آمریکا: هیچ توافقی بر سر رفع تحریم‌های ایران انجام نشده است
«رابرت مالی»، نماینده دولت آمریکا در امور ایران که مذاکره‌کننده اصلی این کشور در مذاکرات وین است در مصاحبه‌ای تصریح کرد که بر سر رفع تحریم‌های ایران توافقی صورت نگرفته است.
رابرت مالی که با شبکه «پی‌بی‌اس» مصاحبه می‌کرد در پاسخ به سؤال مجری برنامه مبنی بر اینکه آیا بر سر رفع تحریم‌های ایران توافقی حاصل شده یا خیر گفت: «توافقی نشده، چون تا بر سر همه‌چیز توافق نشود بر سر هیچ‌چیز توافق نشده است.
مذاکره‌کننده ارشد آمریکا در ادامه اضافه کرد: «یک متن وجود دارد. فهم مشخصی از اینکه هماهنگ‌کننده اتحادیه اروپا چه نظری دارد وجود دارد.»
رابرت مالی در ادامه به سؤالی درباره ادعاهای مطرح‌شده در روزنامه وال‌استریت ژورنال پاسخ داد که مدعی شده بود آمریکا و اروپا در صورت همکاری ایران با آژانس اتمی به بسته شدن پرونده تحقیقات این نهاد بین‌المللی از چند مکان در ایران کمک خواهند کرد. مالی ادعای این روزنامه آمریکایی را تکذیب کرد.
او در پاسخ به این سؤال که آیا آمریکا در این زمینه به ایران امتیاز خواهد داد گفت: «نه ما این را روشن کرده‌ایم. البته می‌دانم گزارش‌هایی برخلاف آنچه گفتم منتشر شده اما موضع ما شفاف است و آن‌هم این است که ما هیچ فشاری روی آژانس برای بستن پرونده مسائل باقی‌مانده با ایران نخواهیم گذاشت.»
رابرت مالی تصریح کرد: «آن پرونده زمانی بسته می‌شود که ایران همان پاسخ‌های معتبر فنی که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درخواست کرده را بدهد. به‌محض اینکه این کار را انجام بدهند و به‌محض اینکه آژانس راضی شود ما هم راضی خواهیم شد. اما ما قبل از آن راضی نمی‌شویم.
دیگر سؤال مجری پی‌بی‌اس به ادعای دیگری مطرح می‌شد که پایگاه خبری پولیتیکو مطرح کرده بود. این رسانه مدعی شده در متن پیشنهادی اتحادیه اروپا‌بندی وجود دارد که به کاهش فشار بر سپاه پاسداران انقلاب اسلامی
منجر خواهد شد. این بند به برخی از طرف‌های غیرآمریکایی اجازه خواهد داد با برخی طرف‌های مرتبط با سپاه پاسداران معاملاتی انجام دهند.
رابرت مالی در پاسخ به این ادعا گفت: «ما بر سر پایین آوردن ملاک‌های تحریمی‌مان در مسئله تعاملات تجاری اروپایی‌ها با ایران مذاکره نکرده‌ایم و نخواهیم کرد. آنها اگر می‌خواهند با ایران مراوده کنند باید به تحریم‌های ما احترام بگذارند.»
وی اضافه کرد: «هر گزارشی که خلاف این را بگوید و ادعا کند که ما این استانداردها را پایین می‌آوریم و یا بر سر این استانداردها وارد مذاکره می‌شویم کاملاً در اشتباه هستند.»
دور جدید مذاکرات رفع تحریم‌های ایران پس از وقفه‌ای پنج‌ماهه از پنجشنبه گذشته، ۱۳ مردادماه در شهر وین آغاز شد. این مذاکرات به مدت چهار روز ادامه داشت و روز دوشنبه ۱۷ مرداد با پرواز هیئت‌های شرکت‌کننده به پایتخت‌ها به پایان رسید. برگزاری این دور از مذاکرات پس‌ازآن صورت گرفت که «جوزپ بورل»، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در مقاله‌ای در روزنامه فایننشال‌تایمز مدعی شده بود بسته پیشنهادی جدیدی روی میز گذاشته که حاوی راهکارهای به‌روزشده‌ای درخصوص رفع تحریم‌ها و گام‌های هسته‌ای ایران است.
