زنگ بیـداری دانشآموزان کمکار در جلسه امتحان حضوری
یکی از مهمترین فاکتورها در کیفیت برگزاری امتحانات، امنیت برگزاری آن است. موردی که در حین برگزاری حضوری امتحانات سفتوسخت گرفته میشد و همین که برگزاری امتحانات بهصورت مجازی برگزار شد، بزرگترین لطمهها را دید. رواج تقلب، حضور سایر اعضای خانواده در امتحانات مجازی، تنبلی و درس نخواندن نسل جدید دانشآموزان، پایه ضعیف تحصیلی و روانه شدن بدون ضابطه به پایه بالاتر و... همگی از مصادیق بارز نبود صحت علمی و امنیت در برگزاری امتحانات بهصورت مجازی است.
یک دانشآموز سالیان گذشته درباره نحوه اعتمادسازی بین معلم و دانشآموز به وقت امتحانات با ورق زدن خاطرات ذهنیاش میگوید: «عجیبترین معلم دنیا بود، امتحاناتش عجیبتر. امتحاناتی که هر هفته میگرفت و هر کسی باید برگه خودش را تصحیح میکرد، آن هم نه در کلاس، در خانه، دور از چشم همه! اولین باری که برگه امتحان خودم را تصحیح کردم، سه غلط داشتم. نمیدانم ترس بود یا عذاب وجدان؟ هر چه بود نگذاشت اشتباهاتم را نادیده بگیرم و به خودم بیست بدهم. فردای آن روز در کلاس وقتی همه بچهها برگههایشان را تحویل دادند، فهمیدم همه بیست شدهاند به جز من! به جز من که از خودم غلط گرفته بودم. من نمیخواستم اشتباهاتم را نادیده بگیرم و خودم را فریب بدهم. بعد از هر امتحان آنقدر تمرین میکردم تا در امتحان بعدی نمره بهتری بگیرم. مدتها گذشت و نوبت امتحان اصلی رسید، امتحان که تمام شد، معلم برگهها را جمع کرد و برخلاف همیشه در کیفش گذاشت. چهره همکلاسیهایم دیدنی بود. آنها فکر میکردند این امتحان را هم مثل همه امتحانات دیگر خودشان تصحیح میکنند، اما این بار فرق داشت. این بار قرار بود حقیقت مشخص شود. فردای آن روز وقتی معلم نمرهها را خواند فقط من بیست شدم، چون برخلاف دیگران از خودم غلط میگرفتم، از اشتباهاتم چشم پوشی نمیکردم و خودم را فریب نمیدادم.»
چالشهای آموزش مجازی در ایستگاه امتحانات
تاکنون آموزشهای مجازی با پیچوخمهای بسیار همچون تیغی دو لبه دانشآموزان را به مرحله امتحانات و ارزیابی آموزشهای چندماهه رسانده است که این ایستگاه نیز دانشآموزان را از مشکلات و نواقص این سبک آموزش بیبهره نگذاشته و هر امتحان با نوع جدیدی از مشکلات مواجه است.
قطعی و کندی اینترنت که داستان پرغصه و تکراری دانشآموزان در این دوران آموزش مجازی است و تقریباً همه دانشآموزان دلی پرغصه از این موضوع دارند. اکنون در زمان امتحانات نیز باید دل را به دریا زده و بر موجهای پرتلاطم شبکه اینترنت به امید غلبه بر امتحانات سوار شوند.
اگرچه دراین بین نیز فرصت مناسبی برای موجسواری برخی از دانشآموزان فرصتطلب و درسگریز فراهم شده تا به این بهانه بتوانند از کتب و دوستان در پاسخگویی به سؤالات یاری بگیرند، اما آنچه که مشخص است اینکه زیرساختهای آموزشهای مجازی همانگونه که در دوران اخیر آموزش مجازی با نواقصی روبهرو بود، اکنون در ایام امتحانات بیشتر خودنمایی میکند.
اکنون برخی از معلمان تلاش میکنند تا بتوانند با آزمونهای آنلاین و ارتباط تصویری نحوه آموزش دانشآموزان خود را محک بزنند که بازهم ضعف زیرساختهای اینترنتی امکان برگزاری اینگونه ارزیابیها را دچار چالش کرده است.
با این اوصاف دانشآموزان پایههای پایینتر ابتدایی که چندان به شیطنتهای دانشآموزی و بهاصطلاح فنون تقلب در ایام امتحانات آشنایی ندارند، روزهای سخت و پراسترسی را سپری میکنند و مضطرب از به پایان رسیدن زمان امتحان، دستبهدامن والدین و بزرگترها میشوند که موضوع استرس و دستپاچگی دانشآموزان در این ایام از نواقص جدی آموزشهای مجازی و لزوم اتخاذ تدابیری جدی برای فائق شدن بر این مسئله است.
پرواضح است که همان گونه که آموزشهای مجازی با وجود زیرساختهای کنونی بههیچوجه توان رقابت با آموزشهای حضوری را ندارد برگزاری امتحانات و ارزیابیهای مجازی دانشآموزان نیز در این رقابت مغلوب است.
