کیهان بررسی می‌کند
موفقیت تیم مذاکره‌کننده ایران در تغییر ریل مذاکرات
تغییر ریل مذاکرات هسته‌ای و ایستادگی و پافشاری تیم مذاکره‌کننده ایران باعث شد آمریکا و اروپا با عقب‌نشینی از مواضع اولیه خود، پیش‌نویس‌های جدید (که با اسناد نهایی شده در گفت‌وگوهای وین ۶ متفاوت است) را مبنای گفت‌وگوهای آینده قرار دهند.
سرویس سیاسی-
هفتمین دور مذاکرات ایران و ۱+۴ در وین پس از برگزاری نشست اختتامیه کمیسیون مشترک برجام روز جمعه 26 آذر به پایان رسید تا پس از وقفه چندروزه در ۲۷ دسامبر (ششم دی) دوباره از سر گرفته شود.
بر اساس اعلام «علی باقری» رئیس‌تیم مذاکره‌کننده کشورمان در مذاکرات وین، «دیدگاه‌های ایران در دو سند از سوی طرف‌های مقابل پذیرفته شد» و ازاین‌پس «سند جدیدی مبنای گفت‌وگوها در حوزه تحریم‌ها قرار گرفت که این سند با سندی که در گفت‌وگوهای وین ۶ نهایی شده بود، متفاوت و مغایر است.»
مذاکره‌کننده ارشد ایران با بیان اینکه «طرف اروپایی مقاومت می‌کرد و نمی‌پذیرفت که دیدگاه‌های ایران نیز در آن سند درج شود و مبنای گفت‌وگو قرار بگیرد.» تصریح کرد: در طول یک هفته گذشته مذاکرات فشرده و سنگینی بین هیئت‌های دو طرف برگزار شد تا نهایتاً طرف مقابل پذیرفت که در سند هسته‌ای هم دیدگاه‌های جمهوری اسلامی ایران درج شود و به‌عنوان مبنای گفت‌وگوها قرار گیرد.
ایستادگی و مقاومت ایران؛
انفعال و عقب‌نشینی آمریکا و اروپا
نکته قابل‌تأمل آن است که وقتی جمهوری اسلامی ایران با تیم کارشناسی و فنی جدید پیشنهادهای خود را در دو پیش‌نویس ارائه و در آنها بر «لغو همه تحریم‌ها»، «راستی‌آزمایی مؤثر» و ضرورت «ارائه تضمین از سوی طرف مقابل» را ارائه کرد آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها با لابی صهیونیست‌ها و برخی حکام مرتجع منطقه علیه مواضع مقامات دستگاه دیپلماسی کشورمان موضع‌گیری کردند.
آنها در ابتدا سعی کردند با شانتاژ رسانه‌ای و عملیات روانی، فضای مذاکرات را به دست گیرند و با عوض کردن جای بدهکار و طلبکار، ایران را تسلیم فشارهای خود کنند.
مواضع آمریکا و اروپا در هفتمین دور مذاکرات وین- به‌ویژه طرح و برجسته‌‌سازی گزاره‌هایی مانند شکست برجام، تعیین ضرب‌الاجل- تهدید نظامی و...- و وقفه بین مذاکرات (به علت کارشکنی اروپایی‌ها) نشان داد که نظام سلطه صرفاً به دنبال تشدید فشار و بالابردن دمای جوش جهانی (افکار عمومی) یا همان تکرار استراتژی «قورباغه آب پز» هستند تا با «مقصرنمایی» جمهوری اسلامی ایران، تیم مذاکره‌کننده کشورمان را در برابر فشارها منفعل کنند.
اما به‌عکس، این بار تغییر ریل مذاکرات هسته‌ای و ایستادگی و پافشاری تیم مذاکره‌کننده ایران بر مواضع خود باعث شد آمریکا و اروپا که در ابتدا با پیش‌نویس‌های ایران در مورد تحریم‌ها و اقدامات هسته‌ای مخالفت می‌کردند، به حقوق ملت ایران احترام گذشته و با عقب‌نشینی از مواضع اولیه خود، پیش‌نویس‌های جدید (که با اسناد نهایی شده در گفت‌وگوهای وین ۶ متفاوت است) را مبنای گفت‌وگوهای آینده قرار دهند.
