همـت انقلابی برای رفـع چالش‌های اقتصادی
گالیا‌توانگر
بنگاه‌هایی که منتظر رفع تحریم نماندند. یکی از نکاتی که در این صحبت‌ها شما می‌توانستید استفاده کنید- اگرچه خودشان تصریح نکردند امّا واقعیّت این است- این است که اینها هیچ‌کدام برای پیشرفت منتظر نماندند که تحریم‌ها برداشته بشود یا مذاکرات فلان‌جا به یک نتیجه‌ای برسد؛ نه، کار خودشان را کردند، تلاش خودشان را کردند و به این نتایج خوب هم رسیدند. این همان حرفی است که من همیشه تکرار می‌کنم که اقتصاد کشور و فعّالیّت‌های اقتصادی کشور را شرطی نکنید؛ متوقّف به فلان قضیّه‌ای که در اختیار ما نیست نکنید؛ همّت خودمان را، نیاز خودمان را به کار ببندیم و بحمدالله از این جهت ما ظرفیت‌های بسیار خوبی داریم. (بیانات روشن‌گرایانه رهبر معظم انقلاب در دیدار با تولیدکنندگان ۱۰/11/۱۴۰۰)
توجه به مفهوم «کارآمدی» و مؤلفه‌های آن و درنظرگرفتن دستاوردهای انقلاب اسلامی در زمینه‌های گوناگون، مبیّن کارآمدی، و موفقیت نسبی انقلاب اسلامی است که با اتّکا به خداوند و حمایت‌های گسترده مردمی، توانسته شرایط و مراحل گوناگون جای‌گزینی، استقرار، تثبیت اولیه، گذار و ثبات را به‌خوبی پشت سر بگذارد که در مجموع، در میان تمامی انقلاب‌های جهان بی‌نظیر است. درعین‌حال، چالش‌های داخلی و خارجی انقلاب اسلامی نیز همواره آرمان‌ها و دستاوردهای انقلاب را با مشکل روبهرو ساخته‌اند و برخی کاستی‌های راهبردی یا ضعف‌های مدیریتی موجب ایجاد ناهماهنگی‌هایی در تنظیم اهداف، نارسایی‌هایی در تخصیص منابع و امکانات، اختلالاتی در روابط اجتماعی و به‌تبع آنها، نارضایتی در میان گروه‌هایی از جامعه شده‌اند که این امر مبیّن درصدی از ضعف و ناکارآمدی کارگزاران نظام جمهوری اسلامی است. ازاین‌رو، دستیابی به اهداف تعیین شده از سوی انقلاب و نظام جمهوری اسلامی و تحقق کامل آرمان‌های آن نیازمند نقد واقع‌بینانه وضع موجود، علت‌یابی مشکلات و بررسی دلایل عدم تحقق برخی از اهداف و آرمان‌های انقلاب با ارائه راهکارها و پیشنهادهای سازنده است.
مهم‌ترین دستاوردهای انقلاب اسلامی
در 43 سالگی
به برکت پیروزی انقلاب اسلامی هم اکنون بسیاری از شاخص‌ها از جمله آموزش، بهداشت و درمان، سوادآموزی، امید به زندگی، راه‌های شهری و روستایی، برق‌رسانی و آب‌رسانی با رشد بسیاری روبهرو شده است.
میثم شریفی یک فعال دانشجویی و ارشد علوم سیاسی درباره مهم‌ترین دستاوردهای پیروزی انقلاب اسلامی می‌گوید: «اولین دستاورد عظیمی که برای ملت ایران داشت خودباوری بود. در کمال تأسف و ناباوری ملتی با تمدن کهن در سایه سیاست‌های استکباری و استعماری به جایی رسیده بود که حتی از تأمین بدیهی‌ترین نیازهایش عاجز بود. مسئله‌ای که باعث می‌شد به ملت ایران به‌عنوان موجودی توسری‌خور نگاه کنند و غربی‌هایی که به‌اصطلاح آمد‌ه بودند خدمتی به این ملت ارائه دهند آن را با حیوانات در یک درجه می‌دیدند و برای حضورشان در ایران حق توحش می‌گرفتند.»
