پزشکان عمومی در صدر تجویز آنتیبیوتیکها
نوشین محمدحسینی در گفتوگو با ایسنا، درباره علل و عوارض بروز مقاومت میکروبی، اظهارداشت: مقاومت میکروبی، به معنای مقاوم شدن میکروبها به داروهای ضد میکروب است که از چند طریق ایجاد میشود؛ یکی از طریق جهش خود میکروب است. دلیل دیگر مواجهه میکروب با آنتیبیوتیکی است که قدرت کافی ندارد. بنابراین اگر دوره درمانمان را ناقص بگذاریم و زودتر از موعدی که پزشک تعیین کرده و فقط با کاهش علائم، آنتیبیوتیکمان را قطع کنیم یا برای بیماریهای ویروسی که اساسا عامل بروز آنها باکتری نیست و نیازی به آنتیبیوتیک ندارند، از آنتیبیوتیکی استفاده کنیم که اصلا جایگاه مصرف ندارد، از سوی میکروبهای موجود در محیط شناسایی شده و نسبت به آن آنتیبیوتیک مقاومسازی میشود. در عین حال، اینکه فکر کنیم که تنها بدن فردِ مصرفکننده آنتیبیوتیک مقاوم میشود، باور درستی نیست، بلکه میکروب به آنتیبیوتیک مقاوم شده و وقتی هم از بدن فردی که آنتیبیوتیک بیرویه مصرف کرده خارج میشود، در بدن افراد دیگر هم نسبت به آنتیبیوتیک مقاوم خواهد بود.
آمار تجویز آنتیبیوتیک در کشور
محمدحسینی درباره میزان تجویز آنتیبیوتیکها در کشور، گفت: از سال ۱۳۷۵ که کمیتههای تجویز و مصرف منطقی دارو در کشور آغاز به کار کردند، از کل نُسخی که در کل کشور نوشته میشد، ۵۵ درصدش حاوی آنتیبیوتیک بوده است. یعنی ۵۵ درصد افرادی که به پزشک مراجعه میکردند، با تجویز آنتیبیوتیک از مطب پزشک خارج میشدند، اما در حال حاضر این میزان به حدود ۳۹ درصد رسیده و در زمینه تجویز آنتیبیوتیکها کاهش داشتیم، اما هنوز این عدد قابل قبول نیست. سازمان جهانی بهداشت اعلام کرده است که انتظار دارد بیش از ۲۵ درصد نسخهها حاوی آنتیبیوتیک نباشند. البته یک عدد مطلوب ۳۰ درصدی هم وجود دارد، اما ایدهآل آن ۲۵ درصد است. بنابراین ما هنوز با مطلوب میزان تجویز آنتیبیوتیک هم فاصله داریم.
کدام پزشکان بیشترین میزان آنتیبیوتیک را تجویز میکنند؟
وی با بیان اینکه به طور طبیعی انتظار میرود بیشترین تجویز آنتیبیوتیک از سوی متخصصین عفونی انجام شود، گفت: زیرا تخصص متخصصین عفونی حکم میکند که بیشترین میزان آنتیبیوتیک از سوی آنها تجویز شود، اما متاسفانه بیشترین میزان آنتیبیوتیک در کشور ما از سوی پزشکان عمومی تجویز میشود. گروه دارویی پنیسیلینها که شامل گروه بزرگی هستند، جزو اولین گروههای مصرف آنتیبیوتیک در کشورمان هستند و بعد از آن گروه ماکرولیدها (گروهی از آنتیبیوتیکها) را داریم که بیش ازاندازه طبیعی در کشور استفاده میشوند.