جنگ هیبریدی و وظیفه‌ای که بر گردن ماست(یادداشت روز)
مسعود اکبری
جنگ ترکیبی که از آن با عنوان «جنگ هیبریدی» نیز نام می‌برند چند سالی است که به‌صورت ویژه در دستورکار اندیشکده‌های غربی و رسانه‌های جبهه استکبار قرار گرفته است. یکی از تکنیک‌های جنگ هیبریدی، نظریه برجسته‌‌سازی (agenda setting) است.
«ژودیت لازار» نویسنده کتاب «افکارعمومی»
(Opinion publique) در بخشی از این کتاب در شرح این نظریه آورده است: «ممکن است در اغلب اوقات، رسانه‌ها موفق نشوند به اشخاص بگویند که چه [چگونه] فکر کنند، اما با تأثیر فوق‌العاده‌ای که بر آنها دارند می‌توانند بگویند به چه چیز باید فکر کنند.»
در این تکنیک رسانه‌ای که حتی می‌توان آن را یک شگرد پراستفاده در عملیات روانی نیز تلقی کرد، تمرکز بر تعداد انگشت‌شماری از موضوعات و سوژه‌ها باعث می‌شود تا بخش قابل‌توجهی از افکارعمومی در یک فضای کانالیزه شده قرار گرفته و این موضوعات را بسیار مهم‌تر از سایر موضوعات تلقی کنند.
به این نمونه توجه کنید؛ در سال ۱۹۸۹ میلادی استعمال مواد مخدر و تبعات مخرب آن به یک نگرانی گسترده در آمریکا مبدل شد. براساس نظرسنجی‌های صورت گرفته در آن سال حدود ۷۰ درصد مردم از این معضل با عنوان مهم‌ترين مسئله ملي نام می‌بردند. دولت آمریکا در واکنش به این حساسیت افکارعمومی و به‌دلیل ارتباط با کارتل‌های موادمخدر و سودهای کلان ناشی از آن، این معضل را به‌طور گسترده توسط رسانه‌ها سانسور کرد و تلاش کرد تا موضوعات دیگر را در صدر اخبار و رویدادها قرار دهد. نتیجه این شد که 2 سال بعد یعنی در سال ۱۹۹۱، تنها ۵ درصد مردم مواد مخدر را يك معضل ملي تلقي
مي‌كردند.
و اما در عمر قریب به 44 سالگی انقلاب اسلامی ایران، این تکنیک عملیات روانی به دفعات در مقاطع مختلف توسط رسانه‌های انبوه دشمن علیه ملت ایران به کار رفته است. در جدید‌ترین نمونه در هفته‌های اخیر، رسانه‌های معاند و برخی دنباله‌های دشمن در داخل کشور(در پوشش روزنامه، سایت خبری، کارشناس سیاسی، مقام سابق، عضو احزاب سیاسی و...) دروغ‌هایی را تحت عنوان «کشته شدن زنان ایرانی توسط حاکمیت» مطرح می‌کنند.
این طیف با به‌کارگیری تکنیک «نظریه برجسته‌‌سازی» با ادعاهایی بدون سند این‌گونه القاء می‌کند که امور کشور متوقف شده و هیچ نشانه‌ای از «خبر خوب» نیست و «خیزش سراسری با محوریت جوانان» کلید خورده و هر چند روز یک‌بار یک «زن ایرانی» توسط حاکمیت به قتل می‌رسد و هیچ نقطه امیدی درباره موفقیت جوانان و به‌خصوص دختران ایرانی قابل تصور نیست.
چندی پیش یکی از اعضای فراری طیف تندروی مدعی اصلاحات، یکی از اهداف اصلی به‌کارگیری این تکنیک علیه ملت ایران را افشا کرد و گفت: «ما کارمند رسمی بخش پروپاگاندای آمریکا، انگلیس، اسرائیل و سعودی هستیم. وظیفه ما فرو پاشاندن سازمان اجتماعی و کشاندن مردم به خشونت جمعی است... گمان باطل نکنید که ما مخالف سیاسی، مدافع حقوق‌بشر، فمینیست و... هستیم؛ نه، ما فقط کارمند پروپاگاندای دولت‌های راست افراطی هستیم.»