این واقعیت کل ماجراست؛ طرف‌های مقابل مجبور به پذیرش مواضع منطقی و اصولی ایران شده‌اند اما آنها و برخی غرب‌گرایان داخلی چیز دیگری را روایت می‌کنند. جالب آنکه منابع مطلع می‌گویند آمریکا و اروپا در مذاکرات وین تعامل نسبتاً مناسبی دارند اما «جریان خبری را برعکس به نحوی هدایت می‌کنند که مذاکرات روبه‌جلو نیست و عامل آن هم ایران است»! برخی منابع هم از کارشکنی دوباره اروپایی‌ها در روند مذاکرات خبر می‌دهند و می‌گویند مذاکرات با دستور کار موردنظر جمهوری اسلامی ایران در حال انجام بوده که اروپایی‌ها سعی کرده‌اند برای فرار از پاسخ به مطالبات ایران و خرید زمان- با القای اینکه ایران خواستار توقف در روند مذاکره بوده! یا به بهانه سال نو و کریسمس- مذاکرات را متوقف کنند.
واقعیت‌هایی که در مذاکرات وین
فراروی آمریکا
و تروئیکای اروپاست!
گرچه آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها به فضا‌سازی رسانه‌ای و جنگ روایت‌ها روی آورده‌اند اما واقعیت‌های موجود در داخل و خارج حاکی از آن است که آنها به این تحلیل رسیده‌اند که؛
1) دولت سیزدهم، اقتصاد و معیشت را به برجام گره نمی‌زند و بیش از آنکه بر مسئله «رفع تحریم‌ها» متمرکز باشد بر ضرورت «خنثی‌‌سازی» تحریم‌ها تأکید می‌کند.
2) فشار حداکثری آمریکا علیه ایران شکست خورده و بنا به اعتراف خود آنها، ایران توانسته است در برابر شدیدترین تحریم‌ها ایستادگی و تاب‌آوری بالایی داشته باشد.
3) عمق نفوذ راهبردی جمهوری اسلامی ایران در منطقه خاورمیانه و همراهی شرکای راهبردی‌اش مانند چین و روسیه در بسیاری موارد سد راه تشدید تحریم‌ها و تهدیدها علیه ایران بوده است.
4) افزایش ذخایر هسته‌ای، بهبود وضعیت فروش نفت ایران، گشایش‌های ارزی، افزایش صادرات و... دست ایران را در مذاکرات هسته‌ای پر کرده است.
5) از دست پادوهای داخلی غرب در ایران هم کاری برنمی‌آید! چه آنکه اگر در برهه‌هایی مانند وقایع 88، برخی جریانات رادیکال داخلی توانستند فتنه بکارند و تحریم درو کنند، اکنون در افکار عمومی ایران منفور هستند.
و از همه مهم‌تر آنکه خود آمریکا درگیر چالش‌های بزرگ اجتماعی و اقتصادی و آسیب‌ها و شکست‌هایش در پروژه‌های بین‌المللی است.
بر همین اساس می‌توان گفت که طرف‌های مقابل با شناخت از واقعیات ایران و جهان صرفاً درصدد تشدید فشار و به‌اصطلاح به دنبال قمپز در کردن هستند تا خود را با میزان مقاومت و ایستادگی ایران تنظیم کنند چه آنکه در نهایت آنها هستند که باید حقوق ملت ایران را به رسمیت شناخته و به خواسته‌های جمهوری اسلامی ایران تن بدهند. روشن است که تغییر ریل مذاکرات و تأکید مکرر مقامات دستگاه دیپلماسی کشور بر مطالبات اصلی و مواضع اصولی ایران (لغو همه تحریم‌ها، راستی آزمایی و ارائه تضمین از سوی طرف‌های برجام) راهی است که بایستی ادامه یابد تا به سرمنزل مقصود برسد.
قطع وابستگی اقتصاد
به اراده بیگانه
سید نظام‌الدین موسوی، نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار کیهان تحلیل خود را در مورد موفقیت به‌دست‌آمده توسط تیم مذاکره‌کننده ایرانی گفت: من فکر می‌کنم یکی از اصلی‌ترین دلایل در این نکته نهفته است که دولت جدید مسائل اقتصادی و معیشتی را از مذاکرات جدا کرد. ما در دولت قبل متأسفانه شاهد بودیم که شخص رئیس‌جمهور سابق و هسته مرکزی دولت ایراد بزرگی داشتند که موضوع اقتصاد را به مذاکره و برجام گره زدند. طبیعتاً هم این هم موجب نقطه‌ضعف تیم ایرانی شد که دست بالا را به غربی‌ها داد.