وی در ادامه می‌گوید: «دومین دستاورد کلی انقلاب اسلامی استقلال بود. استقلالی که سال‌ها هر ایرانی در آرزوی آن بود و در کمال تأسف ما ایرانی‌ها خودمان که هیچ حتی شاهمان نیز استقلال و اختیار کافی برای تصمیم‌گیری در امور کشور را نداشت و اگر خارجی‌ها می‌گذاشتند شاید یک وزیر دربار را می‌توانست عزل و نصب کند، شخص شاه توسط انگلیس منصوب می‌شد و توسط او تبعید می‌شد و شاه بعدی به جایش نشانده می‌شد، سران کشورها بدون اجازه و اطلاع شاه ایران در تهران جلسه می‌گذاشتند و شاه را حتی برای دست‌بوسی هم به حضور نمی‌پذیرفتند.»
این فعال دانشجویی در تکمیل صحبت‌هایش می‌گوید: «سومین دستاورد کلی انقلاب اسلامی ایران نیز امنیت بی‌بدیل و امروز بی‌رقیب ایران اسلامی است به طوری که تا قبل از انقلاب با کوچک‌ترین حرکت و در سریع‌ترین زمان ممکن ایران تحت اشغال بیگانگان قرار می‌گرفت و ارتش نوین ایران که رضاشاه کلی برای آن خرج کرده بود بدان فخر می‌کرد، حتی چند ساعت هم نتوانست جلوی نیروهای متخاصم دوام بیاورد و همیشه خارجی‌ها تمام منافع و منابع ایران را بین خود تقسیم کرده بودند!»
ضرورت توسعه اقتصاد غیرنفتی
در دوران گذشته، اقتصاد کشور وابستگی شدیدی به نفت داشت و درآمد حاصل از فروش آن بدون ضابطه و ارزان در جهت سیاست کشورهای غربی و در رأس آنها، آمریکا، صرف خرید روزافزون تسلیحات نظامی می‌شد تا ایران نقش خود را به‌عنوان ژاندارم منطقه به‌خوبی ایفا کند، اما پس از پیروزی انقلاب اسلامی، سیاست کشور به‌سوی کاهش وابستگی به نفت و فروش ضابطه‌مند آن در چارچوب اوپک متمایل گردید.
مسئله افزایش صادرات غیرنفتی یک توفیق راهبردی است که می‌تواند در آینده آرمان استقلال اقتصاد از نفت را تحقق بخشیده، آسیب‌پذیری امنیت اقتصادی کشور را مانع شود. درحالی‌که در سال‌های 1356 و 1357 صادرات غیرنفتی ایران قریب نیم‌میلیارد دلار و معادل یک چهلم صادرات نفت ارزش داشت، بعد از پیروزی انقلاب صادرات غیرنفتی تا مرز 5 میلیارد دلار پیش رفت؛ یعنی ده برابر نسبت به‌پیش از انقلاب. این رقم معادل یک‌سوم ارزش صادرات نفت بود که اگر با یک چهلم قبل از انقلاب مقایسه شود، نشانه افزایش توان اقتصاد کنونی کشور
است. البته افزایش صادرات غیرنفتی که یک شاخص مثبت در اقتصاد کلان ماست، به دلیل فراهم نبودن برخی از زمینه‌ها، در سطح اقتصاد خرد آثار ناخوشایندی داشت، به‌گونه‌ای که قیمت عمده اقلام صادراتی برای مصرف‌کننده داخلی افزایش یافت، اما با تمام این مشکلات، نشان داده شد که در صورت فراهم‌کردن شرایط، اقتصاد ملی توان بست صادرات غیرنفتی را تا حد بالایی دارد و این نشانه امیدوارکننده‌ای بر رشد و استقلال اقتصادی
ماست.
