تورم، رکود و به‌هم ریختگی اقتصادی مسئله اول این روزهای اروپا
سرویس خارجی-
ادامه جنگ و حملات گسترده روز دوشنبه روسیه به شهرهای اوکراین بر اساس گزارش‌ها اقتصاد اروپا را که این روزها به دلیل بحران انرژی به هم ریخته، بیشتر بحرانی کرده است. تقریباً کارشناسی نیست که این روزها نسبت به خطر تبدیل بحران اقتصادی در اروپا به «فاجعه» طی هفته‌ها و ماه‌های آینده هشدار ندهد. «بلومبرگ» در گزارشی از اوضاع بحرانی اروپایی‌ها خبر داده و نوشته: «برلینی‌ها تقریبا تمام درختان پارک مرکزی تیرگارتن را قطع کرده‌اند تا خانه‌هایشان را گرم کنند و ساکنان شهرهای دیگر نیز کود اسب را به عنوان سوخت در نظر گرفته و ذخیره می‌کنند.» بنا به نوشته بلومبرگ در فرانسه افزایش 2 برابری قیمت هیزم به ۶۰۰ یورو در هر تن رسیده است. در مجارستان نیز دولت صادرات هیزم را ممنوع کرده. مقامات رومانی هم مجبور شده‌اند قیمت هیزم را در این کشور محدود کنند.
صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی
رؤسای صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی نیز نسبت به «وجود خطر واقعی رکود» در آغاز سال آینده میلادی (۲۰۲۳) هشدار داده و تاکید می‌کنند که این خطر در کمین اقتصاد جهانی است. «دیوید مالپاس» رئیس‌بانک جهانی و «کریستالینا جورجیوا» رئیس‌صندوق بین‌المللی پول در نشستی مشترک اعلام کردند که خطر رکود به عنوان یکی از پیامدهای ناشی از تاثیر «اختلال‌ها و آشفتگی فعلی» و سخت‌تر شدن شرایط تامین مالی به دلیل افزایش نرخ بهره به منظور مهار «تورم بالا» ایجاد شده است. رئیس‌صندوق بین‌المللی پول در این زمینه حتی هشدار داد که حدود یک سوم اقتصاد جهان، «دو فصل مداوم» انقباض را متحمل خواهند شد. به عبارت دیگر، طبق دستورالعمل‌های اقتصادی، وارد رکود فنی خواهند شد. صندوق بین‌المللی پول همچنین پیش‌بینی کرده میزان زیان تولید اقتصاد جهانی، تا سال ۲۰۲۶ به 4 تریلیون یورو خواهد رسید که رقمی معادل تولید ناخالص داخلی آلمان است. «جورجیوا» همزمان با هشدار نسبت به افزایش خطر رکود جهانی، اعلام کرد جهان اکنون وارد دوران «شکنندگی و نوسانات» شده است. به گزارش ایرنا رئیس‌بانک جهانی نیز بر «کاهش» مداوم روند رشد اقتصادهای پیشرفته و همچنین تاثیر «کاهش ارزش پول ملی در برابر دلار» برای اقتصادهای نوظهور و در حال توسعه که مشکلات بدهی را تشدید کرده است، تاکید کرد. مالپاس تصریح کرد سطح بدهی کشورهای در حال توسعه «به طور فزاینده‌ای طاقت فرسا می‌شود» و افزایش نرخ بهره به وخامت اوضاع و همچنین تورم با نرخ بهره بالا می‌افزاید.
سقوط بورس‌ها
دیروز شاخص بورس در بازارهای این قاره نیز ضمن تداوم نگرانی‌ها از رکود اقتصاد جهانی و اعمال سیاست‌های پولی بانک‌های مرکزی، بر اثر تحولات اخیر جنگ اوکراین با افت قابل توجه رو‌به‌رو شد. شبکه سی‌ان‌بی‌سی در این زمینه گزارش داد که شاخص «استاکس» که نشان دهنده شاخص ۶۰۰ شرکت سرمایه‌گذاری در ۱۷ کشور اروپایی است در معاملات اولیه
8 دهم درصد سقوط کرد درحالی که دیگر شاخص‌های اصلی نیز در وضعیت منفی قرار داشتند. بنابر اعلام این رسانه آمریکایی، در کنار نگرانی از افزایش نرخ بهره از سوی بانک‌های مرکزی و تاثیر آنها بر رشد اقتصادی، بازارهای اروپا پس از وقوع چندین انفجار در کیف پایتخت اوکراین تحولات مربوطه را با دقت رصد می‌کنند. بازارهای جهانی منتظر انتشار نرخ تورم آمریکا در روز پنجشنبه هستند. از سوی دیگر شاخص بازار سهام آمریکا نیز روز دوشنبه سقوط کرد.