نماینده مردم تهران در ادامه گفت: باید به این نکته توجه کنیم که دشمن طی چند دهه تحریم‌هایی را به کشورمان تحمیل کرده است. شدت این تحریم‌ها در یک دهه اخیر بسیار زیاد شد. مقصود این تحریم‌ها محاصره اقتصادی ایران بود و هدف دشمنان در تنگنا قرار دادن مردم کشورمان بود.
موسوی در تکمیل تحلیل خود گفت: وقتی دولت قبل معیشت و اقتصاد کشور را به برجام و مذاکرات پیوند زد یعنی از همان ابتدا مسیری را ترسیم کرد که پیروز آن بیگانگان بودند. کشورمان به سبب تحریم‌هایی که بی‌سابقه بوده در مباحث اقتصادی دچار ضعف‌هایی شد. دولت قبل نقطه‌ضعف را به‌صراحت اعلام می‌کرد و آن را به مذاکره پیوند می‌زد.
وی سپس اظهار داشت: موضوع دیگر این بود که ما در این مسیر همیشه عجله هم می‌کردیم و همین عجله همواره ما را عقب می‌انداخت. هم اینکه اشتیاق فراوان دولت ایران را به مذاکرات نشان می‌داد.
به نظرم دولت جدید سیاست و موضع بسیار خوبی را اتخاذ کرد در جدا کردن اقتصاد و معیشت مردم از مذاکرات و این دستاوردهایی که تاکنون به‌دست‌آمده یعنی همان چیزی که آقای باقری گفتند که دیدگاه‌های ایران در دو سند رفع تحریم‌ها و اقدامات هسته‌ای به‌عنوان مبنای مذاکرات آینده پذیرفته شد، ماحصل اتخاذ این سیاست اصولی توسط دولت
مستقر است.
موسوی گفت: نظر شخص آیت‌الله رئیسی در مقام رئیس‌جمهور و هسته مرکزی دولت جدید و نیز تیم مذاکره‌کننده این است که مشکلات داخلی کشور و مدیریت آنها باید به اراده خود ما باشد و فرض اولیه این است که تحریم هستیم و باید در مسیر شکستن محاصره تحریم قدم برداریم. درعین‌حال دولت جدید تأکید کرده که مذاکره را بر مبنای منافع قابل‌احصا و قابل‌لمس برای مردم ادامه می‌دهد.
وی افزود: این تغییر ریل در دولت جدید باعث شد که آمریکا و اروپا احساس کند که دولت جدید ایران به دنبال این نیست که به هر نحوی به یک توافق دست یابد. همین خودش باعث شد که غرب بپذیرد آنچه تیم ایرانی در مورد تغییرات در مورد سند پیش‌نویس می‌گوید.
غرب بیش از ما محتاج مذاکرات هسته‌ای
عباس گودرزی، نماینده مردم بروجرد در مجلس شورای اسلامی در مصاحبه با خبرنگار کیهان در این مورد گفت: تحلیل من این است که غربی‌ها بیشتر از ما خودشان را به این مذاکرات محتاج می‌بینند.
از او پرسیدیم چرا چنین تحلیلی در مورد احتیاج غرب به مذاکرات دارد و گودرزی در پاسخ به نکته مهم و قابل‌توجهی اشاره کرد: اگر به روند و نتایج مذاکرات قبلی (در دوره اصلاحات و در دوره روحانی) نگاه کنیم خواهیم دید که آنچه در پس این مذاکرات و توافق‌ها برای ما به‌دست‌آمده چیزی جز خسارت نبوده و برای غربی‌ها پیروزی. چراکه این توافق‌ها منجر به توقف صنعت هسته‌ای ما شد یا در بهترین حالت سرعت ما را در پیشرفت‌های هسته‌ای را بسیار کُند کرد. از طرفی دیگر غربی‌ها به آنچه در این توافق‌ها به آن متعهد شده بود عمل نکرد. این توافق‌ها گشایشی در موضوع اقتصادی برای ایران نداشت و آش به‌قدری شور شد که حتی مقام‌های دولت تدبیر و امید نیز از نتایج آن با «دستاورد تقریباً هیچ» یاد کردند.
این نماینده مجلس در ادامه گفت: خب وقتی با این مذاکرات آمریکا و اروپایی‌ها هم صنعت هسته‌ای ما را کند کردند و هم به تعهداتشان عمل نکردند و بدتر از آن اینکه پس از توافق برجام نیز تحریم‌های جدید علیه کشورمان وضع کردند. آیا این‌ها آرزوی دشمنان ایران نیست؟! پس آنها به این مذاکرات بسیار بیشتر از ما احتیاج دارند.