و حالا یک سؤال؛ به نظر شما در یکی دوماه اخیر چه اتفاقات مهمی در داخل کشور رخ داده و چه رویدادهایی به وقوع پیوسته است. شاید اولین موضوعی که به ذهن شما برسد، آشوب‌ها و ناآرامی‌ها در هفته‌های گذشته است، خودکشی چند نوجوان و اخبار مختلف درباره آن، ناآرامی در برخی دانشگاه‌ها و... از دیگر اخباری است که ممکن است در ابتدا به ذهن شما خطور کند. اما آیا اتفاقات رخ داده در هفته‌های گذشته، همین موارد است؟! به این موارد دقت کنید:
1- در روزهای گذشته رتبه‌بندی بهترین دانشگاه‌های جهان(ویرایش ۲۰۲۳) منتشر شد و بر این اساس ۵۲ دانشگاه ایرانی در این رتبه‌بندی قرار گرفته است. نکته قابل توجه اینجاست که جایگاه جمهوری اسلامی ایران در این رتبه‌بندی نسبت به سال گذشته 12 پله رشد داشته است.
2- در هفته‌های گذشته خبر تولید پانسمان مخصوص بیماران پروانه‌ای توسط جوانان نخبه اصفهانی در فضای مجازی منتشر شد. این در حالی است که آمریکا و دولت‌های اروپایی واردات آن را به داخل ایران تحریم کرده‌اند. جوانان غیور و نخبه ایرانی توانستند پس از قریب به 4 سال تحقیق و پژوهش، این محصول بسیار مهم را تولید کنند.
در تیرماه سال جاری سفیر کشورمان در سوئد در توئیتی نوشت: «شرکت سوئدی تولید‌کننده ملزومات پزشکی همچنان به بهانه تحریم ظالمانه آمریکا از فروش پانسمان برای کودکان پروانه‌ای (ای.بی) ایران امتناع می‌کند. این فرشتگان معصوم هر روز در مقابل چشم مدعیان حقوق‌بشر زجر می‌کشند و پرپر می‌شوند. آیا این نقض فاحش حقوق کودک و جنایت علیه بشریت نیست؟»
3- در روزهای گذشته «آنتونیو گوترش» دبیرکل سازمان ملل گفت: «تعداد افرادی که در جهان با گرسنگی رو‌به‌رو هستند رو به افزایش است.» همچنین «چو دونگ یو» دبیرکل FAO (سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد) اخیرا در اظهارنظری گفته است:
«۸۲۸ میلیون نفر در جهان گرسنه‌اند و ۳.۱ میلیارد نفر، از عهده تامین یک رژیم غذایی سالم برنمی‌آیند.»
این بحران جهانی به اروپا و آمریکا هم سرایت کرده است. به گزارش خبرگزاری فرانسه؛ «افزایش قیمت‌ها، نانوایی‌های آلمان را خفه کرده است. افزایش چند برابری قیمت گاز و کمبود و افزایش قیمت غله، باعث افزایش قیمت‌ها در اروپا شده و بر همه بخش‌های زندگی مردم از جمله نان و نانوایی‌ها تاثیر گذاشته است.» همچنین روزنامه گاردین در همین رابطه در مطلبی نوشت: «مدارس انگلیس بابت افزایش دلخراش تعداد کودکان گرسنه هشدار می‌دهند. خانواده‌ها، بین گرم کردن خانه و تهیه غذا باید یکی را انتخاب کنند.»
