سرویس خارجی-

چهل سال پس از حادثه کشتار هزاران زن و مرد و کودک فلسطینی در اردوگاه فلسطینی‌های ساکن جنوب بیروت، پایتخت لبنان، هنوز هیچ فرد و یا گروهی به‌دلیل ارتکاب این جنایت ضد بشری محاکمه و یا مورد بازخواست قرار نگرفته است.

امسال به طور دقیق چهل سال از کشتار بی‌رحمانه و جنایت‌آمیز فلسطینیان ساکن اردوگاه صبرا و شتیلا در لبنان می‌گذرد و زخم این اقدام جنایت‌آمیز همچنان سرباز مانده است.

40سال قبل، اواخر تابستان سال1982، گروهی از شبه‌نظامیان لبنانی وابسته به حزب راستگرا و افراطی فالانژ لبنان به‌مدت 3روز از ۱۶ تا ۱۸سپتامبر زیرنظر سربازان صهیونیست، هزاران مرد و زن و کودک را در 2اردوگاه «صبرا» و «شتیلا» واقع در جنوب بیروت سلاخی کردند. بسیاری از قربانیان این جنایت غیرنظامیان فلسطینی بودند. تعداد قربانیان تا 3500نفر از جمعیت 20هزار نفری این اردوگاه‌ها اعلام شد.

بهانه حمله به اردوگاه‌های فلسطینیان، ترور «بشیر جمیل»، رهبر حزب کتائب مسیحی (فالانژها) 2روز بعد از پیروزی او در انتخابات ریاست‌جمهوری بود. فالانژهای لبنان به‌طور سنتی متحد و هم‌پیمان تل‌آویو در دهه1980 به‌شمار می‌رفتند و هر دو متحد هدف مشترک اخراج سازمان آزادیبخش فلسطین از لبنان را پیگیری می‌کردند؛ ازهمین‌رو کشتار اردوگاه صبرا و شتیلا با نظارت، دخالت و حمایت مستقیم ارتش رژیم صهیونیستی صورت گرفت.

 در زمان حمله فالانژها به اردوگاه فلسطینی‌ها، آریل شارون، وزیر جنگ اسرائیل بود. کمیته‌ای که مجبور به بررسی این قتل‌عام در بیروت شد، در گزارشی که در فوریه1983 منتشر کرد، شارون را به‌عنوان یکی از مسئولان این جنایت معرفی کرد. نقش نظامیان صهیونیست در این جنایت، محاصره اردوگاه و جلوگیری از خروج فلسطینی‌ها بود. همچنین گفته شده بسیاری از زنان قبل از قتل، مورد تجاوز قرار گرفتند. جنازه‌های بسیاری از ساکنان اردوگاه روزهای بعد در گورهای دسته‌جمعی دفن شدند.

این جنایت پس از آن آغاز شد که ارتش صهیونیستی به فرماندهی آریل شارون وزیر جنگ وقت این رژیم و رافائل ایتان این دو اردوگاه را به محاصره خود درآورد و به دور از چشم رسانه‌های گروهی با استفاده از سلاح‌های سرد و غیره ساکنان این اردوگاه را به خاک و خون کشید. در جریان این جنایت، ارتش جنوب لبنان نیز با ارتش صهیونیستی در محاصره اردوگاه‌های صبرا و شتیلا همکاری کرد و سپس صدها نیروی مسلح به بهانه جست‌وجوی مبارزان فلسطینی وارد این دو اردوگاه شدند. این در حالی بود که در این اردوگاه جز زنان و کودکان و سالخوردگان کسی نبود، اما عناصر مسلح زنان و کودکان را به خاک و خون کشیدند و اکثر جنازه‌ها را در خیابان‌های این اردوگاه‌ها رها کرده بودند اما در ادامه بولدوزرهای صهیونیستی وارد ماجرا شدند تا این اردوگاه و منازل داخل آن را تخریب کرده و صحنه جنایت را کاملاً از بین ببرند.

قتل عام چگونه آغاز شد؟

ساعت ۵ بامداد روز چهارشنبه 1361/6/24 ه.ش‌. (برابر با ۱۵ سپتامبر ۱۹۸۲ م)، نیروهای زرهی و چترباز ارتش اسرائیل وارد بیروت غربی شدند. یکی از ستون‌های اصلی این نیروها با پیشروی خود، در کنار اردوگاه‌های «صبرا» و «شتیلا» مستقر شدند.