گودرزی سپس تصریح کرد: درک این موضوع که غربی‌ها بیشتر از ما به این مذاکرات احتیاج دارند دلیلی شد بر اینکه تیم دیپلماسی کشورمان بر مواضع خود استقامت داشته باشد و همین سبب شده که آنها در برابر اراده تیم جدید مبنی بر تغییرات اعمال‌شده در پیش‌نویس برجام را بپذیرند.
وی ادامه داد: نکته مهم و قابل‌توجه این است که تیم جدید پیش از کمیته‌های هسته‌ای تیم لغو تحریم‌ها را تشکیل داده و برای آن اولویت قائل شده است. تفاوت تیم جدید با تیم قبلی این است که اولویت در تیم جدید به لغو تحریم‌ها داده شده است. این کار تیم مذاکره‌کننده به این معناست که اولی بر ادامه مذاکرات هسته‌ای لغو تحریم‌هاست آن‌هم به‌گونه‌ای که مردم عزیز کشورمان از آن منتفع شوند و طوری نباشد که تنها روی کاغذ چیزهایی نوشته شود اما در عمل مانند فضای پس از برجام آنچه نصیب کشورمان شود «تقریباً هیچ» باشد.
بی‌دقتی تیم سابق در مذاکرات برجام
علیرضا سلیمی، نماینده مردم محلات و دلیجان در گفت‌وگو با خبرنگار کیهان به مقایسه عملکرد تیم‌های مذاکره‌کننده پیشین و تیم جدید پرداخت و گفت: تیم قبل به دنبال توافق به هر قیمتی بودند و در پشت میز مانند کسانی بودند که تشنه مذاکرات هستند اما تیم جدید این ویژگی را از خود به غربی‌ها نشان نداد. نکته دوم اینکه در مذاکرات قبل روحانی که خود را یک دیپلمات ورزیده می‌دانست، همه مقدرات کشور را به برجام پیوند زد.
وی ادامه داد: نکته دیگر آنکه متأسفانه مقامات دیپلماسی دولت سابق موضوعی مانند برجام را که منافع ملی یک کشور است دستخوش بازی‌های سیاسی و جناحی کردند و حتی آنکه صریحاً به خارجی‌ها گفتند اگر ما پیروز مذاکرات نباشیم بازنده انتخاب خواهیم بود!
سلیمی اظهار داشت: تیم قبلی متأسفانه فراموش کرد که طرف‌های مقابل که پشت میز مذاکره نشسته‌اند دشمنان ملت ایران هستند و به وعده‌های آن نمی‌توان اعتماد کرد. به‌نوعی می‌توان گفت که تیم قبلی مذاکره‌کننده فریب لبخند غربی‌ها را خوردند در حالیکه لبخند غرب به خاطر موفقیت در فریب دیپلمات‌های کشورمان بود! چیزی که خودشان بعدها به آن اعتراف کردند!
این نماینده مجلس با اشاره به اظهارات ظریف در مجلس مبنی بر اینکه «کلمه تعلیق در هیچ جای برجام نیامده است» گفت: ما شاهد بودیم که خود ایشان آمد و به اشتباه خود اعتراف کرد و گفت که از وجود کلمه «لغو» یا «تعلیق» در متن برجام اطلاعی نداشته است.
واکنش ایران به خبر‌سازی اروپایی‌ها
در مورد پایان دور هفتم مذاکرات
سعید خطیب‌زاده سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به سؤال خبرنگاران درخصوص اظهارات غیرواقعی و خبر‌سازی دیپلمات‌های سه کشور اروپایی عضو ۱+۴ در مورد زمان‌بندی بازگشت هیئت‌ها در این دور از گفت‌وگوها، اظهار داشت، برخلاف ادعای طرف غربی در مورد درخواست ایران برای وقفه در مذاکرات، هم خود این کشورها و هم دیگر اعضای ۱+۴ کاملاً در جریان هستند که این زمان‌بندی تفاهمی دسته‌جمعی و اتفاقاً با در نظر گرفتن تعطیلات طرف‌های اروپایی به مناسبت کریسمس و سال نوی مسیحی بوده است.
خطیب‌زاده با یادآوری اینکه این بار نخست نیست که طرف‌های غربی به تحریف واقعیت و درز اطلاعات نادرست متوسل می‌شوند، تأکید کرد که این سه کشور شاید خواسته‌اند با این ادعای غیرواقعی به‌نوعی جبران درخواست دور قبل خود برای بازگشت زودهنگام به پایتخت‌هایشان را کرده باشند.
