گزارش خبری تحلیلی کیهان
ایران عجله‌ای برای احیای برجام ندارد / آمریکا و اروپا به توافق نیاز دارند
مواضع مقامات دیپلماسی کشورمان مبنی بر ضرورت اطمینان حاصل کردن از رعایت خطوط قرمز و از سوی دیگر تحولات جهانی و بحران انرژی در آمریکا و اروپا مدلول این واقعیت است که ایران عجله‌ای برای احیای برجام ندارد و آنان که بیش از همه به توافق نیاز دارند طرف‌های غربی هستند.
سرویس سیاسی-
پس از گذشت 10 روز از پاسخ ایران به متن نهایی اتحادیه اروپا، بالاخره آمریکایی‌ها به نظرات ایران درباره متن پیشنهادی برای احیای برجام پاسخ دادند.
گرچه از پاسخ‌های ایران و آمریکا جزئیاتی در دسترس نیست اما مواضع مقامات دیپلماسی کشورمان مبنی بر ضرورت اطمینان حاصل کردن از رعایت خطوط قرمز، تحقق شروط اصلی و بهره‌مندی از منافع اقتصادی برجام و از سوی دیگر تحولات جهانی و بحران انرژی در آمریکا و اروپا مدلول این واقعیت است که ایران عجله‌ای برای احیای برجام ندارد و آنان که بیش از همه به توافق نیاز دارند طرف‌های غربی هستند. تحلیلگران اقتصادی طی یکی دو ماه گذشته، زمستان سختی را برای کشورهای اروپایی پیش‌بینی کرده‌اند؛ رسانه‌ها و مقامات این کشورها هم بارها اعلام کرده‌اند با توجه به تحولات جنگ روسیه و اوکراین، جایگزین‌های مناسب و قابل اتکایی برای حل بحران انرژی در ماه‌های آتی ندارند جز اینکه به سهمیه‌بندی و کاهش مصرف انرژی بیندیشند و یا آنکه از رهگذر برجام و اقناع هم‌پیمانان آمریکایی خود، به ورود نفت ایران به بازار جهانی امید داشته باشند چه آنکه در غیر این صورت، کاهش عرضه گاز روسیه و پیش‌بینی جهش ۶۰ درصدی قیمت آن در زمستان، دردسری بزرگی را برای آمریکا و اروپا رقم خواهد زد. از همین روی است که اتحادیه اروپا، نقش فعال‌تری را در مذاکرات برجام برعهده گرفته و از پاسخ‌های ایران به طرح پیشنهادی استقبال کرده است. آمریکایی‌ها که یار همیشگی اروپایی‌ها هستند می‌دانند راهی جز عقب‌نشینی از مواضع قبلی خود ندارند و برای حل بحرانی که‌گریبانگیر آنان است بایستی به شروط و مطالبات ایران در مذاکرات هسته‌ای احترام بگذارند. آنها باید بپذیرند که بدون حل مسائل پادمانی، ایران در جهت انجام تعهدات هسته‌ای برجامی‌اش اقدامی نخواهد کرد.
امیرعبداللهیان:
روی موضوعات باقیمانده پادمانی بسیار جدی هستیم
حسین امیرعبداللهیان پنجشنبه‌شب در جمع ایرانیان مقیم تانزانیا گفت: دولت دو مسیر را به‌طور همزمان دنبال می‌کند تلاش برای بی‌اثر کردن تحریم‌ها و رونق و توسعه اقتصادی در کشور بدون نگاه به برجام. در عین حال، چرا این سیاست اول اتخاذ شده است به خاطر اینکه با فرض اینکه چند روز دیگر یا چند هفته دیگر توافق ما به نقطه قطعی برسد و همه‌چیز تا قدری کار کند، باز تحریم‌های ثانویه برداشته می‌شود، اما تحریم‌های اولیه در چارچوب برجام باقی خواهد ماند.
