علی شمخانی نماینده مقام معظم رهبری و  دبیر شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران صبح دیروز (جمعه) در چهارمین نشست گفت‌وگوی امنیت منطقه‌ای در دوشنبه سخنرانی کرد. شمخانی در ابتدای این سخنرانی از رئیس‌جمهور و همتای تاجیکستانی خود برای برگزاری چهارمین نشست گفت‌وگوی امنیت منطقه‌ای تشکر و قدردانی کرد. 
وی در ادامه با تبیین شرایط منطقه به ویژه تحولات افغانستان در ۲۰ سال گذشته و با اشاره به شکست و فرار افتضاح‌آمیز آمریکا از افغانستان عنوان کرد: جمهوری اسلامی ایران همواره خواهان برقراری امنیت و صلح و ثبات در افغانستان بوده و آن را بستر مورد نیاز برای توسعه و رفاه مردم این کشور و نیز مردم منطقه می‌داند. جمعیت اتباع افغانستان که به ایران آمده‌اند از جمعیت ۱۱۰ کشور در دنیا بیشتر است. مقصر اصلی در وقوع دو فاجعه شامل بروز جنگ ۲۰ ساله در افغانستان و جنگ اوکراین سیاست‌های غلط و توسعه‌طلبانه آمریکا است. آمریکا نه تنها باید دارایی‌های مردم افغانستان را آزاد کند، بلکه باید خسارت‌های مادی که در افغانستان به بار آورده را جبران کند. ایران، امنیت در منطقه را امری به هم پیوسته می‌داند و معتقد است، امنیت، صلح و ثبات در افغانستان برای  همه کشورهای منطقه ضروری و لازم است.
وی تصریح کرد: کشورهای منطقه باید با تمرکز بر عوامل امنیت آفرین، اقدامات بازدارنده مشترک برای جلوگیری از شکل گیری هسته‌های ناامنی و بی‌ثباتی را در دستورکار قرار دهند.
شمخانی، تروریسم و افراط گرایی را از عوامل مهم ناامنی در افغانستان ذکر کرد و گفت: متاسفانه شواهد و قرائن نگران‌کننده‌ای از حضور و دخالت برخی کشورهای منطقه و فرامنطقه‌ای در انتقال و هدایت تروریست‌ها به افغانستان در دست داریم. البته برای مقابله با این مشکل باید کشورها، به ویژه هیئت حاکمه افغانستان پاسخگوی مسئولیت‌های خود باشند.
شمخانی گفت: احساس تبعیض و محرومیت از حقوق در ابعاد مختلف یکی از اصلی ترین زمینه‌هایی است که اجازه سوءاستفاده را به گروه‌های تروریستی می‌دهد و بایستی بسترهای چنین بلایی را از بین برد.
دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان در بخش دیگری از سخنان خود با بیان اینکه امنیت و ثبات در افغانستان رابطه وثیقی با استقرار حاکمیت فراگیر دارد، تصریح کرد: اگر اقوام و گروه‌های این کشور خود را شریکی موثر در حاکمیت و اداره آن بدانند، حداقل بخشی از مشکلات این کشور التیام می‌یابد.
شمخانی با اشاره به تداوم دخالت‌های آمریکا در افغانستان گفت: اگر بخواهیم زمینه دخالت آمریکا در افغانستان را محدود کنیم باید با همکاری یکدیگر برای حل مشکلات مردم این کشور به ویژه مشکلات اقتصادی راه‌حل‌های مناسب را اتخاذ کنیم.
دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان، تلاش همگانی برای مقابله با تروریسم و کمک به ایجاد سازوکاری برای بازگشت مهاجران افغانستانی به کشورشان را از دیگر راه‌های کمک به ایجاد ثبات در این کشور ذکر کرد.
دیدار با دبیر شورای امنیت ملی روسیه
دریابان علی شمخانی که برای شرکت در چهارمین گفت‌وگوی امنیت منطقه‌ای به تاجیکستان سفر کرده، با نیکلای پاتروشف دبیر شورای امنیت فدراسیون روسیه دیدار و پیرامون مسائل دو جانبه، منطقه‌ای و بین‌المللی گفت‌وگو کرد. در این دیدار دریابان شمخانی با ابراز رضایت از سطح عالی رایزنی‌های دو کشور در سطوح مختلف بر ضرورت تقویت هر چه بیشتر همکاری‌های ایران و روسیه با توجه به تحولات جدید در عرصه بین‌المللی تاکید کرد.
دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان با اشاره به اعمال تحریم‌های گسترده غرب علیه روسیه خاطرنشان کرد: جمهوری اسلامی ایران ۴۳ سال است که در معرض تحریم قرار دارد و به نماد بی‌اثر بودن تحریم برای تحمیل اراده سیاسی به کشورهای مستقل تبدیل شده است. به نظر می‌رسد تحریم‌ها علیه روسیه با پایان جنگ لغو نخواهد شد و از این رو باید برای تدوین نظام منسجم همکاری بین کشورهای تحریم شده در افق راهبردی و بلندمدت برنامه‌ریزی شود.
وی ایجاد جهش اساسی در تعاملات و مناسبات اقتصادی دو طرف را از مهم‌ترین ابعاد روابط و عامل تسریع در ارتقای ابعاد دیگر همکاری‌ها دانست و گفت: بستر‌سازی برای زیست مشترک در شرایط تحریمی و تبدیل تحریم‌ها به فرصتی برای تقویت اقتصاد مولد و درون‌زا ضروری است. توسعه همکاری کشورهای عضو سازمان همکاری‌های شانگهای و پیش‌بینی سازوکارهای مشترک مالی، بانکی و تعرفه‌ای میان اعضاء این سازمان یکی از اقدامات مهمی است که می‌تواند از تاثیرگذاری ابزار غیر قانونی تحریم بر مناسبات اقتصادی و تجاری میان کشورها جلوگیری کند.
شمخانی در پایان، همکاری نزدیک‌تر و برنامه‌ریزی شده نهادهای امنیت ملی دو کشور برای فراهم کردن بسترهای لازم درحوزه مناسبات جدید اقتصادی، تجاری، مالی و امنیتی دوجانبه به‌ویژه در شرایط تحریم را از الزامات شرایط موجود اعلام کرد و گفت: برای تحقق این مهم آماده تداوم نشست‌های مقامات ذیربط دو کشور در تهران و مسکو هستیم.