای مجازی بگیریم کفایت نمی‌کند و چه‌بسا حجم خبرهای فیک و دروغ و غوغا‌سالاری رسانه‌ها، خودِ فعال تبیین‌گر را هم دچار اختلال محاسباتی کرده و او را در بستر جنگ شناختی ادراکی اسیر می‌نماید و نه تنها ابزار تبیین درست را از دست وی می‌گیرد، خود او را هم به پیاده نظام دشمن تبدیل
می‌کند.
۵. شناخت جامعه
از الزامات جهاد تبیین دانستن پیشینه تاریخی روابط اجتماعی و وقایعی است که در ادوار مختلف تاریخی اتفاق افتاده است، به عبارت دیگر، فردی که مدعی روشنگری آحاد مردم است، اول از همه، خود باید به گذشته آن مردم آگاه باشد و خود، جامعه را به صورت عمیق مورد مطالعه قرار داده باشد.
۶. شناخت سنت‌های الهی
معمولاً در قرآن به وفور از وقایع تاریخی برای عبرت‌گرفتن بشر یاد شده است و بزرگان دین نیز به عبرت‌آموزی از سرنوشت گذشتگان تاکید داشته‌اند.
خداوند حکیم در آیه نهم سوره مبارکه روم می‌فرمایند:
«اولم یسیروا فی الارض فینظروا کیف کان عاقبه الذین من قبلهم...» «آیا اینان در زمین سیر نمی‌کنند، تا بنگرند سرنوشت آنان (طغیانگران) چگونه شد.»
در واقع قرآن تاریخ را آئینه عبرتی می‌داند که در آن می‌توان حوادث زشت و زیبای گذشتگان را دید و پند گرفت لذا جهادگر تبیین نیز با تعمق در قرآن و سنت‌های الهی و تدبر در تاریخ اسلام می‌تواند در تبیین جبهه حق از بصیرت برخوردار شود و همچنین روش جدال احسن را بیاموزد.
امید است بتوانیم با توکل بر خدا و به کار بستن موارد مذکور گامی بلند در جهت جهاد تبیین برداریم چراکه پادزهر جنگ ترکیبی دشمن فقط جهاد تبیینی است که رهبر معظم انقلاب با تشخیص درست به ما تعلیم
داده‌اند.
وحید محبی