وی افزود: دولت مصمم است برنامه توسعه پایدار اقتصادی را با نگاه به بی‌اثر کردن تحریم‌ها ادامه دهد. اما درعین‌حال، ما همزمان مسیر مذاکرات را در ماه‌های گذشته طی کردیم. اکنون در نقطه‌ای قرار داریم که روز گذشته پاسخ طرف آمریکایی به پیشنهادات مکتوب خودمان از طریق هماهنگ‌کننده اتحادیه اروپا دریافت کردیم. ما در ماه‌های گذشته پیشرفت‌های زیادی در گفت‌وگوها و تدوین متن داشتیم و آخرین دیدگاه‌های خودمان را به طرف آمریکایی منتقل کردیم، در بعضی از موضوعات باید تأکید بیشتری انجام می‌شد که این کار انجام شده
است.
رئیس دستگاه دیپلماسی بیان کرد: روز چهارشنبه پاسخ طرف آمریکایی را دریافت کردیم در حال بررسی و آنالیز دقیق آخرین متنی که روی میز قرار دارد و آخرین پاسخی که روز گذشته دریافت شده هستیم. روی مسائل باقیمانده پادمانی بسیار جدی هستیم و به‌هیچ‌وجه حاضر نیستیم در شرایطی که همه طرف‌ها به برجام برمی‌گردند برخی اتهامات سیاسی و بی‌اساس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی علیه جمهوری اسلامی ایران باقی مانده باشد و آنها بخواهند مثل استخوان لای زخم هر زمان که خواستند این ادعاهای برخاسته از محیط ناامن‌کننده رژیم صهیونیستی را تکرار کنند.
تأکید امیرعبداللهیان
به ایستادگی بر خطوط قرمز
وزیر خارجه بیان کرد: با ایستادگی بر خطوط قرمزمان امیدواریم طرف آمریکایی در تعهداتش جدی باشد و چنان‌که در بررسی‌هایمان به نقطه مطلوب توافق برسیم امیدواریم در کنار تلاش برای بی‌اثر کردن تحریم‌های اولیه که باقی می‌ماند در موضوع بازگشت همه طرف‌ها به توافق و لغو تحریم‌ها علیه ایران بتوانیم به مرحله نهایی مذاکرات نزدیک شویم.
وی ادامه داد: چنان‌که بررسی‌های ما به نقطه‌ای برسد که جمع‌بندی تیم کارشناسی ما تأمین منافع ما و رعایت ملاحظات و خطوط قرمز جمهوری اسلامی ایران باشد، گام بعدی جمع شدن و حضور وزرای خارجه در وین برای جمع‌بندی گفت‌وگوها و توافقات است و براساس جدول زمان‌بندی که در مورد آن بررسی‌های کارشناسی ما در دست اقدام است، امیدواریم بتوانیم به مراحل بعدی هم وارد شویم.
امیرعبداللهیان خاطرنشان کرد: مادامی‌که از رعایت خطوط قرمز و حصول منافع ملت ایران مطمئن نشویم، هیچ شتاب و عجله‌ای در این موضوع نخواهیم کرد. وی گفت: امیدوار هستم در هر دو مسیر، جمهوری اسلامی ایران با حمایت گسترده مردمی و تلاش‌هایی که در ماه‌های گذشته انجام شده، بتوانیم کماکان در همه موضوعات همچون مباحث علم، فناوری و دفاعی که ایران یکی از پنج کشور و کنشگر اصلی در جهان است در سایر موضوعات نیز در نوک قله قرار بگیرد.
از حقوق مردم در هیچ شرایطی کوتاه نخواهیم آمد
حسین امیرعبداللهیان پنجشنبه پس از گفت‌وگوی تلفنی با آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل متحد در صفحه اینستاگرامش نوشت: «آقای گوترش در این گفت‌وگو روند توافق رفع تحریم‌ها را مثبت خواند و ابراز امیدواری کرد مذاکرات وین به نتیجه رضایت‌بخش منتهی شود، ضمن تشکر از تلاش‌های سازنده دبیرکل به ایشان گفتم: آمریکا روز گذشته به پیشنهادات پاسخ داده است و اکنون ما در حال بررسی این پاسخ هستیم، در اینکه ما اراده جدی و واقعی برای رسیدن به توافق قوی و پایدار داریم شکی نیست، اما از حقوق مردم در هیچ شرایطی کوتاه نخواهیم آمد... امروز وقت آن است تمامی طرف‌ها اراده خودشان را در عمل اثبات کنند»
امیرعبداللهیان: در مراحل پایانی رفع تحریم هستیم
وزیر خارجه کشورمان دیروز جمعه هم در دیدار با حسین موینی رئیس‌جمهور زنگبار با بیان اینکه برای رفع تحریم‌های ایران، در دولت جدید تلاش‌های زیادی کردیم و در حال طی کردن مراحل پایانی کار هستیم، گفت: اگر آمریکایی‌ها واقع‌بینانه برخورد کنند، فکر می‌کنم حل‌شدنی است.