ندا روزبهانی فر مادر دو دانشآموز مقطع ابتدایی و معلم پایه سوم ابتدایی با بیان اینکه در روزهای کرونایی با آموزشهای مجازی روزهای سختی را سپری میکند، میگوید: «از ابتدای سال تحصیلی تاکنون برای آموزش فرزندان و برگزاری کلاسهای مجازی دانشآموزانش شرایط سختی را سپری کرده است و تقریباً تماموقت را در شبکه شاد به سر
میبرد.»
وی میافزاید: «اگرچه تلاش بسیاری برای برگزاری کلاسهای مجازی خود و فرزندانش در ساعات مختلف داشته است، اما متأسفانه زمان برگزاری کلاس فرزند پایه اولش همزمان با برگزاری کلاس درس دانشآموزانش شده است و ناچار است که همزمان با تدریس دانشآموزانش فرزندش را نیز کمک کند.» وی در ادامه میگوید: «علاوه بر
هزینههای سنگینی که برای تأمین اینترنت سه کلاس درس همزمان تقسیمبندی و برنامهریزی برای رسیدگی به این کلاسها کار دشواری است و تقریباً از تمام برنامههای زندگی جامانده است.»
این مادر اکنون نیز که زمان امتحانات است درحالیکه مدام در حال برگزاری امتحان و تهیه فیلمهای آموزشی و طراحی سؤال برای دانشآموزان است، همزمان باید خواستههای فرزندان دانشآموزش را نیز اجابت کند و برخی مواقع ناچار است که تا نیمههایی از شب مشغول تصحیح تکالیف و امتحانات دانشآموزان و فرزندانش باشد.
وی در تکمیل صحبتهایش میگوید: «تمام این موارد در صورتی است که فرزندم در بین برگزاری یکی از این کلاسها با مشکل قطعی و کندی اینترنت و شبکه شاد مواجه
نشود.»
رضا مقصودلو پدر یک دانشآموز پایه دوم ابتدایی نیز میگوید: «به دلیل کندی اینترنت معمولاً کلاسهای فرزندش در شبکه شاد برگزار نمیشود و معلم پس از اعلام حضوری دانشآموزان کلاس را به واتساَپ منتقل و برگزار میکند.»
وی در ادامه میگوید: «با توجه به اینکه خود و همسرش به صورت شیفتی باید در محل کار حاضر باشند، فرزندان گاهی از گوشی پدر و گاهی از گوشی مادر استفاده میکند و برای همین هر دو خط تلفن به کلاس درس در واتساَپ وصل هستند، اما با این وجود، اکنون در زمان برگزاری امتحانات که سؤالات امتحانی برای دانشآموزان بارگذاری میشود، زمان زیادی طول میکشد تا بتوان سؤالات را دریافت کرد از طرفی زمان پاسخگویی به سؤالات نیز محدود است.»
این پدر در انتهای صحبتهایش میگوید: «آموزشهای مجازی که تمام برنامههای کاری والدین و خانوادگی دانشآموزان را تحتتأثیر قرارداده بود اکنون با امتحانات مجازی شرایط را سختتر کرده که این مشکلات برای دانشآموزان مقطع ابتدایی که نیاز به همراهی والدین دارند، بیشتر است.»
آموزش و امتحانات مجازی دیگر معنایی ندارد
واکسیناسیون اثرگذاری خودش را داشته و تعداد کشتهها به دو رقم و حتی به کمترین حد ممکن رسیده است. همین امر فضا را برای آموزش حضوری و بهتبع آن امتحانات حضوری فراهم آورده است.
احمد حسین فلاحی، عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس، معتقد است: «اکنون که فضای مناسبی برای آموزش ایجاد شده است، نباید خانوادهها را دچار تردید کنند. آموزش و امتحانات مجازی دیگر معنایی ندارد.»
عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس، میگوید:
«دو سال آموزشهای مجازی، ضربههای زیادی به ما زده است، لذا نمیتوان به بهانههایی آموزش حضوری را تعطیل کرد.»
وی ادامه میدهد: «شخصاً در بازدیدهای میدانی که از چندین مدرسه داشتهام، فضای مناسبی جهت آموزش و امتحانات حضوری وجود دارد. از سویی دیگر برخی از مدارس با توجه به جمعیت آموزش را در دو نوبت ارائه میکنند.»
این عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس در پاسخ به این سؤال که با توجه به برخی از اظهارات در مورد سویه جدید بیماری کرونا سردرگمی در بین اولیا ایجاد شده است، میگوید: «اکنون که فضای مناسبی برای آموزش ایجاد شده است، نباید دوستان خانوادهها را دچار تردید کنند. با توجه به اینکه سطح شیوع بیماری در کشور کاهش یافته و تا حدودی کنترل شده است، امیدواریم بتوانیم با رعایت شیوهنامهها آموزش را بهصورت مستمر داشته باشیم. با توجه به اینکه فضای خوبی ایجاد شده است آموزش و امتحانات مجازی دیگر معنایی ندارد. ضمن اینکه برخی از کلاسها هم خلوت است از سوی دیگر ما ۹۳ هزار کلاس درس در کشور داریم که زیر شانزده دانشآموز دارند. در برخی از شهرها و شهرستانها که جمعیت کمتری وجود دارد و دسترسی مطلوب نیز به فضای مجازی وجود ندارد آموزشها حضوری است و مشکلاتی ایجاد نشده است.»