تورم 2 رقمی به نروژ و دانمارک رسید
بحران انرژی منجر به افزایش تورم در کشورهای عضو اتحادیه اروپا نیز شده است. بر اساس گزارش‌ها دو کشور دانمارک و نروژ نیز از ثبت رکورد نرخ تورم دو رقمی خبر داده‌اند. ایرنا در این باره به نقل از روزنامه «دِلوکال» چاپ دانمارک نوشته، بانک مرکزی این کشور اروپایی هشدار داده که تورم فزاینده، بزرگ‌ترین تهدید برای اقتصاد دانمارک بوده و رکود اقتصادی در سال آینده و افزایش دستمزدها قابل پیش‌بینی است. مرکز آمار دانمارک هم گزارش داده که نرخ تورم این کشور برای نخستین بار در چهار دهه اخیر دو رقمی شده و در ماه سپتامبر (شهریور) به ۱۰ درصد رسیده است. این نهاد دولتی افزایش بهای برق و گاز را دلیل اصلی نرخ کنونی تورم اعلام کرده است. براساس این گزارش، در نروژ نیز شرایط به همین صورت است و این کشور اسکاندیناوی شاهد بیشترین جهش قیمت مواد غذایی از آغاز دهه هشتاد میلادی تاکنون با نرخ تورم ۱۲.۱ درصد است. نرخ تورم کم سابقه در نروژ درحالی است که این کشور در حال حاضر یکی از بازیگران کلیدی بازار انرژی اروپا است.
انبار شمع در انگلیس
در انگلیس نیز داده‌های آماری نشان می‌دهد تورم در بخش مواد غذایی طی ۱۲ هفته منتهی به ۲ اکتبر (یک شنبه 10 مهر) به ۱۳.۹ درصد رسیده و به این ترتیب ۶۴۳ پوند دیگر به صورت‌حساب سالانه مردم انگلیس در بحبوحه بحران هزینه‌های زندگی اضافه شده است. در این کشور مردم از ترس قطع برق و خاموشی در زمستان به سراغ انبار کردن شمع رفته و به این ترتیب فروش این محصول ۹ درصد افزایش یافته است. سازمان ناظر بر توزیع انرژی در انگلیس هفته پیش درباره خطر کمبود گاز و شبکه ملی برق انگلیس نیز از احتمال قطعی برق در زمستان هشدار داده بود. اوضاع اقتصادی انگلیس این روزها تعریف چندانی ندارد و برنامه اقتصادی دولت که بر پایه معیارهای بازار آزاد و سامان‌دهی اوضاع ارائه شده، باعث تشدید شرایط شده است. بانک مرکزی انگلیس دیروز در گزارشی دورنمای تاریکی را نسبت به آینده بازارمالی این کشور ارائه و اعلام کرد که به ناچار برنامه خرید اوراق قرضه دولتی را برای بازگرداندن ثبات، گسترش می‌دهد.
آلمانی‌های کلافه از گرانی
روز سه شنبه اما در آلمان، این صنعتی‌ترین کشور عضو اتحادیه اروپا هم هزاران نفر در شهرهای ایالات شرقی به خیابان‌ها آمدند و علیه سیاست‌های انرژی دولت، تورم روزافزون و تحریم‌هایی که علیه روسیه وضع شده اعتراض کردند. تسنیم به نقل از نشریه «دی سایت» آلمان نوشته، تظاهرات در بیش از 15 شهر اتفاق صورت گرفته است. در این اعتراضات مردم با توجه به جنگ روسیه علیه اوکراین، خواستار مذاکرات صلح، توقف تحویل تسلیحات به اوکراین و لغو تحریم‌ها علیه روسیه شده‌اند. روی برخی پوسترهایی که در دست معترضان بود نوشته شده بود «دروغ تحویل گاز را متوقف کنید»، «ما تمام جهان را نجات نخواهیم داد» یا «توقف انفجار قیمت برای صلح، آزادی و رفاه». بر اساس برآوردهای پلیس، بیش از 100 هرار نفر چندی پیش در روز وحدت آلمان در ده‌ها تظاهرات در ایالت‌های شرقی این کشور شرکت کرده بودند. در حالی که آلمان این روزها دچار تورم و افزایش شدید قیمت‌های ناشی از جنگ اوکراین شده، مقام‌های آلمانی نگران وقوع شورش‌های خیابانی با تحریک جناح‌های راست افراطی هستند.
تمدید اعتصاب در توتال فرانسه
در فرانسه نیز اتحادیه‌های کارگری شرکت‌های انرژی فرانسه در پایان نشست روز دوشنبه خود در حالی از تمدید اعتصاب گسترده خود خبر دادند که فعالیت ۲ هزار و ۲۲۷ جایگاه سوخت کاملا متوقف شده‌اند. ایرنا در همین رابطه به نقل از رادیو «فرانس بلو» نوشته، اتحادیه‌های کارگری شرکت «توتال انرژی» فرانسه و شرکت چندملیتی «اِسو اکسون موبیل» در جلسه (دوشنبه) از ادامه اعتصابی خبر دادند که از بیش از ده روز پیش در پالایشگاه‌ها و انبارهای سوخت این شرکت‌ها شروع شده است.خبرگزاری فرانسه به نقل از منابع صنفی خبر داد که در این نشست هیچ بهبودی در شرایط بن بست مذاکرات نمایندگان اتحادیه‌های کارگری و مدیران شرکت‌ها حاصل نشده و اعتصاب علاوه‌بر تمدید قطعی در روز سه شنبه به شبکه خدمات جایگاه سوخت بزرگراهی «آرژدی» (Argedis) از شرکت‌های تابعه وابسته توتال نیز گسترش می‌یابد. پیس‌بینی می‌شود که ۱۵ جایگاه در بزرگراه‌ها به این اعتصاب بپیوندند. دولت فرانسه در آماری رسمی اعلام کرد که فعالیت ۲۹.۴ درصد پمپ بنزین‌های کشور مختل شده است.