پولیتیکو از قول یک منبع مطلع:
پاسخ آمریکا کمتر از انتظارات ایران است
پس‌ازآنکه آمریکا پاسخ خود به نظرات ایران را اعلام کرد، پولیتیکو در گزارشی نوشت: «انتظار می‌رود پاسخ ایالات‌متحده بر روی نقاط اختلاف باقی مانده مربوط به درخواست‌های ایران برای تضمین‌های اقتصادی و رفع تحریم‌ها متمرکز باشد.» در این مطلب آمده است: «مقامات ایالات‌متحده در مورد محتوای این پاسخ حاضر به ارائه جزئیات نشدند. هنگامی‌که از یک مقام مطلع در این‌باره پرسیده شد، او گفت که پاسخ حاوی «مجموعه‌ای از کلمات، جملات و پاراگراف‌ها» است.»
پولیتیکو نوشت: «یک فرد مطلع از پاسخ ایالات‌متحده گفت که این جواب بر موضوع تضمین‌های اقتصادی متمرکز شده است. این شخص از ارائه جزئیات خودداری کرد، اما گفت که این پاسخ «کمتر از انتظارات ایران است. بنابراین اکنون باید ببینیم که آیا آنها متوجه می‌شوند که این بهترین چیزی است که می‌توانند دریافت کنند یا تصمیم می‌گیرند برای امتیاز بیشتر تلاش کنند.»
اولیانوف: طرف‌های مذاکرات وین حق دارند خواستار تغییرات
در متن توافق شوند
نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی واقع در وین در توئیتی عنوان کرد که مشارکت‌کنندگان در مذاکرات حق دارند تا خواستار تغییراتی در متن توافق شوند. میخائیل اولیانوف روز پنجشنبه در توئیتی نوشت: «پیشنهاد هر پیش‌نویس جدید باعث طولانی‌تر شدن مذاکرات وین بر سر برجام می‌شود. این ممکن است مایه تأسف باشد اما شرکت‌کنندگان حق دارند که مطابق با رویه‌های معمول در دیپلماسی چندجانبه خواستار تغییراتی در متن شوند. ما باید صبور باشیم.»
تلاش فرانسه برای انداختن توپ در زمین ایران!
پس از ارائه طرح پیشنهادی اتحادیه اروپا به تهران و واشنگتن، ایران هفته گذشته پاسخ خود را در قالب نظرات متعددی ارائه داد.
با اینکه آمریکایی‌ها بعد از تأخیر 10 روزه، به اظهارات تهران در مورد متن پیش‌نویس پاسخ دادند اما بازهم یکی از متحدان اروپایی آمریکا سعی کرد توپ مذاکرات را در زمین ایران بیندازد! امانوئل مکرون رئیس‌جمهوری فرانسه روز گذشته در جریان سفر به الجزایر در جمع خبرنگاران طی اظهاراتی درخصوص مذاکرات هسته‌ای، ازسرگیری این توافق را به تصمیم تهران وابسته دانست و مدعی شد: اکنون توپ در زمین ایران است. قابل تأمل آنکه فرانسه و سایر متحدان اروپایی‌اش که باید برای زمستان خود هیزم جمع کنند در حالی به‌دنبال مقصرنمایی و‌انداختن توپ در زمین ایران هستند که بارها به بحران انرژی در کشورهایشان و ضرورت ورود نفت ایران به بازار جهانی اعتراف کرده‌اند.
همین رئیس‌جمهور فرانسه چندی پیش در نشست جی هفت (در بایرن آلمان) خود را از میان جمعیت به بایدن رئیس‌جمهور آمریکا رساند و به او گفت که عربستان سعودی و امارات متحده عربی نمی‌توانند تولید نفت خود را افزایش دهند.