فلاحی در پاسخ به این سؤال که با توجه به سویه جدید بیماری و این ادعا که این سویه واکسنگریز بوده است، میگوید: «اگرچه که سرعت انتشار این بیماری بالاست، اما میزان آسیبهای کمتری را دارد و با رعایت پروتکلها میتوان از آموزش حضوری بهرهمند شد، اما بهطورکلی اینها مواردی نیست که بهواسطه آن بتوانیم آموزش حضوری را تعطیل کنیم.»
وی در مورد آمارهای منتشر شده از ابتلای دانشآموزان توضیح میدهد: «آماری از ابتلای دانشآموزان در محیط مدرسه گزارش نشده است. اگرچه برخی از گزارشها وجود دارد که آنها نیز قابلبررسی است، اما با توجه به اینکه شخصاً با بدنه آموزش و پرورش و دانشگاه در ارتباط هستم، صحت برخی از این آمار را تأیید نمیکنم.»
محک کیفیت آموزش مجازی با امتحانات حضوری
اگرچه که عدهای از افراد معتقدند آموزش مجازی و امتحانات حضوری مخالف عدالت آموزشی خواهد بود، چرا که دانشآموزان برای امتحانات حضوری آن چنان که باید آماده نیستند، اما عدهای دیگر معتقدند که با حضوری شدن امتحانات سنجش و پایش دقیقی از سطح یادگیری حاصل خواهد شد. کیفیت آموزش با امتحانات حضوری محقق میشود.
علیرضا کمرهای سخنگوی آموزشوپرورش میگوید: «مدارس میتوانند برای تشکیل کلاسهای حضوری از دانشآموزان و خانوادهها نظرسنجی کنند، اما طبق مصوبه ستاد ملی مقابله با کرونا، کلاسهای مدارس باید به سمت حضوری برود و تشکیل صرف کلاسهای مجازی در هیچ مدرسهای وجاهت قانونی ندارد.»
مهرداد ویس کرمی عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی نیز در مورد حضوری شدن امتحانات تمامی مقاطع تحصیلی میگوید: «با توجه به آسیبهایی که آموزش مجازی داشته است حضوری شدن آموزش و همچنین حضوری شدن امتحانات جدیت بیشتری در یادگیری دانشآموزان ایجاد کرده و کیفیت آموزش را نیز بالا میبرد. جدیت بیشتر برای یادگیری با امتحانات حضوری محقق میشود.»
وی در ادامه میگوید: «در طی دو سال آموزش مجازی شاهد افت تحصیلی دانشآموزان و افت کیفیت آموزش در کشور بودهایم، آزمون حضوری تلاش دانشآموزان را برای یادگیری بیشتر و جدیت بیشتری در این امر به آنان میبخشد.»
نماینده مردم لرستان میافزاید: « اگر تا به حال برخی از دانشآموزان بهواسطه مجازی بودن فرایند آموزش را جدی نمیگرفتند و با کمک دیگر اعضای خانواده به انجام تکالیف و امتحانات میپرداختند، حضوری شدن آموزش موجب میشود که این دانشآموزان نیز جدیت و تلاش بیشتر به خرج دهند. سطح امتحانات نباید بالاتر از سطح آموزش باشد.»
عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس در ادامه میگوید: «سیاست آموزشوپرورش باید بهطورکلی این باشد که امتحانات در سطح بالاتری از آموزشها نباشد و از سویی مشکلات مربوط به هر منطقه و مدرسه را سنجیده و برای آزمونها و امتحانات حضوری نیز آمادگی لازم کسب کند.»
وی در تکمیل صحبتهایش میگوید: «گذار به سوی آموزش و امتحانات حضوری باید منطقهای و مدرسهای اتفاق بیفتد و ابتدا چالشها و نیازها سنجیده شده و سپس این مهم در جهت کاهش آسیبها و افزایش کیفیت آموزش حاصل شود. در نتیجه باید گفت که عدم دسترسی به امکانات سختافزاری و یا همچنین مشکلات نرمافزاری حاصل از آموزش مجازی، افت تحصیلی دانشآموزان در سنجش و پایشهای مقطعی، مشکلات جسمانی و روحی دانشآموزان در آموزش مجازی همهوهمه مواردی بودند که نظام آموزش کشور را به سمت بهرهمندی از فضای حضوری در آموزش ترغیب کرد. ازاینرو برگزاری امتحانات نیز به شکل حضوری میتواند بخشی از دانشآموزانی را که به هر علتی جدیت کافی را در امر یادگیری نداشته، ترغیب کرده و هدف نهایی را که حصول یادگیری کامل است، محقق کرده و همچنین محک خوبی برای سنجش کیفیت آموزشهای
مجازی باشد.»