(بدان ای سالک راه خدا!) عبودیت به معنای خضوع تام درونی و اطاعت اعضا و جوارح است. عبودیت دنیا با دو بخش از فطریات انسان، منافات دارد؛ یکی مسئله عزت‌طلبی و دیگری حریت و آزادمنشی او. عبودیت دنیا برای انسان چیزی جز ذلت و اسارت که در مقابل عزت‌طلبی و حریت است، درپی ندارد. لذا حریت و آزادی به معنای هرچه خواستم و هرچه توانستم نیست، بلکه اینها آزادی حیوانی است و نه معقول است و نه مشروع. آزادی معقول و مشروع، آزاد شدن از این دو آزادی حیوانی است، و الا گرفتاری در هر دوی اینها، چیزی جز اسارت هواهای نفسانیه نبوده و چیزی جز ذلت را برای انسان درپی ندارد. در مکتب‌های الهی، آنچه به عنوان آزادی معقول و مشروع مطرح شده و انسان نیز مفطور به آنها است، آزاد شدن از آزادی‌های حیوانی است.(1)
_________________________________
1- رسائل بندگی؛ آیت‌الله شیخ مجتبی تهرانی، ص111