ساعت چهار بعدازظهر، کاروان فالانژها به مرز اردوگاه‌ها که در محاصره نیروهای اسرائیلی بود، رسیدند. سربازان راه را برای این کاروان باز کردند و آنها با گلوله‌باران شدید وارد اردوگاه‌ها شدند.

ریگان در پاسخ به اعتراض شفیق وزان نخست‌وزیر وقت لبنان که به ورود اسرائیل اعتراض کرده‌بود، پاسخ داد: «اسرائیل معتقد است که بعد از کشته شدن بشیرجمیل‌، این یک پیشروی محدود برای حفظ امنیت است‌.»

فالانژیست‌ها، بی‌رحمانه هر انسان زنده‌ای را که یافتند، ابتدا مورد اذیت و آزار قرار داده‌، سپس به قتل رساندند. روش کشتار به فجیع‌ترین شکل‌ِ ممکن بود. با کارد شکم زنان حامله دریده شد، سرها از تن جدا گردید و با سرنیزه بر روی بدن خونین کودکان و زنان‌، نشان صلیب کشیده شد.

یک افسر فالانژ، پشت بی‌سیم‌، از فرماندهی عملیات پرسید: «با پنجاه زن و کودکی که به محاصره در آورده‌ام چه کنم‌؟ «ایلی حُبَیقِه‌»، فرمانده شبه‌نظامیان مسیحی‌، گفت‌: «این آخرین باری باشد که این چیزها را از من می‌پرسی ... خودت که بهتر می‌دانی باید چه کار بکنی‌» کشتار از غروب روز پنجشنبه شانزدهم سپتامبر، هنگامی آغاز شد که نظامیان اشغالگر صهیونیست ۳۰۰ تن از نیروهای شبه نظامی فالانژیست لبنان را وارد اردوگاه کردند. رژیم تروریستی اسرائیل کمی بعد اعلام کرد که قصد داشت اردوگاهی را که عرفات در حدود دو هزار مبارز فلسطینی را در آنجا رها کرده بود، پاک‌سازی کند. قتل عام تا صبح روز شنبه ۱۸ سپتامبر یعنی بیش از ۳۶ ساعت ادامه داشت و در این مدت همزمان با سکوت کامل در رژیم صهیونیستی، قتل و کشتار و تجاوز به فلسطینیان در آنجا همچنان ادامه یافت.

در این قتل عام ۳۲۹۷ کودک و نوزاد و زن فلسطینی و لبنانی از مجموع ۲۰ هزار ساکن این اردوگاه شهید شدند. در میان کشته‌ها ۱۳۶ لبنانی دیده شد. پیکر ۱۸۰۰ نفر در خیابان‌ها و کوچه‌های تنگ این دو اردوگاه رها شده بود و ۱۰۹۷ نفر دیگر هم در بیمارستان غزه و ۴۰۰ تن دیگر در بیمارستان عکا به شهادت رسیدند.

پس از این وحشیگری، شورای امنیت سازمان ملل متحد از رژیم صهیونیستی خواست که نیروهای خود را بلا شرط به مرزهای شناخته شده لبنان عقب بکشد. اما این رژیم همچنان به حرکت خود در کشتار مردم بی‌دفاع فلسطین ادامه داد. شورای امنیت سازمان ملل متحد در همان سال از این کشتارها به عنوان قتل عام جنایی فلسطینیان یاد و آن را به شدت محکوم کرد.

انتشار اسناد؛ چهل سال بعد

همزمان با چهلمین سالگرد کشتار بی‌رحمانه صبرا و شتیلا، روزنامه صهیونیستی یدیعوت آحارونوت اسناد محرمانه این جنایت را منتشر کرد. اسناد جزئیات نشست‌های پس از این جنایت و تلاش صهیونیست‌ها و هم پیمانان لبنانی آنها در حزب کتائب برای چاره جویی و فریب افکار عمومی را در سال ۱۹۸۲(۱۳۶۱) فاش می‌کند.

در این گزارش آمده است که یک ماه پیش از جنایت صبرا و شتیلا نیروهای موساد و نظامیان ارتش رژیم صهیونیستی، اعضای پارلمان لبنان را با زور سلاح مجبور به انتخاب بشیر جمیل رئیس‌حزب کتائب به عنوان رئیس‌جمهوری لبنان می‌کنند. نشست محرمانه اسرائیلی‌ها با سران حزب کتائب پس از جنایت صبرا و شتیلا در تاریخ ۱۹ سبتامبر ۱۹۸۲ یعنی دو روز پس از این جنایت در وسط بیروت برگزار شد. رافائل ایتان رئیس‌ستاد ارتش، امیر دروری فرمانده منطقه شمالی، مناحیم نیفوت مسئول روابط خارجی موساد و شمار زیادی از همراهان آنها در این جلسه حضور داشتند.

