چهل و یکمین سالگرد شهادت آیت‌الله سید عبدالحسین دستغیب
روایتی از تروریسم چهل سال پیش علیه انقلاب
دفتر پژوهش‌های مؤسسه کیهان
ظهر جمعه 20 آذرماه 1360، لحظاتی پس از شهادت
آیت‌الله دستغیب، نماینده امام در استان فارس و امام جمعه شهر شیراز به دست گروهک تروریستی منافقین و هنگام عزیمت به نماز جمعه، آیت‌الله سید محمد‌هاشم دستغیب، فرزند شهید دستغیب، پشت تریبون نمازجمعه قرار گرفته و گفت:
«... من خیلی متاسفم که امروز بیایم در مقابل شماها عرض کنم که به جای نماز جمعه، نماز ظهر خوانده می‌شود. (صدای‌گریه و زاری مردم) امیدوارم که ان شاءالله... (گریه‌ها و زاری‌ها مانع از رسیدن صدای فرزند شهید دستغیب می‌شود).... امیدوارم که ان شاءالله...(جیغ و فریاد از میان جمعیت بلند است).... گوش بگیر مادر... قرار شد که آرام باشید... قرار شد که.... (همچنان صدای ضجه و ناله مردم بر آسمان است)... آقا بنشینید.... خانم‌ها بنشینند... (جمعیت همچنان با صدای بلند‌گریه می‌کنند)... بنا باشد ناآرامی بکنید، (با تاثر شدید) خود من از همه شما، مقدم هستم که بی‌صبری کنم... آرام بگیرید.... (همچنان صدای ضجه و مویه به خصوص از قسمت بانوان به آسمان می‌رود).... آنچه مقدر الهی است، پیش می‌آید و برای افراد مومن، برای اولیاء خدا، برای آنهایی که یک عمر جانشان، مالشان، قدمشان، قلمشان و زبانشان برای اسلام، برای دین خدا کار می‌کرده، مردن در رخت خواب ننگ است... اینها باید شهید بشوند... باید به لقاء خدا برسند...»1
آیت‌الله دستغیب طبق معمول هر هفته، جمعه ساعت 11/30 دقیقه صبح 20 آذرماه 1360 به طرف میعادگاه نماز جمعه حرکت کرد، چند لحظه بعد یک تروریست از اعضای گروهک منافقین که در کوچه به قصد ترور آیت‌الله در انتظار مانده بود، در حالی که کمربندی انفجاری از بمب و نارنجک به روی شکم خود بسته بود، در مسیر رفتن آیت‌الله دستغیب به نماز جمعه خود را به عنوان زنی حامله معرفی کرد که ضرورت دارد مطلب مهمی را به ایشان بگوید. او با این دروغ از حلقه پاسداران محافظ ایشان عبور کرد و به ایشان نزدیک شد. شخص مذکور بعد از این که به نزدیکی امام جمعه رسید، ضامن بمب را کشید و ضمن کشتن خود، آیت‌الله دستغیب و 12 تن از همراهان شهید دستغیب و مردم را نیز در این حادثه به شهادت رساند.2
اندکی بعد، گروهک تروریستی مجاهدین خلق مسئولیت آن انفجار و ترور آیت‌الله دستغیب را برعهده گرفت. بر اساس اعلام این گروهک تروریستی، عملیات فوق با هدایت شورای ملی مقاومت (که اینک توسط اتحادیه اروپا و کشورهای غربی به رسمیت شناخته شده) و به صورت انتحاری (همچون عملیات داعش) صورت گرفت و عامل آن فردی به نام «گوهر ادب آواز» بود که خود وی نیز حین انجام عملیات کشته شد.3
در اطلاعیه گروهک منافقین که در بولتن خبری شماره 5 به نام شورای ملی مقاومت منتشر شد، آمده بود:
«... در روز جمعه 20 آذر این واحد رزمنده (واحد عملیاتی فاطمه امینی) به قصد انجام این عملیات (ترور آیت‌الله دستغیب) که از قبل مورد شناسایی قرار گرفته بود به محل اعزام و در لحظه تعیین شده خواهر مجاهد «گوهر ادب آواز» یکی از اعضای واحد انقلابی پس از شکستن حلقه محافظان آیت‌الله دستغیب با انفجار بمب دست ساز، وی را به همراه 12 تن دیگر از همراهان ترور کرد...»4
صغرا قدیری یکی از مجروحین حادثه ترور و شهادت آیت‌الله دستغیب و از شاهدان عینی لحظه ترور ایشان حادثه فوق را اینگونه روایت کرده است:
