هیسپان‌تی‌وی و اتاق‌های فکر غربی
سعید رضایی
اندکی پس از پیروزی انقلاب اسلامی و استقرار نظام مدنظر ملت، برای سیاستمداران شرق و غرب مشخص شد که رسانه‌های ایرانی نقش محوری در داخل و خارج به‌منظور بازنمایی‌اندیشه‌های انقلابی ایفا می‌کنند.
در همین جهت، «هیسپان تی وی» شبکه اسپانیایی‌زبان برون‌مرزی جمهوری اسلامی در دسامبر سال ۲۰۱۱ فعالیت خود را کلید زد و موفق شد به‌عنوان بستری برای ارائه دیدگاه‌های ضدآمریکایی و ضد غربی و همچنین تقویت جایگاه ایران در آمریکای لاتین عمل کند.
این شبکه از زمان تأسیس تاکنون، زیر ذره‌بین اتاق‌های فکر غربی و به‌ویژه معاند آمریکایی قرار داشته است. «امانوئل اتولونگی»، کارشناس مسائل ایران در بنیاد ضدایرانی «دفاع از دموکراسی‌ها» (FDD) در تشریح چرایی سرمایه‌گذاری ایران برای تأسیس یک شبکه اسپانیایی معتقد است دو دلیل عمده برای این تصمیم راهبردی وجود دارد.
نخست اینکه ایران در این بخش از جهان، دارای منافع استراتژیک بوده و به این جهت که آمریکای لاتین در حیاط‌خلوت ایالات متحده قرار گرفته و از نظر استراتژیک برای واشنگتن مهم است، هیسپان تی وی در جبهه رسانه‌ای می‌تواند در این منطقه از جهان در کسوت مقابله‌کننده ایدئولوژیک با کاخ سفید ظاهر شود و برای آمریکا ایجاد مزاحمت نماید.
دلیل دوم این است که احساسات ضدآمریکایی در جنبش‌ها و ایدئولوژی‌های سیاسی آمریکای لاتین بسیار قوی است و این نقطه مشترک باعث شده تا جمهوری اسلامی با دشمنان آمریکا یک مسیر واحد بیابد و با آنها متحد شود.
افزون بر این، قدرت گرفتن «هوگو چاوز» رئیس‌جمهور محبوب ونزوئلا در سال ۱۹۹۹ را باید جرقه حضور پررنگ‌تر و مشتاقانه‌تر ایران در آمریکای جنوبی برای اتحاد جدید علیه ایالات متحده قلمداد کرد.
گرم‌تر شدن روابط تهران و کاراکاس در سال ۲۰۰۵ و سفرهای متعدد فرمانده «چاوز» و رئیس‌جمهور وقت ایران به کشورهای یکدیگر، همکاری بسیار صمیمانه‌ای را شکل داد و به گفته چاوز، نقطه آغازی برای شکست «امپریالیسم آمریکای شمالی» ترسیم کرد.
از آن مقطع به بعد بود که ایران روابط بسیار خوبی با رهبران سایر دولت‌های چپ آمریکای لاتین مانند «اوو مورالس» در بولیوی، برادران «کاسترو» در کوبا و همچنین «دانیل اورتگا» در نیکاراگوئه ایجاد کرد و این ائتلاف‌ها و اتحادها، به پایگاهی برای کشورمان بدل شد تا جایگاه خود را در این قاره و علیه آمریکا تقویت کند.
راه‌اندازی تلویزیون اسپانیایی‌زبان هیسپان تی وی بخش موفقیت‌آمیزی از این طرح بود که ذهن اتاق‌های فکر غربی و آمریکایی را به نحوی درگیر کرد که در فواصل مختلف این دغدغه را تشریح می‌کنند.
این در حالی است که اگرچه ایران از منظر جغرافیایی از آمریکای لاتین بسیار دور است و از نظر فرهنگی و مذهبی با کشورهای این منطقه دارای تفاوت‌های عمده‌ای است اما به یُمن فعالیت هیسپان تی وی، بسیاری از دولت‌های منطقه حساب ویژه‌ای روی کشورمان باز کردند.
