رُوِيَ عَنْ الصادِقِ (ع) قالَ:لَمّا نَزَلَتْ«يااَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا قُو اَنْفُسَکُمْ و اَهْليکُمْ نارا[1]» قالَ النّاسُ کَيْفَ نَقِي اَنْفُسَنا وَ اَهْلينا قالَ(ع): اِعْمَلوُا الخَيْرَ وَ ذَکِّرُوا بِهِ اَهْليکُمْ وَ اَدِّبُوهُمْ عَلي طاعَةِ اللهِ[2]
ترجمه حدیث: حضرت امام جعفر صادق (علیه السلام) فرمودند:
هنگامي که اين آيه شريفه نازل شد: اي کساني که ايمان آورده ايد! جان­هاي خود و خانواده خود را از آتش جهنّم حفظ کنيد. مردم پرسيدند: چگونه خود و خاندان خود را از آتش جهنّم حفظ کنيم؟ حضرت در جواب فرمودند: اعمال خير انجام دهيد و خاندان خود را به انجام اعمال خير سفارش و يادآوري کنيد و آن‌ها را به روشهای اطاعت الهي تربيت کنيد.
 شرح: حضرت سه مطلب براي حفظ انسان و خانواده­‌اش از آتش جهنم فرمودند؛ اوّل: خودت به دنبال انجام اعمال خير رفته و در آن راه کوشش و مبادرت کن. دوّم: نسبت به خاندان خود؛ همسر، فرزند، پدر، مادر، خواهر، برادر، بستگان و... به انجام اعمال خيرسفارش و يادآوري کن.
 اوّل خودت اعمال نيکو انجام بده و بعد به خانواده­‌ات سفارش کن. زيرا اگر خود انسان اعمال نيک و خوب انجام ندهد و بخواهد ديگران را به اعمال نيک دعوت کند، نه تنها اثر ندارد بلکه اثر آن معکوس است. سوّم: خودت را به اطاعت از اوامر الهي، انجام واجبات و ترک نواهي و گناه و معصيت مودّب و تربيت کن. بگونه‌­اي که ملکه شود و بعد به خانواده‌­ات آموزش بده و تربيت کن به‌گونه­‌اي که امر خير ملکه آن‌ها شده و امور زشت ملکه انسان نشود.
 اوّل انسان نسبت به خودش وظيفه دارد و بعد هم نسبت به خاندان خود. او نبايد نسبت به آن افراد بي‌­تفاوت باشد، همان­طور که اگرخاندان او بر اثر سفارش و تربيت او به اطاعت و نيکوکاري روي آورند خير آن کار، باقيات الصالحات و براي پدر و مادر است. هرچند که از دنيا رفته باشند. اگر انسان در تربیت صحیح خانواده خود کوتاهی کرده با شد، تا زمانی که آن‌ها گناه و معصیت انجام می­دهند اثر شرّ آن گناه به او می­رسد هرچند که از دنیا رفته باشند. واي به حال کسي که خانواده اش را به کار شيطاني ترغيب کرده باشد. دراينجا نقش پدر و مادر در تربيت الهي و انساني خانواده خود حايز اهميت است.
_______________
[1]سوره تحريم، آيه 6    
[2]مستدرک جلد 2 باب 8 روايت 13882 صفحه 200
* پایگاه اطلاع رسانی آیت‌الله شیخ مجتبی تهرانی(ره)