«... من از طبقۀ دوم منزلمان عبور امام جمعه شیراز را تماشا می‌کردم. ناگهان یک دختر که چادر سیاه به سر داشت از در یکی از منازل خارج شد و به سوی آیت‌الله دستغیب دوید و هنگامی که پاسداران قصد جلوگیری از او را داشتند، اظهار داشت نامه دارم که ناگهان صدای انفجار بلند شد و اجساد قطعه قطعه شده به اطراف پرید. پس از انفجار، مردم محل نماز جمعه را ترک کردند و به طرف محل حادثه آمدند و آمبولانس‌ها نیز جهت حمل شهدا و مجروحان به محل حادثه آمدند. شدت انفجار به حدی بود که بیشتر اجساد قابل شناسایی نبودند و مردم و پاسداران با دست آثار‌اندکی را که از شهدا باقی مانده بود جمع‌آوری کردند...»5
مطبوعات وقت، در مورد شهدا و مجروحان حادثۀ تروریستی فوق چنین گزارش دادند:
«... از شهدایی که تا به حال مورد شناسایی قرار گرفته‌اند می‌توان حاج محمدرضا عبداللهی، پاسدار جباری، پاسدار سید محمدتقی دستغیب و پاسدار جعفر رفیعی را نام برد. اجساد قطعه قطعه شده بقیه شهدا نیز در بیمارستان‌های سعدی و نمازی شیراز نگهداری می‌شوند و پیکر پاک شهید آیت‌الله دستغیب در سردخانۀ بیمارستان نمازی نگهداری می‌شود. همچنین سر دختری که گفته می‌شود عامل انفجار بوده در سردخانه بیمارستان شیراز نگهداری می‌شود. اسامی مجروحان میرزا آقا عرب‌زاده، رضا زارع، محسن شاهانی ۱۲ ساله، فضل‌الله امیری (طلبه) و صغرا قدیری اعلام شده است. پس از آگاهی مردم و انجام نشدن نماز جمعه، مردم در حالی که به شدت عزاداری می‌کردند و به سر و روی خود می‌زدند، از محل برگزاری نماز جمعه و محل حادثه به طرف بیمارستان شهر راهپیمایی کردند و شعار می‌دادند: «منافقین بی‌حیا، کشتند امام جمعه را». رادیو شیراز نیز خطبه‌های نماز جمعه هفته قبل امام جمعه شهید شیراز را پخش کرد. ضمناً توسط افراد سپاه پاسداران چند نفر که در محل حادثه حضور داشتند دستگیر شدند...».6
غلامحسین غیب پرور، (فرمانده سابق سازمان بسیج مستضعفین) به عنوان کسی که کفن شهید دستغیب را به دارالرحمه شیراز برای تکفین و تدفین رساند و از نزدیک شاهد ماجراها بود، از وضعیت خاص آن روزها چنین نقل کرده:
«... شنبه صبح بعد از نماز خوابم نمی‌برد. از شدت ناراحتی از خانه بیرون زدم و بی‌اختیار به سمت دفتر فعلی امام جمعه شیراز رفتم. آنجا کسی تلفنی درخصوص نحوه رساندن کفن شهید دستغیب به دارالرحمه صحبت می‌کرد. داوطلب شدم و با پیکانی سفید به آنجا رسیدم. وضعیت دردناکی بود. از شهید جباری محافظ ایشان فقط یک سر مانده بود. بقیه شهدا هم حال و روز بهتری نداشتند. روی کفن شهید دستغیب کیسه‌ای بود که بعد فهمیدیم این کیسه برای جمع‌آوری اعضای تکه تکه و پاره پاره بدن شهید است. کیسه‌ای را آوردند که یک تکه گوشت پاره پاره در آن بود. وقتی دقیق شدیم دیدیم این تکه گوشت دست شهید دستغیب است که اتفاقا نگین انگشتر ایشان هم پریده بود!»7
اگرچه پیش از آن نیز بارها شهيد آيت الله دستغيب هدف عملیات ترور قرار گرفته بود، اما هر بار تروریست‌ها ناکام ماندند، از جمله روز 9 شهريور سال 1360 يک روز پس از شهادت شهيدان رجائي و باهنر که ایشان انجام یک راهپيمائي را اعلام کرد و خود نيز تصميم گرفت که مانند هميشه در آن شرکت نمايد، با وجود اينکه به علت حفظ جان ايشان عده‌اي از جمله فرزندشان تاکيد نمود که شرکت ننمايند اما ايشان تصميم گرفت که در جمع مردم باشد.
براساس اسناد موجود، همان روز سه بار قصد جان ايشان شد که نافرجام ماند؛ ابتدا مقابل درب مسجد جامع وکيل، جواني قصد پرتاب نارنجک داشت که مردم او را دستگير کردند، دوم لحظاتی بعد صداي شليک چند گلوله در فلکه شهدای شيراز به گوش رسيد که به کسي صدمه نرسيد و سوم همان روز در چهار راه زند از دست يک دختر نارنجک گرفتند که ظاهرا قصد ترور آیت‌الله را داشت و تمام سوء قصدهای یاد شده، نافرجام ماند. بار ديگر هم روز جمعه 13 آذرماه (یعنی یک هفته پیش از شهادت) دختري را مامور ترور ايشان نموده بودند که بازهم ناکام ماندند.