به نوشته یدیعوت آحارونوت، اسرائیلی‌ها این نشست را فقط برای کاهش پیامدهای این جنایت ترتیب داده بودند و هدف آنها سرزنش سران حزب کتائب نبود و تنها برای  توافق بر سر یک داستان و روایت واحد از این حادثه جمع شده بودند.

ایتان در این جلسه به فرماندهان کتائب می‌گوید که می‌ترسد این اعتراض جهانی پس از جنایت به خروج نیروهای اسرائیل از بیروت منجر شود.

وی به فرماندهان کتائب می‌گوید: یکی از شماها باید به سرعت موضوع را توضیح دهید و به انجام آن اعتراف کنید و بگویید که آنچه اتفاق افتاده خارج از کنترل شما بوده است.

ایتان به آنها پیشنهاد می‌دهد که اعلام کنند که این جنایت بخشی از مقابله ارتش سوریه با مسیحی‌های لبنان است و بخشی از قربانیان نیز به درگیری میان ساکنان دو اردوگاه صبرا و شتیلا مربوط می‌شود.

جوزف ابوخلیل از فرماندهان کتائب می‌گوید: شما از ما می‌خواهید که مسئولیت کشتار را برعهده بگیریم و در شرایط کنونی این امکان‌پذیر نمی‌باشد زیرا ما به طور مرتب این موضوع را رد کرده‌ایم.

در پایان جلسه، ایتان می‌گوید: ما موضع خود را اعلام کردیم و آنها(حزب کتائب) موضوع را بررسی می‌کنند و تصمیم می‌گیرند ولی همه چیز معلوم است.

یدیعوت آحارونوت براساس اسناد منتشر شده، تعیین بشیر جمیل به عنوان رئیس‌جمهوری لبنان را یکی از اهداف جنگ با لبنان عنوان می‌کند. مناحیم نیفوت مسئول روابط خارجی موساد خطاب به فرماندهان اطلاعاتی و ارتش می‌نویسد: فعالیت‌های سیاسی در داخل لبنان با حضور نظامی اسرائیل ارتباط تنگاتنگی دارد و فعالیت کتائب ممکن است تا مدتها و حتی تا زمان خروج نیروهای سوری و خرابکاران(جبهه آزادیبخش فلسطین) ادامه یابد.

وی اضافه می‌کند: تلاش‌های زیادی برای گسترش روابط اقتصادی و فرهنگی میان دو پدیده اسرائیل یهودی و لبنان مسیحی صورت گرفته است.

براساس این اسناد، یکی از فرماندهان کتائب در جلسه با مسئولان موساد می‌گوید: در مورد نبرد در بیروت، نیروهای ایلی حبیقه (از فرماندهان کتائب) این موضوع را حل می‌کند. آریل شارون وزیر جنگ وقت رژیم صهیونیستی، رافائل ایتان رئیس‌ستاد کل و فرماندهان کتائب برای اشغال بیروت به توافق رسیدند.

شارون بارها در کنست متعهد شده بود که وارد بیروت نشود ولی در جلسه‌ای که با فرماندهان ارتش در دفترش برگزار کرده بود، خواستار نابودی بخش جنوبی بیروت که اردوگاه‌های فلسطینی نشین و نیروهای سازمان آزادیبخش قرار داشتند شده بود و از آنها خواسته بود که هرچه را قابل نابود کردن است نابود کنند.

یدیعوت آحارونوت می‌نویسد: اسناد محرمانه سازمان اطلاعات نظامی رژیم صهیونیستی(امان) اطلاعات دیگری را درباره حزب کتائب فاش می‌کند.

در این اسناد آمده است که نیروهای کتائب از حضور نظامیان اسرائیلی برای نفوذ به مناطقی استفاده می‌کردند که پیش از آن تحت تسلط آنها نبود. آن‌ها در این مناطق اقدام به از بین بردن مخالفان خود می‌کردند. سازمان اطلاعات نظامی رژیم صهیونیستی(امان) فاش می‌کند که بگین اجازه اشغال بیروت را به شارون داده بود ولی این موضوع پس از اشغال بیروت به کابینه اسرائیل ابلاغ شد.