بعد از اتمام دور جدید مذاکرات، مقام‌های آمریکا و اتحادیه اروپا مدعی شدند که یک «متن نهایی» به همه طرف‌ها ارائه شده که قابل‌تغییر نخواهد بود و بایستی یا پذیرفته شود و یا شکست مذاکرات اعلام شود.
به گزارش فارس، این ادعا از سوی یک مقام وزارت خارجه ایران رد و اعلام شد: «با توجه به ادامه بحث‌ها درباره چند موضوع مهم باقی‌مانده، هنوز در مرحله‌ای قرار نداریم که از نهایی شدن متن توافق در وین سخن بگوییم.»
این مقام ایرانی افزود: «در چهار روز گذشته مذاکرات فشرده‌ای درخصوص چند موضوع باقی‌مانده برای اطمینان از تأمین ملاحظات و نگرانی‌های کشورمان برگزار شد. در جریان این گفت‌وگوها ما مواضع خود را با طرف‌های مقابل به اشتراک گذاشتیم و در برخی موضوعات نیز پیشرفت‌های نسبی حاصل شد. بدون تردید اصل اساسی برای ما حراست از حقوق و تأمین منافع ملت ایران است. احقاق این حقوق و تأمین منافع و تضمین اجرای پایدار تعهدات طرف مقابل و جلوگیری از تکرار رفتارهای غیرقانونی آمریکا دغدغه جدی تیم مذاکره‌کننده است.»
تحلیلگران می‌گویند برخی عوامل مانند فشارهای رژیم صهیونیستی، اختلافات با کنگره و مشکلات داخلی در آمریکا دلیل بی‌میلی دولت بایدن برای بازگشت به برجام در ماه‌های گذشته بوده است. بایدن در شرایطی سال ۲۰۲۱ بر سر کار آمد که سیاست فشار حداکثری علیه ایران در دستیابی به اهدافش ناکام مانده بود. این سیاست علاوه‌بر ناکامی در شکل دادن به یک توافق هسته‌ای جدید، باعث ایجاد تفرقه در روابط میان کشورهای دو سوی آتلانتیک، به خطر افتادن اثربخشی نظام تحریم‌ها به‌عنوان یکی از ابزارهای اصلی سیاست خارجی آمریکا و مهم‌تر از همه تقویت جریان استکبارستیز در ایران منجر شده بود.
جمهوری اسلامی ایران دو مقوله «راستی‌آزمایی رفع تحریم‌ها» و «اخذ تضمین درخصوص ماندگاری برجام» را اصلی‌ترین مطالبه خود در مذاکرات رفع تحریم‌ها قرار داده و تأکید کرده که تنها بازگشت به قرارداد دوجانبه‌ای که در ازای برخی محدودیت‌ها نفع ملموس اقتصادی برای ملت ایران به همراه داشته باشد را منطقی می‌داند و آن را می‌پذیرد.
ادعای پولیتیکو؛
تحریم‌های آمریکا علیه سپاه کم‌رنگ می‌شود
نشریه پولیتیکو در گزارش خود با انتشار جزئیاتی از متن پیشنهادی اتحادیه اروپا برای احیای برجام که به‌تازگی به ایران و آمریکا ارائه داده است، ادعا کرد که طبق این پیش‌نویس شهروندان غیرآمریکایی اجازه خواهند داشت با شرکت‌هایی که با سپاه پاسداران معاملات اقتصادی دارند، تجارت کنند.
بر اساس گزیده‌هایی از متن پیش‌نویس پیشنهادی اتحادیه اروپا که پولیتیکو ادعا می‌کند به آن دست یافته است، تحریم‌های آمریکا علیه سپاه پاسداران ایران با هدف احیای توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ کم‌رنگ می‌شود و راه را برای تهران هموار می‌کند تا از بررسی بیشتر سایت‌های هسته‌ای که مشکوک خوانده می‌شود، خودداری کند.
پولیتیکو در ادامه با ادعای اینکه جزئیات این پیش‌نویس دوشنبه گذشته در جریان مذاکرات وین نهایی شده است، نوشت: ازآنجایی‌که اتحادیه اروپا در هماهنگی نزدیک با واشنگتن روی این پیش‌نویس کار کرده است، به نظر می‌آید که دولت جو بایدن، رئیس‌جمهور ایالات‌متحده آماده است تا امتیازات بیشتری از آنچه انتظار می‌رفت برای حصول توافق – به‌ویژه با کاهش فشار بر سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بدهد. سازمانی که ایالات‌متحده در دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ آن را به‌عنوان یک سازمان تروریستی معرفی کرد.
