با توجه به بررسی‌های انجام شده همواره بیش از ۲۰۰هزار میلیارد تومان منابع در حساب واحد خزانه وجود دارد در این بین اما مسئله اساسی تسویه مجدد برداشت‌های احتمالی از سوی دولت است که اگر به درستی انجام نشود می‌تواند منجر به کسری بودجه شود.

به گزارش خبرگزاری تسنیم، از جمله مفاهیمی که طی سال‌های اخیر به طور مداوم در حوزه بودجه‌ریزی مورد تاکید قرار گرفته است، حساب واحد خزانه است. براساس مدل حساب واحد خزانه، باید تمام حساب‌های درآمدی (دریافت‌ها) دولت، بلافاصله و بدون درنگ، مستقیما به حساب خزانه‌داری کل کشور واریز شود.

گفتنی است که تا پیش از مطرح شدن حساب واحد خزانه، بانک مرکزی مجوز افتتاح حساب به دستگاه‌های مختلف در بانک‌های مختلف را داده بود اما برای ایجاد انضباط مالی و مدیریت نقدینگی حساب واحد خزانه طراحی شد.

در مدل حساب واحد خزانه تمام حساب‌های پرداخت دستگاه‌های اجرایی در حساب واحد خزانه نزد بانک مرکزی متمرکز می‌شود و تمام مراودات مالی دستگاه‌ها از این طریق انجام می‌گیرد.

از ابتدای دولت سیزدهم اجرای حساب واحد خزانه به شکل جدی‌تری دنبال شد و به گفته مسئولان وزارت اقتصاد، دولت قصد دارد تا پایان سال جاری حوزه دریافت‌های حساب واحد خزانه را به طور کامل اجرایی کند. دریافت‌ها، حساب‌های غیرقابل برداشتی هستند که هیچ کس حق دخل و تصرف در آن را ندارد. باید از ابتدای وصول تا رسیدن به ذی‌نفع تمام منابع بدون واسطه بلادرنگ به حساب واحد خزانه بیاید.

مدیریت نقدینگی و کنترل هزینه‌ها

محسن برزوزاده مدیرکل خزانه وزارت اقتصاد با اشاره به اینکه تعداد حساب‌های غیرقانونی با توجه به شناسه‌هایی که از دستگاه‌های دیگر گرفتیم بسیار زیاد است، گفته بود: برای مثال اگر هر کدام از 67 دانشگاه دولتی موجود در کشور 10 حساب داشته باشند، نزدیک 670 تا هزار حساب غیر خزانه‌ای خواهند داشت.

برزوزاده تاکید کرده بود که حساب واحد خزانه هم مدیریت نقدینگی و هم کنترل هزینه‌ها را به همراه دارد و زیرساخت اصلاح نظام مالی عمومی است. وقتی می‌خواهیم ساختار بودجه را با سه هدف انضباط مالی، شفافیت و پاسخگویی عمومی داشته باشیم باید یک سیستم مالی یکپارچه وجود داشته باشد که 4 عنصر درآمد، هزینه، بدهی و دارایی شفاف باشد تا بتوانید در تصمیم‌گیری‌های اقتصادی برای مردم مفید فایده باشد.

یکی از کاربردهای حساب واحد خزانه کمک به تامین کسری نقدینگی دولت است. به عبارت دیگر دولت این امکان را دارد تا از منابع راکد موجود در حساب شرکت‌های دولتی استفاده کند و سپس آن را جایگزین کند. البته دولت به همه دستگاه‌ها اطمینان داده که اگر نیازی به منابع خود داشتند آن را تامین خواهد کرد.

بیش از 200 هزار میلیارد تومان

منابع حساب واحد خزانه

میرکاظمی رئیس ‌سازمان برنامه و بودجه درخصوص منابع حساب واحد خزانه و احتمال استقراض دولت گفت: دولت برای پوشش هزینه‌های خود استقراض نمی‌کند. البته از ماده 125 قانون محاسبات عمومی کشور استفاده شده؛ اما بلافاصله آن را جایگزین کرده‌ایم. همواره بالای 200 هزار میلیارد تومان از ماده 125 مربوط به مانده شرکت‌ها است که بانک مرکزی می‌تواند آن را برداشت کند و به دولت بدهد و مجدداً با اولین دریافتی، آن را تسویه کند.

بر اساس این گزارش، با توجه به ماده 125 قانون محاسبات کشور، خزانه‌داری می‌تواند برای هزینه‌های دولت از موجودی حساب‌های اختصاصی دستگاه‌های دولتی به صورت موقت استفاده کند. البته این اقدام مشروط به این است که بلافاصله پس از درخواست دستگاه مورد نظر، دولت وجوه مورد نیاز را تامین کند.

باید به این نکته توجه داشت که نکته محوری در امکان استفاده دولت از منابع حساب واحد خزانه بازگشت این منابع در اولین فرصت و با اولین منابع مالی دریافتی است چرا که اگر این اقدام صورت نگیرد و دستگاهی که از حساب او برداشت شده نیاز به منابع داشته باشد، دولت دچار کسری خواهد شد.

با توجه به پیگیری‌های انجام شده تاکنون دولت به صورت ماهانه برداشت‌های خود از حساب واحد خزانه را تسویه کرده است و مشکلی از این نظر تا امروز به وجود نیامده است. همان‌طور که اشاره شد این مسئله مورد تاکید رئیس‌ سازمان برنامه و بودجه نیز قرار گرفته اما همچنان احتمال آن در آینده وجود دارد، در نتیجه دولت‌ها نباید به چشم منابع پایدار و قابل استفاده به حساب واحد خزانه نگاه کنند.