افزایش هشدارها درباره جنگ اوکراین و بحران اقتصادی اکونومیست: فاجعه غذایی در راه است
سرویس خارجی-
86 روز از جنگ اوکراین میگذرد. جنگی که به خاطر وابستگی تعداد زیادی از کشورها به سوخت، روغن، گندم و جوی روسیه و اوکراین، همه آنها را به شدت متاثر کرده است. از مهمترین حوزههایی که جنگ اوکراین در آن تاثیر گذاشته مسئله «امنیت غذایی» است. جنگ اوکراین از عوامل مهم در ایجاد اختلال در زنجیره تامین است که باعث ایجاد نگرانیهای عمده درخصوص تولید و توزیع اقلام خوراکی شده طوری که برخی حتی نام «جنگ گندم» را روی این جنگ میگذارند.
به دنبال بروز جنگ اوکراین در فوریه 2022 (اسفند 1400) قیمت جهانی مواد غذایی در مارس ۲۰۲۲ (اسفند1400- فروردین 1401) با سریعترین سرعت ممکن افزایش یافت. روسیه همراه با اوکراین 25 درصد از صادرات جهانی گندم، ۸۰ درصد از صادرات روغن آفتاب گردان و ۱۹ درصد از صادرات ذرت جهان را به خود اختصاص داده، از طرف دیگر آمارهای صادراتی محصولات غذایی این کشور نشان میدهد غرب آسیا و آفریقا مقصد ۷۰ درصد از صادرات گندم روسیه بوده است. این روزها شمار کسانی که درباره بروز قحطی در جهان و به ویژه در کشورهای فقیر و کمتر توسعه یافته هشدار میدهند روز به روز بیشتر میشود. «دیوید مالپاس» رئیسبانک جهانی اخیراً در حاشیه نشست وزرای توسعه گروه هفت گفته بود در نتیجه این جنگ، وضعیت جهانی غذا به طور چشمگیری بدتر شده و بدترین قحطی از زمان جنگ جهانی دوم در راه است.
حالا نشریه اقتصادی «اکونومیست» در آخرین شماره خود عکس روی جلدش را به همین موضوع اختصاص داده است. در این عکس سه خوشه گندم نمایش داده شده که بهجای دانههای گندم عکس جمجمه انسان کشیده شده است؛ بالای عکس هم نوشته شده: «فاجعه غذا در راه است»
«اکونومیست» در مطلبی تحت همین عنوان البته با رویکردی جهتدار نوشته: «ولادیمیر پوتین با حمله به اوکراین زندگی مردمانی دورتر از صحنه جنگ را نابود خواهد کرد و بهمعنایی ممکن است حتی خودش متأسف شود. جنگ اوکراین به سیستم غذایی جهان آسیب زده است؛ سیستمی که پیشتر بر اثر شیوع کرونا، تغییرات آبوهوایی و شوک قیمتهای انرژی ضعیف شده بود. صادرات غلات و دانههای روغنی اوکراین عمدتاً متوقف شده است و صادرات روسیه نیز مورد تهدید قرار گرفته است. این دو کشور مجموعاً 12درصد تجارت جهانی کالری را در اختیار دارند. از ابتدای سال 2022 قیمت گندم رشد 53درصدی داشته و تنها در یک روز در ماه می6 درصد به این رقم افزوده شده است.»
تاثیر غذایی روی یک میلیارد و 600 هزار نفر
این گزارش افزود: قیمت بالای کالاهای اساسی تعداد افرادی را که نمیتوانند مطمئن باشند به غذای کافی دسترسی پیدا کنند از 440 میلیون نفر به 1.6 میلیارد نفر افزایش داده است. حدود 250 میلیون نفر در آستانه قحطی هستند. اگر جنگ اوکراین ادامه پیدا کند و عرضه مواد غذایی از روسیه و اوکراین محدود شود صدها میلیون نفر دیگر دچار فقر خواهند شد، ناآرامیهای سیاسی گسترش پیدا خواهد کرد و کودکان دچار نقصان میشوند و مردم گرسنگی میکشند. اکونومیست در پایان نتیجه گرفته که: «رهبران جهان باید گرسنگی را بهعنوان یک مشکل جهانی ببینند که بهطور اضطراری باید به آن پرداخت.»
گوترش: سطح گرسنگی به بالاترین حد رسیده است
دبیرکل سازمان ملل متحد نیز با بیان اینکه سطح گرسنگی در جهان به بالاترین حد خود رسیده، اعلام کرد به مذاکرات درباره صادرات غلات اوکراین و کودهای شیمیایی روسیه امیدوار است.