هرچند، راب مالی، نماینده اصلی آمریکا در مذاکرات وین پس از انتشار این گزارش در بیانیه‌ای به پولیتیکو، هرگونه تغییر استانداردها یا قوانین آمریکا در اجرای تحریم‌های ایران را تکذیب کرد.
وی دراین‌باره گفت: به‌طور واضح می‌گویم؛ ما در هیچ مذاکره‌ای درباره تغییر رویکرد خود یا استانداردهای انطباق با تحریم‌های ایالات‌متحده و تحریم‌هایی که تا زمان بازگشت متقابل به اجرای کامل [توافق هسته‌ای] باقی می‌مانند، شرکت نکرده‌ایم. هر گزارشی که برخلاف آن باشد، کاملاً اشتباه است.
نشریه پولیتیکو با اشاره به اینکه حذف نام سپاه پاسداران از فهرست تروریستی آمریکا یکی از موضوعات اصلی موردبحث در مذاکرات احیای برجام بوده است، نوشت: اگرچه متن پیشنهادی اروپا با میانجی‌گری جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و با هماهنگی نزدیک با مقامات آمریکایی، تحریم‌های سپاه را به‌خودی‌خود لغو نمی‌کند اما اثربخشی آنها را به‌شدت محدود می‌کند.
به نوشته پولیتیکو، بر اساس متن پیشنهادی، اروپایی‌ها و سایر غیر آمریکایی‌ها می‌توانند بدون ترس از اعمال تحریم‌های آمریکا با نهادهای ایرانی که در معاملات با سپاه پاسداران انقلاب اسلامی درگیر هستند، تجارت کنند، به‌شرط آن‌که شریک تجاری اصلی آنها در فهرست تحریم‌های آمریکا نباشد.
این نشریه آمریکایی همچنین مدعی شد: بنابراین، اروپایی‌ها قادر خواهند بود تجارت بسیار گسترده‌ای در سراسر ایران انجام دهند، جایی که تعامل تجاری با سپاه پاسداران انقلاب اسلامی تقریباً اجتناب‌ناپذیر است، به‌ویژه در زمینه تجارت. یکی از دیپلمات‌ها که این پرونده را دنبال می‌کند، دراین‌باره گفت که نهادهای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی می‌توانند صرفاً با انجام تجارت خود از طریق شرکت‌های جانشین و پوسته‌ای که درجه‌ای از جدایی ایجاد و محدودیت‌های ایالات‌متحده را برای شرکت‌ها و افراد غیرآمریکایی بی‌معنا می‌کنند، به دنبال دور زدن تحریم‌های ایالات‌متحده باشند.
به ادعای پولیتیکو، متن پیشنهادی اروپا علاوه‌بر برداشتن فشار بر سپاه پاسداران، این امکان را برای تهران فراهم می‌کند تا به‌سرعت بن‌بست کنونی با دیده‌بان هسته‌ای سازمان ملل بر سر سایت‌های هسته‌ای شناخته‌شده در سال ۲۰۱۹ را حل‌وفصل کند.
در ادامه این گزارش آمده است: با قرار گرفتن موضوع تحقیقات آژانس روی میز در متن پیشنهادی اتحادیه اروپا، یک دیپلمات ابراز نگرانی کرد که آمریکا و اروپایی‌ها نه‌تنها با این خطر مواجه‌اند که نشان دهند اجازه خواهند داد این موضوع برای دستیابی به یک توافق بسته شود، بلکه به سیاسی کردن مأموریت آژانس در ایران متهم شوند. بااین‌حال، طرف‌های مذاکره‌کننده در وین که شامل ایران و سایر اعضای برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) به‌علاوه آمریکا می‌شود، به‌ویژه تهران و واشنگتن می‌بایست درباره پیش‌نویس ارائه شده از سوی اتحادیه اروپا که به گفته جوزپ بورل متن نهایی ممکن است، تصمیم‌گیری کنند.