سخنگوی وزارت امور خارجه در پایان عنوان نمود، این کشورها باید به‌جای اصرار بر بازی نخ‌نما شده و بی‌فایده مقصرنمایی، برای پیشرفت گفت‌وگوها جدیت و اراده به خرج دهند.
اروپا: ۸۰ درصد متن پیش‌نویس توافق احتمالی
مورد توافق مذاکره‌کنندگان قرار گرفته است
انریکه مورا، معاون دبیرکل سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا پس از پایان نشست روز جمعه کمیسیون مشترک برجام گفت که اعضا به یک متن مشترک برای مذاکره درباره احیای برجام دست یافته‌اند.
وی با بیان اینکه «پیشنهادات تهران را در متونی که در حال کار روی آن هستیم گنجاندیم» گفت: این امر به معنای دست‌یابی به توافق نیست ولی مبنای ادامه گفت‌وگوها خواهد بود.
مورا با اشاره به اینکه «ضرورت فوری برای موفقیت مذاکرات وین وجود دارد» و «به‌سرعت روابط کاری بسیار خوبی با همکاران ایرانی خود برقرار کردیم» افزود: «80 درصد متن پیش‌نویس توافق احتمالی برای احیای برجام موردتوافق مذاکره‌کنندگان قرار گرفته است، و مذاکرات صرفاً با هدف بازگشت به برجام انجام می‌شود.»
اولیانوف: دور هشتم مذاکرات
می‌تواند آخرین دور باشد
میخاییل اولیانوف، نماینده روسیه در نهادهای بین‌المللی مستقر در وین روز شنبه گفت که دور بعدی مذاکرات وین، می‌تواند به توافق منتج شود.
اولیانوف در پیامی توئیتری گفت: «فقط ایران نیست که می‌گوید دور هشتم مذاکرات وین می‌تواند آخرین دور باشد برخی دیگر از شرکت‌کنندگان، ازجمله روس‌ها نیز این دیدگاه را دارند.»
سرپرست هیئت روس در مذاکرات رفع تحریم‌ها افزود: «نهایی کردن گفت‌وگوها به‌طور موفقیت‌آمیز تا اواخر ژانویه یا اوایل فوریه قابل حصول است.»
وزارت امور خارجه روسیه نیز دیروز (شنبه) با صدور بیانیه‌ای با اشاره به پایان دور هفتم مذاکرات وین برای رفع تحریم‌های یک‌جانبه و ظالمانه آمریکا علیه جمهوری اسلامی، ابراز امیدواری کرد که دور هشتم مذاکرات به‌سرعت به نتیجه برسد و توافق حاصل شود.
واشنگتن: دیپلماسی در قبال ایران
همچنان اولویت آمریکا است
یکی از مقام‌های ارشد وزارت امور خارجه آمریکا اعلام کرد که واشنگتن بر این باور است که دور جدید مذاکرات وین برای «رفع تحریم‌ها» و احیای برجام احتمالاً تا پایان امسال (آخر ماه دسامبر) برگزار خواهد شد.
وی در ادامه افزود: که طرف‌های برجام (روسیه، انگلیس، آلمان، چین و فرانسه) موضعی مشابه دارند.
بر اساس این گزارش، این مقام آمریکایی در ارتباط با روند مذاکرات وین ادامه داد که بین دو طرف در ارتباط با آن دسته از تحریم‌های آمریکا علیه جمهوری اسلامی که می‌تواند امروز برداشته شود، هنوز تفاهمی ایجاد نشده است.
این مقام آمریکایی بار دیگر اظهار نظرات مقام‌های دولت آمریکا را تکرار کرد و گفت که «جو بایدن» رئیس‌جمهور آمریکا به‌صراحت گفته است که ایران نباید به سلاح‌های هسته‌ای دست پیدا کند و در شرایط فعلی دیپلماسی همچنان یک اولویت است اما در صورت شکست مذاکرات وین، گزینه‌های دیگر موردبررسی قرار خواهد گرفت.
این مقام آمریکایی در حالی مواضع تکراری واشنگتن را تکرار کرده است که مقام‌های جمهوری اسلامی ایران بارها تأکید کرده‌اند که هرگز به دنبال ساخت سلاح اتمی نیستند و برنامه هسته‌ای کاملاً صلح‌آمیز را دنبال می‌کنند.