مکرون با اشاره به شیخ محمد بن‌زاید آل نهیان، رهبر امارات متحده عربی، به بایدن گفت: «من با MBZ تماس داشتم. او به من دو چیز گفت. یکی اینکه «من در حداکثر ظرفیت تولید هستم» و دوم، به گفته MBZ، سعودی‌ها می‌توانند‌اندکی، ۱۵۰ هزار بشکه در روز تولید خود را افزایش دهند. یا کمی بیشتر، اما آنها حداقل تا شش ماه توان افزایش ظرفیت را ندارند.»
او که اخیراً در پیامی خطاب به مردمش با اشاره به بحران‌هایی مانند جنگ اوکراین و بحران انرژی، اعلام کرده بود دوران فراوانی به پایان رسیده و دوران سخت و حساسی شروع شده، در دیدار با رئیس‌جمهور آمریکا گفته بود که به نفت ایران احتیاج داریم.
فعال شدن رژیم صهیونیستی در نقش پلیس بد!
لازم به ذکر است که رسانه‌های اسرائیلی روز گذشته در گزارش‌هایی سعی کردند که القا کنند روابط اسرائیل و آمریکا تحت تأثیر مذاکرات برجام قرار گرفته است.
«روزنامه تایمز اسرائیل» گزارش داد که در سایه پیشرفت گسترده روند احیای توافق هسته‌ای، کاخ سفید درخواست راهبردی رژیم صهیونیستی مبنی بر انجام گفت‌وگوی تلفنی میان جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا و یائیر لاپید، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی را نپذیرفت.
«شبکه 13 رژیم صهیونیستی» هم گزارش کرد که با توجه به اینکه مذاکرات هسته‌ای با ایران به مرحله نهایی رسیده است می‌توان گفت که اسرائیل اولویت مهمی برای آمریکا نیست و در سبد اولویت‌های این کشور قرار ندارد.
این شبکه صهیونیستی در پی تعویق گفت‌وگوی تلفنی میان بایدن و لاپید به نقل از یک منبع سیاسی صهیونیست اعلام کرد که شکاف‌ها میان واشنگتن و تل‌آویو بسیار زیاد شده است.
با این حال برخی رسانه‌های خارجی از پذیرش نگرانی‌های اسرائیل از سوی آمریکا خبر دادند.
دیوید برنیع رئیس سازمان جاسوسی رژیم صهیونیستی موساد هم گفت: توافق قریب‌الوقوع هسته‌ای با ایران در صورت تصویب نهایی، یک «فاجعه استراتژیک» برای تل‌آویو خواهد بود.
رئیس موساد در دیدار با لاپید گفته که «امضای این توافق، قدرت ایران را بسیار بیشتر می‌کند زیرا صدها میلیارد دلار پس از برداشته شدن تحریم‌ها براساس این توافق به این کشور سرازیر می‌شود.»
رئیس سازمان جاسوسی رژیم صهیونیستی تأکید کرد: «این موضوع چالش‌های بزرگی را برای اسرائیل، همچنین روابط آمریکا و اسرائیل به وجود می‌آورد.»
در همین راستا، وزیر جنگ رژیم صهیونیستی دیروز جمعه بار دیگر لاف‌زنی‌های خود علیه ایران را در سایه مذاکرات جاری درباره رفع تحریم‌ها و احتمال دستیابی به یک توافق تکرار کرد.
بنی گانتس گفت: ما همکاری‌ها علیه ایران را در هوا، زمین، دریا، اطلاعات و حوزه سایبری گسترش خواهیم داد و مطمئن خواهیم شد که ایران توان هسته‌ای ندارد.
وی همچنین گفت که «ما به تعمیق همکاری با ارتش آمریکا و گسترش اقدامات برای آسیب رساندن به هم‌پیمانان ایران در منطقه ادامه می‌دهیم»
در همین حال، تارنمای خبری آکسیوس به نقل از سه مقام اسرائیلی گزارش داد واشنگتن سه نگرانی اسرائیل را موردتوجه قرار داده است.