با اینکه پس از اشغال بیروت فقط یک دفتر و تعداد کمی از اعضای سازمان آزادیبخش فلسطین در این شهر مانده بودند، شارون به حزب کتائب اعلام کرده بود که هزاران نفر از آنها در شهر حضور دارند و براین اساس با دستور وی و با همکاری حزب کتائب فاجعه کشتار اردوگاه‌های صبرا و شتیلا انجام شد.

زخم چرکین صبرا و شتیلا

ماجرای جنایت صبرا و شتیلا از آن دست حوادثی است که هیچ‌گاه به صورت قضایی و عادلانه مورد پیگیری قرار نگرفت. به رغم محکومیت‌های جهانی، هنوز جنایتکاران و عاملان این جنایت که دستور اجرای این کشتار را صادر کردند به دستگاه‌های قضائی تحویل داده نشده‌اند.

اگرچه سازمان ملل در 15دسامبر1982 این حادثه را محکوم و از آن به‌عنوان «قتل عام» یاد کرد، اما هنوز پس از 40سال هیچ دادگاهی در این خصوص برگزار و صادر نشده و هیچ‌کس به‌دلیل این جنایت تحت پیگرد قضایی قرار نگرفته است.حتی شکایت بازماندگان این جنایت در دادگاهی در بلژیک راه به جایی نبرد. بازماندگان قتل عام صبرا و شتیلا، متشکل از 23 نفر، 18 ژوئن 2001 علیه آریل شارون، نخست‌وزیر وقت اسرائیل به دلیل جنایت علیه بشریت در دادگاهی در بلژیک شکایتی را مطرح کردند. با فشارهای دولت آمریکا و اسرائیل، بلژیک مجبور به تغییر قانونی شد که به این افراد اجازه طرح شکایت علیه شارون را می‌داد که در نتیجه آن در 15 ماه مه 2002 پرونده به دلیل عدم صلاحیت دادگاه مختومه اعلام شد.

پیش از مختومه اعلام شدن پرونده در بلژیک، ایلی حبیقه که در زمان کشتار صبرا و شتیلا یکی از رهبران حزب کتائب مسیحی بود، اعلام کرد که در دادگاه بلژیک علیه شارون شهادت خواهد داد. وی چند روز بعد از این اقدام در اثر انفجار بمب کارگذاشته شده در خودروی خود در بیروت کشته شد. دیده‌بان حقوق بشر نیز بعدها طی گزارشی در سال2014 اعلام کرد در جریان حمله به اردوگاه صبرا و شتیلا شهروندان غیرنظامی به عمد هدف گلوله قرار گرفته و در میان آنان هزاران زن، کودک و سالمند شهید شدند. از سوی نهادهای حقوق بشری، این حادثه یک جنایات جنگی و جنایت علیه بشریت محسوب می‌شود.

در میان مقامات صهیونیستی که متهمان ردیف اول این حادثه بودند، همواره نام آریل شارون بارها و بارها تکرار شده، اما او از سال2006 به کما رفت و پس از 8سال در سال2014 مرد. در لبنان هم مشهورترین چهره سیاسی حاضر در کشتار صبرا و شتیلا، «سمیر جعجع» از فرماندهان وقت شبه‌نظامیان فالانژیست است که این روزها همچنان در صحنه سیاسی لبنان فعال است. حزب او با نام نیروهای لبنانی (القوات البنانیه) پنجمین حزب پارلمانی به شمار می‌رود. به‌رغم درخواست‌های متعدد گروه‌های حقوق بشری، سیاستمداران لبنانی پرونده این جنایت را تا‌کنون به‌صورت جدی دنبال نکرده‌اند و پرونده صبرا و شتیلا پس از 40سال هنوز باز است.

فاجعه صبرا و شتیلا اولین و آخرین جنایت صهیونیستها نبوده است ولی بدون تردید یکی از خونبارترین جنایات است که پرده از ماهیت واقعی صهیونیستها برداشت و جهانیان را با رفتار نژادپرستانه و ضد انسانی این رژیم و حامیان آن بیشتر آشنا کرد. ابعاد این جنایت تا به آن حد تکان دهنده بوده است که حتی برخی مقامات غربی که در حمایت از رژیم غاصب صهیونیستی از هیچ اقدامی فروگذار نکرده‌اند، مجبور شدند صدای اعتراض خود را بلند کنند، اگرچه این اعتراضات و انتقادات از سوی غربی‌ها فقط در حد همان ژست‌های سیاسی و شفاهی باقی ماند و هیچ اقدام عملی برای پیگرد قضایی مسببان این جنایت انجام نشد.

* منابع مورد استفاده در دفتر روزنامه موجود است.