او در یک نشست مربوط به «امنیت غذایی» که در سازمان ملل به میزبانی «آنتونی بلینکن»، وزیر خارجه آمریکا برگزار شد گفت که برای احیای صادرات غلات اوکراین و کودهای شیمیایی با روسیه، اوکراین، ترکیه، آمریکا و اتحادیه اروپا به صورت فشرده در تماس است چرا که «سطح گرسنگی در جهان به بالاترین حد خود رسیده است. تنها در دو سال، تعداد افرادی که به شدت با ناامنی غذایی مواجه هستند، دو برابر شده و از ۱۳۵ میلیون نفر قبل از همهگیری کرونا به ۲۷۶ میلیون نفر در سال جاری رسیده است... بیش از نیم میلیون نفر در شرایط قحطی زندگی میکنند که این یک افزایش بیش از ۵۰۰ درصدی از سال ۲۰۱۶ تاکنون است... این آمار ترسناک به طور جداییناپذیری با درگیری مرتبط است. اگر به مردم غذا ندهیم، جنگ را تغذیه میکنیم... وضعیت اضطراری آب و هوا یکی دیگر از عوامل گرسنگی در جهان است. در طول دهه گذشته، ۱.۷ میلیارد نفر تحت تأثیر شرایط اقلیمی شدید و بلایای مربوط به آب و هوا قرار گرفتهاند.»
گزارش سازمان ملل گزارشی را نیز منتشر کرده که بر اساس آن، جنگ در اوکراین موجب شده است قیمت مواد غذایی در سراسر جهان به بالاترین سطح برسد. یک میلیارد و ۷۰۰ میلیون نفر در جهان که یک سوم آنها زیر خط فقر به سر میبرند، به شدت در معرض کمبود و قطع مواد غذایی، انرژی و سیستمهای مالی هستند که منجر به افزایش فقر و گرسنگی بیشتر میشود. 36 کشور برای تأمین و واردات بیش از نیمی از گندم مورد نیاز خود بر روی روسیه و اوکراین حساب میکنند. این کشورها شامل برخی از فقیرترین و آسیب پذیرترین کشورهای جهان هستند.
کاهش تولید، افزایش تورم جهانی
در ادامه هشدارها درباره بروز تورم جهانی، «جانت یلن» وزیر خزانهداری آمریکا نیز اظهار داشته که: افزایش قیمت مواد غذایی و بهای انرژی تاثیرات «رکورد تورمی» دارد که به معنای کاهش تولید و مخارج و افزایش تورم در سراسر جهان است.وی در آستانه نشست وزرای دارایی گروه «جی 7»
در شهر بُن آلمان مدعی شد که پیشبینی نمیکند آمریکا وارد رکود شود: «واضح است که ما تورم داریم؛ بانک مرکزی آمریکا برای مقابله با آن، سیاست پولی را انقباضیتر میکند... ما در فضای جهانی هستیم که در آن خطرات و فشارهای قابل توجهی وجود دارد، اما من واقعا انتظار ندارم که آمریکا وارد رکود شود.»به گفته یلن، اروپا آسیب پذیرتر است و البته بیش از آمریکا در صف مقدم انرژی قرار دارد.» وی همچنین تاکید کرد، اقتصاد جهانی با خطر «رکود بالقوه» مواجه است.
ناتوانی انگلیس برای متوقف کردن تورم
در انگلیس نیز «ریشی سوناک» ریاست خزانهداری این کشور گفته: «دولت هیچ کاری نمیتواند انجام دهد تا از افزایش تورم و تاثیر آن بر خانوادههای انگلیسی جلوگیری کند.»
به گزارش فارس به نقل از روزنامه ایندیپندنت، از آنجایی که نرخ تورم انگلیس برای نخستین بار در 40 سال گذشته به 9 درصد رسیده و کارشناسان هشدار دادهاند که افزایش واقعی هزینههای زندگی برای فقیرترین خانوادهها نزدیک به 11 درصد بوده، سوناک گفت وی قادر به مهار فشارهای جهانی مانند همهگیری، جنگ در اوکراین و اختلال در زنجیره تامین نبود:«هیچ اقدامی وجود ندارد که دولتی بتواند انجام دهد، قانونی نیست که بتواند تصویب کند تا این نیروهای جهانی را یک شبه ناپدید کند. چند ماه آینده، ماههای سختی خواهد بود.» در عین حال،اندرو بیلی، رئیسبانک مرکزی انگلیس نیز گفته برای متوقف کردن تورم احساس «ناتوانی» میکند.
عضویت اوکراین در اتحادیه اروپا شاید وقتی دیگر
در حالی که کشورهای عضو ناتو، عضویت اوکراین در این پیمان نظامی را با سرعت پیگیری میکنند، میگویند، عضویت اوکراین در اتحادیه اروپا زمان بر خواهد بود. «اولاف شولتز» صدراعظم آلمان ضمن اعلام حمایت از عضویت کشورهای غرب بالکان در اتحادیه اروپا، پیوستن اوکراین به این اتحادیه را زمانبر دانست.به نوشته «رویترز»، شولتز در جمع قانونگذاران آلمانی گفته، کشورهای غرب بالکان شامل مونتهنگرو، صربستان، آلبانی، مقدونیه شمالی، بوسنی و هرزگوین و کوزوو، سالها درگیر طی کردن روند اصلاحات و پیوستن به اتحادیه هستند لذا ماه آینده درخواست اوکراین برای عضویت در این اتحادیه اروپا را بررسی میکنیم!