دستاوردهای انقلاب اسلامی برای سایر کشورها
کتاب دستاوردهای انقلاب اسلامی در عرصه بین‌الملل، هشت فصل مجزا دارد و به همت پژوهشگرانی که در هر منطقه فعالیت پژوهشی انجام می‌دادند، نگاشته شده است.
برای مثال فصل دوم این اثر با عنوان «تأثیرات و دستاوردهای چهل‌ساله انقلاب اسلامی ایران در جهان عرب» ذیل چهار بخش دستاوردهای سیاسی- امنیتی،
فرهنگی- اجتماعی، اقتصادی و علمی را مورد بررسی قرار‌داده است.
سید ابراهیم معصومی یکی از پژوهشگران و نویسندگان این کتاب برایمان توضیح می‌دهد: «اهمیت تألیف این کتاب را می‌شود این‌گونه عنوان کرد که باید بدانیم در مناطق مختلف دنیا، مثل این هفت منطقه که ما تعیین کردیم، چه اقداماتی انجام شده، چه‌کارهایی بر زمین‌مانده و فرصت‌ها چیست؟ تهدیدها، ضعف‌ها و قوت‌ها چیست؟ لذا برای ارتقای وضعیت شیعیان و رسیدگی بهتر به امور آنها باید به فعالیت‌های چهل‌ساله برگردیم و ببینیم چه‌کارهایی انجام داده‌ایم و کجاها هنوز خلأ داریم، بنابراین خوب است که کتاب مدونی از فعالیت‌های انجام‌شده داشته باشیم تا بتوانیم بگوییم در این بیش از چهل سال در آمریکای جنوبی و شمالی، آسیا و حوزه عربی چه‌کارهایی انجام داده‌ایم؛ لذا این اثر، مجموعه‌ای است که می‌تواند به‌عنوان یک آینه، فرصت‌ها، ضعف‌ها و قوت‌ها را به ما نشان دهد و اینکه کجاها نیاز به کار بیشتر وجود دارد و در کدام مناطق باید فعالیت متعادل داشته باشیم؛ لذا به لحاظ تاریخی این اثر بسیار حائز اهمیت است.»
وی در ادامه می‌گوید: «در این کتاب، بحث بیشتر توصیفی است و دستاوردهایی که انقلاب اسلامی در این چهل سال داشته به رشته تحریر درآورده‌ایم، اما دستاوردهایی که انقلاب اسلامی می‌تواند به جهان اسلام و جهان تشیع ارائه دهد و همچنان نیز این کار را انجام می‌دهد، در قالب دو موضوع مطرح است؛ یکی بحث احیای تشیع است که انقلاب اسلامی در این چهل سال توانسته تشیع را در دنیا احیا کند. قبل از انقلاب اسلامی، کم و بیش بحثی با عنوان تشیع در گوشه و کنار شنیده می‌شد، اما اینکه زنده باشد و کنشگر فعالی در عرصه بین‌الملل باشد، وجود نداشت. شاید یک‌سری به‌صورت محدود، شناختی از اسلام داشتند، اما وقتی انقلاب اسلامی به پیروز رسید و جرقه‌اش زده شد، عملاً تمامی چشم‌های دنیا به سمت ایران اسلامی خیره شد که این چه گفتمانی است که توانسته در بحبوحه لیبرالیست و سوسیالیست در دنیا قد علم کند و در برابر این دو گفتمان یک بدیلی ظاهر شود و با گفتمان ارزشی و بازگشت به دین و ارزش‌های اسلامی، یک حاکمیت و حکومتی را پایه‌گذاری کند که شعار اصلی آن حمایت از مستضعفان در جهان است؛ لذا این یکی از دستاوردهای انقلاب اسلامی در این چهار دهه بود.