براساس این گزارش، نخستین نگرانی اسرائیل درباره درخواست ایران مبنی بر پایان تحقیقات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پیرامون فعالیت‌های هسته‌ای اعلام‌نشده جمهوری اسلامی است. دومین نگرانی اسرائیل مربوط به کاهش فشار در زمینه تجارت با شرکت‌های وابسته به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بوده است. براساس گزارش آکسیوس، کاخ سفید به اسرائیل اطمینان داده موضع خود درباره این روند مستلزم انجام بررسی‌های دقیق را نرم نخواهد کرد.
و سومین نگرانی اسرائیل در ارتباط با ضمانت‌های مورد مطالبه ایران در صورت خروج رئیس‌جمهوری آینده آمریکا از توافق هسته‌ای است. تهران از آمریکا خواسته آن دسته از شرکت‌های بین‌المللی که برای فعالیت در ایران قرارداد امضا می‌کنند، از معافیت دو و نیم ساله از تحریم‌های مجدد بهره‌مند شوند. آکسیوس به نقل از سه مقام اسرائیلی گزارش داده آمریکا تنها در صورتی با چنین درخواستی موافقت می‌کند که ایران طی این دو و نیم سال در قرارداد باقی بماند.
مقامات اسرائیلی می‌گویند پس از سفر مشاور امنیت ملی اسرائیل به واشنگتن، اطمینان یافته‌اند که آمریکا قصد ندارد امتیازات معنادار بیشتری به ایران بدهد.
آنها همچنین حملات جدید آمریکا به مواضع شبه‌نظامیان موردحمایت جمهوری اسلامی در سوریه را نشانه‌ای از آن می‌دانند که کاخ سفید برای امضای توافق جدید عجله‌ای ندارد.
در پایان 3 نکته را باید متذکر شد که؛
1) گزارش‌ها و اظهارات مقامات رژیم صهیونیستی مبنی بر ایجاد شکاف بین آمریکا و اسرائیل، یک بازی رسانه‌ای و اساساً در افکار عمومی داخل و خارج ادعایی دروغ و غیرقابل‌باور است. خود کاخ سفید هم بارها به‌ویژه همین چند روز پیش اعلام کرده است که «اهداف اسرائیل و آمریکا در برجام یکسان است». از سویی دیدارها و رایزنی‌های مکرر و مستمر مقامات غربی با صهیونیست‌ها، تلاش صهیونیست‌ها برای خرابکاری در ایران، ترور مدافعان حرم و... تا حمایت‌های اخیر آمریکا از اسرائیل و مواضع مشترک علیه فعالیت‌های هسته‌ای ایران (به‌ویژه در سفر اخیر بایدن به اسرائیل) نشان‌دهنده عمق روابط استراتژیک آمریکا و اسرائیل است؛ روابطی که تارنمای خبری آکسیوس با انتشار گزارشی مبنی بر «پذیرش سه نگرانی اسرائیل از سوی آمریکا» بخش‌هایی از آن را افشا کرده است.
2) روز گذشته بااینکه اسرائیلی‌ها خبر «انجام نشدن گفت‌وگوی تلفنی میان جوبایدن و یائیر لاپید» را برجسته کردند و گفتند که توافق برجام در صورت تصویب یک «فاجعه استراتژیک» برای تل‌آویو است و یا آنکه ادعا کردند میان آمریکا و اسرائیل شکاف به وجود آمده! اما وزیر جنگ رژیم صهیونیستی بازهم در تهدیدهای خود علیه ایران گفت که «ما به تعمیق همکاری با ارتش آمریکا و گسترش اقدامات برای آسیب رساندن به هم‌پیمانان ایران در منطقه ادامه می‌دهیم»
3) و مهم‌تر آنکه در این برهه زمانی که اروپایی‌ها با بحران‌های عمیقی مانند بحران انرژی دست‌وپنجه نرم می‌کنند، برای ایفای نقش «پلیس بد» در روند مذاکرات هسته‌ای دست‌بسته هستند و این نقش را به صهیونیست‌ها سپرده‌اند تا با تهدید و لاف‌زنی‌های خود علیه ایران، بتوانند جاده امتیازگیری آمریکا و اروپا از ایران را صاف کنند!