آمریکا نیز به‌عنوان یکی از ثروتمند‌ترین کشورهای جهان، از بحران در امان نمانده و تعداد گرسنگان از مرز ۵۰ میلیون نفر گذشته؛ یعنی یک نفر از هر ۶ آمریکایی. به گزارش آسوشیتدپرس و براساس اطلاعات درز کرده از مرکز غذایی آمریکا؛ ناتوانی نظامیان آمریکایی در سیر کردن خانواده خود، به بحران پنهان تبدیل شده و این در حالی است که بخش نظامی، بیشترین بودجه را دریافت می‌کند.
در این میان، کشور ما با وجود مشکلات جدی اقتصادی، توانسته بخش مهمی از بحران جهانی غذا را مهار کند و پشت‌سر بگذارد. براساس گزارش «گلوبال هانگر ایندکس»، ایران رتبه سی‌‌وپنجمین کشور دارای کمترین گرسنه را در بین دویست کشور دارد و شاخص گرسنگی در محدود Low قرار گرفته است.
در سال جاری و با تلاش و پشتکار دولت آقای رئیسی، 7/5 میلیون تن گندم به‌صورت تضمینی از کشاورزان خریداری و ضمنا تمام مطالبات آنها پرداخت شد. بر همین اساس، نیاز به واردات، آن هم در شرایط کمبود منابع ارزی و تورم جهانی، بسیار کاهش پیدا کرد.
4- اخیرا مدیرعامل شرکت مهندسی و توسعه گاز ایران گفت: «موفقیت‌های صنعتی کشور منحصر به زمینه‌های موشکی و پهپادی نیست و اکنون ۸۵ درصد تأسیسات و تجهیزات مورد نیاز صنعت گاز در داخل کشور ساخته می‌شود و به پشتوانه همین توانمندی، به‌تازگی قراردادی برای صادرات ۴۰ دستگاه توربین ساخت ایران به کشور روسیه امضا شده است.» وی در ادامه تصریح کرد که «تولید گاز ایران در دوران تحریم به دو برابر افزایش یافته است.»
5- در روزهای گذشته نشریه ساینس در گزارشی پیرامون رصدخانه ملی ایران نوشت: «در یک نقطه عطف بزرگ برای جامعه علمی ایران، ستاره‌شناسان در تهران اعلام کردند که رصدخانه ملی ایران (INO)، «اولین نور» را دیده است و تلسکوپ ۳.۴ متری کلاس جهانی که آینده آن تا سال گذشته نامعلوم به نظر می‌رسید اما هم‌اکنون عملیاتی شده و نخستین تصاویر خود را به دست آورده است.»
«جری گیلمور» ستاره‌شناس دانشگاه کمبریج و رئیس هیئت مشاوران بین‌المللی رصدخانه ملی ایران در این رابطه به ساینس گفته است که هیچ‌کس در ایران قبلا کاری در این مقیاس انجام نداده بود. وضوح این تصویر، بسیار بهتر از حد انتظار است.
ساینس می‌افزاید: «در ساخت رصدخانه ملی ایران، ستاره‌شناسان این کشور باید بر موانعی غلبه می‌کردند که تعداد کمی از همکاران آنها در کشورهای دیگر با آنها مواجه هستند؛ از جمله تحریم‌هایی که واردات فناوری پیشرفته را محدود می‌کند و محدودیت‌های ویزا که سفر آنها به خارج از کشور را محدود می‌سازد.»
پروفسور «لورنزو زاگو» دیگر عضو هیئت مشاوران این طرح، در این رابطه به ساینس می‌گوید: آنچه من را شگفت‌زده می‌کند این است که محققان ایرانی این پروژه، دانشِ چگونگی ساخت سایر اجزا این تلسکوپ را به سرعت به دست آوردند. آنها سخت کار کرده‌اند. ساینس در این گزارش همچنین به همردگی تلسکوپ رصدخانه ملی ایران با تلسکوپ‌های روز جهان نیز اشاره می‌کند.