اسناد گروهک تروریستی منافقین نشان می‌دهد که برای ترور آیت‌الله دستغیب، 5 دختر جوان از جمله «گوهر ادب آواز» در نظر گرفته شده و مدت‌ها آنها را در یک خانه تیمی حبس نموده و تحت آموزش‌های شدید ذهنی قرار داده بودند. در همین اسناد آمده که به دلیل مسئله دار بودن و ترس و تردید بقیه دختران خانه تیمی، بیشتر برروی ذهن «گوهر ادب آواز» کار می‌شده و تاکید بر این بوده که به گونه‌ای شست وشوی مغزی داده شود تا در میانه عملیات پشیمان نشده و باز نگردد یا خودش را به پاسداران آیت‌الله دستغیب تسلیم نکند. چرا که یک بار برای اجرای عملیات رفته ولی دچار ترس و تردید شده و مجددا باز گشته بود. 8
در پی شهادت آیت‌الله دستغیب، حضرت امام خمینی (رحمه الله علیه) پیامی صادر کردند. در بخشی از پیام امام آمده بود:
«... امروز، روز جمعه ونماز وعبادت، دست جنایتکار آمریکاییان یک شخصیت ارزشمند که مربی بزرگ و عالمی عامل که گناهش فقط تعهد به اسلام بود، از دست ملت ایران و اهالی محترم فارس گرفت و حوزه‌های علمیه و اهالی ایران را به سوگ نشاند. حضرت حجت‌الاسلام والمسلمین شهید حاج سید عبدالحسین دستغیب را که معلم اخلاق و مهذب نفوس و متعهد به اسلام و جمهوری اسلامی بود با جمعی از همراهانشان به شهادت رساندند و خدمت خود را به ابرقدرت و ابر جنایتکار زمان ایفا کردند، به گمان آن که به ملت رزمنده ایران آسیب رسانند و آنان را در راه هدف به سستی بکشند. این کوردلان نمی‌بینند که در هر شهادتی و در هر جنایتی ملت متعهد به اسلام و کشور، مصممتر و در صحنه حاضرترند؟ اینان پس از بمباران شهرها در جنوب و غرب و قتل‌عام‌های فجیع مردم بی‌پناه، فریاد «جنگ جنگ تا پیروزی» را نشنیدند که ملت وفادار، شهادت را در راه خدا با آغوش باز پذیرا هستند؟ یا می‌خواهند شکست‌های لشکر کفر را و آتشی که به جان دوستان و اربابانشان از پیروزی رزمندگان ایران افتاده است با خون این مردان خدا فرو نشانند؟»9
آیت‌الله شهید دستغیب، خود در یکی از سخنرانی‌هایش که اغلب با سوز و حال و هوایی خاص انجام می‌گرفت، گویی شهادتش را چاووشی کرده بود:
«... يا أَيَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَهًْ،ای کسی که مطمئن شدی در خانه خدا هستی.... يا أَيَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّهًْ ارْجِعِي إِلى رَبِّكِ راضِيَةً مَرْضِيَّهًْ، چنان با دل خوش بمیری، با چه خوشی ان شاءالله، فَادْخُلِي فِي عِبادِي وَ ادْخُلِي جَنَّتِي، برو تو بغل حسین، فَادْخُلِي فِي عِبادِي وَ ادْخُلِي جَنَّتِي...»
________________________
1- ویدئوی کوتاه صحنه‌های پس از شهادت آیت‌الله دستغیب – محل برگزاری نماز جمعه شیراز- 20 آذر 1360 2- قاتل شهید دستغیب را بشناسید- پایگاه خبری و تحلیلی شیرازه (1391)- 1396/9/20 3- اسناد عملیات انتحاری منافقین برای ترور شهید دستغیب- پایگاه خبری و تحلیلی‌هابیلیان (1396)- 1396/9/20. 4- نحوه ترور شهید آیت‌الله دستغیب- پایگاه خبری و تحلیلی قربانیان ترور (1393)- 1396/9/20 5- روزنامه اطلاعات- 21 آذر 1360 6- همان 7- قاتل شهید دستغیب را بشناسید- پایگاه تحلیلی خبری شیرازه- 20 آذر 1391 8- محمد حسین سبحانی – وب سایت جدا شدگان از سازمان مجاهدین خلق 9- صحیفه امام خمینی- جلد 15 – صفحه‌های ۴۱۷ تا ۴۱۹