شبکه اسپانیولی برون‌مرزی ایران با بررسی میدانی و با شناخت اثرگذاری خود بر بخش‌های اقتصادی، سیاسی و فرهنگی ایران و بازیگران مطرح آمریکای لاتین، اشتراکاتی همچون اقتصاد، هم‌افزایی در تقابل با نظم بین‌المللی ساخته‌شده غرب، سرمایه‌داری نظام لیبرال دموکراسی آمریکا و هم‌افزایی برای مواجهه با فرهنگ مخرب آمریکایی را تقویت کرده است.
به تعبیر رسانه‌های ضدایرانی، فعالیت هیسپان تی وی باعث شده تا نسخه اسلامی «چه گوارا» در آمریکای لاتین محبوبیت پیدا کند. بر این مبنا محتواهای تولید شده در این شبکه بین‌المللی به‌گونه‌ای شکل می‌گیرد که تهدیدات آمریکا و متحدانش نه‌تنها علیه ایران بلکه علیه کل کشورهای غیر همسو تشریح و تبیین می‌شوند.
نمونه بارز چگونگی نمایش ارزش‌های ضدآمریکایی و ضد امپریالیستی در شبکه اسپانیولی زبان ایران، پوشش تحریم‌های ایالات متحده علیه ایران کوبا و ونزوئلا و... در یک امتداد است. روشنگری این شبکه باعث شده دیگر کسی تردیدی در مورد تناقض تحریم‌ها با حقوق بشر ادعایی آمریکا و تقارن آنها با اقدامات تروریستی نداشته باشد.
از باب مثال، تحریم‌های وحشیانه آمریکا علیه ایران و ونزوئلا به غیرنظامیان و شهروندان عادی در زمینه‌های بهداشتی، پزشکی و بخش تغذیه آسیب‌های فراوانی وارد کرد که می‌توان آنها را «سیاست‌های تروریستی» و حتی «جنایت‌های تهاجمی» توصیف نمود.
به گفته «پنی واتسون» کارشناس دانشگاه ایالتی «سام هیوستون»، هیسپان تی وی در دوره شیوع کرونا استدلال‌های محکمه‌پسندی برای حذف و یا دست‌کم تخفیف تحریم‌ها برای مخاطبان خود ارائه کرد و آنها را به این جمع‌بندی رساند که باقی ماندن این تحریم‌ها در دوره همه‌گیری به مفهوم ارتکاب تروریسم اقتصادی و جنایت جنگی از سوی دولت ایالات متحده به شمار می‌آید.
طبق تجزیه‌وتحلیل «جوزف هومیر»، کارشناس آمریکای لاتین و ایران از مرکز «جامعه آزاد امن» و نویسنده کتاب «جایگاه استراتژیک ایران در آمریکای لاتین» هیسپان تی‌وی در میان جوامع بومی پرو، اکوادور و بولیوی که از فقر و نژادپرستی رنج می‌برند دارای محبوبیت است و علی‌رغم اینکه این کشورها اتحاد راهبردی با ایران ندارند اما این تلویزیون توانسته مشکلات آنها را به شکل جذابی موردبررسی قرار داده و ریشه‌های آن را به‌درستی به سیاست‌های امپریالیستی آمریکا ربط دهد.
و بالاخره اینکه گفت‌وگوهای موفق و جذاب هیسپان تی وی، بهبود جایگاه اسلام در میان جوامع مسیحی، ارائه تصویری دقیق و روایت گونه و مستند از واقعیت‌های جاری در ایران، تهیه برنامه‌های مستند و گفت‌وگو محور درباره ظرفیت‌های فرهنگی و اقتصادی ایران و آمریکای لاتین، همه و همه موجب نگرانی رسانه‌های معاند شده و مراکزی همچون «مرکز مطالعات استراتژیک و بین‌المللی»، «رادیو فردا»، «بی‌بی‌سی» و... گزارش‌های جامعی درباره عملکرد این رسانه ارائه کنند و در عین حال، به کارنامه موفق آن اذعان نمایند.