6- در هفته‌های گذشته و همزمان با فضا‌سازی رسانه‌های دشمن و پادوهای داخلی آنها درباره وضعیت زنان در ایران، تیم بانوان کشورمان در مسابقات آسیایی درخشید و 2 مدال طلا کسب کرد. اما رسانه‌های معاند به هیچ عنوان به این مسئله نپرداخته و آن را سانسور کردند. همچنین در روزهای گذشته «سلما همتیان» شطرنج‌باز
۸ ساله ایرانی در مسابقات آسیایی با حجاب کامل مدال طلا را کسب کرد. این دختر نخبه ایرانی در همین رابطه گفت: «دوست داشتم افتخار اسلام باشم به همین دلیل با چادر بالای سکوی قهرمانی آسیا ایستادم.»
7- در طول تابستان سال جاری شاهد رکوردشکنی‌های پیاپی در زمینه ساخت واحدهای نیروگاهی بودیم. برای مثال رکورد ساخت ظرفیت نیروگاهی که در سال ۱۳۸۹ با ساخت ۴۹۳۵ مگاوات شکسته شده بود، در سال جاری با ساخت ۶۰۰۰ مگاوات نیروگاه بار دیگر جابه‌جا شد. در این بین یکی از مهم‌ترین رکوردهای حوزه صنعت برق، کاهش نرخ خروج اضطراری واحدهای نیروگاه‌ها به کمتر از ۲ درصد بود، در حالی‌که نصاب جهانی این شاخص در بازه زمانی پیک فراتر از ۵ درصد است.
تجربه موفق سال ۱۴۰۱ سبب شده تا برنامه تعمیرات اوج بار سال ۱۴۰۲ در دستورکار قرار گرفته تا رکوردهای تابستان سال جاری در سال آینده نیز تکرار شود. این رکوردشکنی و همت دولت سیزدهم موجب شد تا ما در تابستان شاهد قطعی برق نباشیم.
8- در هفته‌های گذشته در خبرها اعلام شد که ٢٢ کشور جهان تقاضای خرید هواپیمای بدون سرنشین(پهپاد) از ایران را دارند. جمهوری اسلامی ایران اکنون با همت جوانان غیور و نخبه در ردیف بر‌ترین کشورهای جهان در حوزه ساخت پهپاد است. نکته قابل توجه اینجاست که این تکنولوژی دارای کاربردهای بسیار متنوع و گسترده‌ای در صنایع مختلف است.
9- اخیرا در خبرها اعلام شد که ۱۸۷۰ پژوهشگر ایرانی در زمره پژوهشگران پراستناد ۲ درصد برتر دنیا قرار گرفتند. بر همین اساس فقط در سال 2021، تعداد 1870 پژوهشگر از بین تعداد کل 200409 پژوهشگر بین‌المللی با وابستگی سازمانی جمهوری اسلامی ایران در بین برترین‌ها حضور دارند.
قطعا اتفاقات مثبت و خبرهای خوب در هفته‌های اخیر به موارد مذکور ختم نمی‌شود و ذکر تمامی موارد از حوصله این نوشتار خارج است. ناگفته نماند که ذکر این موارد و مصادیق اصلا به معنی انکار نقاط ضعف و کمبودها نیست.
رهبر معظم انقلاب در دیدار اخیر با جمعی از نخبگان فرمودند: «هرگز نقاط ضعف را انکار نکرده‌ایم و در این‌باره ما بیش از همه در جلسات رمضانیِ مسئولان نظام و در جلسات خصوصی، تذکر داده‌ایم و بارها گفته‌ایم که عقب هستیم.اما واقعیت قابل توجه این است که جمهوری اسلامی حرکت پر شتابی را که از انتهای قافله آغاز کرده بود ادامه داده و امروز به نزدیکی‌های جلوی قافله رسیده است.» ما باید با همت و تلاش و همبستگی، پیچ و مهره‌های ماشین تبلیغاتی دشمن در جنگ ترکیبی را از هم باز کنیم.