نکته دوم، بحث ایجاد گفتمان مقاومت در دنیاست که در این چهل سال، بحث گفتمان مقاومت مثل یک درخت نوپا آبیاری شد و بعد از چهل سال گفتمان مقاومت به درخت تنومندی تبدیل شده که نه فقط کشورهای اسلامی، بلکه سایر کشورها هم به آن روی خوش‌نشان می‌دهند و به گفتمان مقاومت جذب می‌شوند و در نقطه مقابل، لیبرالیست غربی و استعماری که آمریکا و کشورهای اروپایی به راه‌انداختند، در مقابلشان صف‌آرایی صورت می‌گیرد و این همان گفتمانی است که نظام اسلامی آن را پایه‌گذاری کرد.
با پیروزی انقلاب اسلامی این گفتمان نهالش در درون انقلاب با شعار مقابله با اسرائیل و آمریکا عملاً شروع شد و به‌مرورزمان، این درخت نوپا به درخت تنومند تبدیل شده و عملاً به یکی از مؤلفه‌های اصلی انقلاب اسلامی مبدل شده است؛ لذا دستاوردی که انقلاب اسلامی برای کشورهای اسلامی و دنیا دارد، بحث احیای تشیع و گفتمان مقاومت است.»
نقش رسانه‌ها در تبیین دستاوردهای انقلاب اسلامی به نسل جوان
رسانه‌ها و صداوسیما نقش کلیدی در انعکاس دستاوردهای چهل و سه ساله انقلاب دارند.
مرتضی جمشیدی معاون فرهنگی و رسانه اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خوزستان ضمن بیان مطلب بالا می‌گوید: «رسانه‌ها، صداوسیما، روابط‌عمومی دستگاه‌ها و سازمان‌ها در روایتگری و انعکاس دستاوردهای انقلاب اسلامی نقش کلیدی و محوری دارند. دهه فجر فرصتی برای بیان دستاوردهای انقلاب اسلامی در ابعاد گوناگون است تا مردم به‌ویژه جوانان و نوجوانان از این فعالیت‌ها آگاه شوند.»
وی در ادامه می‌گوید: «اگر امروز انقلاب اسلامی به این پیشرفت و توسعه در همه عرصه‌ها رسیده است مدیون خون شهدا، قیام امام خمینی(ره) و رهنمودهای مقام معظم رهبری است.»
سرگرد یونس سلیمانی جانشین فضای مجازی سپاه ولیعصر خوزستان از طرح عملیات رسانه‌ای و فضای مجازی ویژه بهمن‌ماه ۱۴۰۰ خبر داده و توضیح می‌دهد: «کارزار شناختی برای گفتمان‌‌سازی و تبیین دستاوردهای انقلاب اسلامی از طریق نقش‌آفرینی شبکه مردمی انقلاب اسلامی در فضای مجازی از برنامه‌های این قرارگاه است.»
وی با بیان اینکه مسئولان باید در زمینه تبیین دستاوردهای بنیادین انقلاب فعالیت بیشتری داشته باشند، خاطرنشان می‌کند: « باید از ظرفیت رسانه‌ها، خانه مطبوعات، خبرگزاری‌ها و سایر دستگاه‌ها برای معرفی دستاوردهای انقلاب اسلامی بیشتر استفاده شود.»
جانشین فضای مجازی سپاه ولیعصر خوزستان از طرح کلی عملیات شناختی در زمان‌بندی ایام بهمن‌ماه می‌گوید و می‌افزاید: « تولید محتوا، عملیات آفندی، عملیات ایجابی، ترغیب، تهییج، پویش و پوشش راهپیمایی ۲۲ بهمن از برنامه‌های ایام دهه مبارک فجر است.»
امید ملک‌پور زارع معاون فرهنگی اجتماعی سپاه حضرت ولیعصر (عج) خاطرنشان می‌کند: «در این ایام باید تلاش کرد انتقاد را کنار گذاشت و دستاوردهای انقلاب را معرفی کرد.»
محسن بهاروند رئیس خبرگزاری جمهوری اسلامی استان خوزستان نیز پیشنهاد می‌دهد: «در این ایام با دعوت از افراد شاخص انقلابی می‌توان خاطرات دوران انقلاب را برای مردم بازگو کرد تا نسل جدید با روایت دوران انقلاب بیشتر آشنا شوند.»