امین‌الاسلام تهرانی
محافل غربی مدعی‌اند و دائم بر این طبل می‌کوبند که خروج نظامی آمریکا از عراق باعث نفوذ فزاینده و شدید ایران در عراق و اعمال کنترل جدی بر امور این کشور از سوی تهران می‌شود. این ادعا یا اتهام در حالی مطرح می‌شود که نگاه ایران به عراق، نگاهی استراتژیک و مبتنی بر تصور عراق به‌عنوان بازیگر منطقه‌ای تأثیرگذار و مستقل است؛ به گونه‌ای که بتواند نقش سازنده و مثبتی در ترتیبات سیاسی و امنیتی منطقه‌ای و روابط دو کشور ایفا نماید. ایران و عراق پس از اسقاطِ «صدام» توانسته‌اند روابط سیاسی و اقتصادی مناسبی برقرار نمایند که براساس تمایل و اراده رهبران و مردم هر دو کشور و با توجه به اصولی مانند احترام متقابل و مبتنی بر پیش‌زمینه‌های تاریخی و فرهنگی بوده است.
اصل ماجرا چنان‌که بسیاری از تحلیلگران به طور مستمر بر آن پای می‌فشارند، این است که آمریکا در پی حمله به عراق در سال 2003 میلادی تلاش کرد تا با مدیریت هوشمند منابع مختلف قدرت به اهداف و منافع از پیش تعیین شده خود دست یابد؛ از این رو نفوذ در ساختارهای عراق از جمله برنامه‌های اصلی آمریکا برای تأمین اهدافش بود.
اما چرا در همین هفته گذشته معاون فرمانده عملیات مشترک ارتش عراق مدعی شده بود که نیروهای رزمی ائتلاف بین‌المللی از عراق خارج شدند؛ این در حالی است که رئیس‌سازمان تروریستی سنتکام همان روز گفته بود که آمریکا ۲۵۰۰ نظامی فعلی را برای مدتی معلوم در عراق نگه می‌دارد؟ در پاسخ باید گفت که در همان بندهای نقل شده از این توافق، بر اساس گفته سرپرست وزارت دفاع آمریکا، آمده است که کاهش نظامیان آمریکایی در عراق و افغانستان تا 2500 نفر تا 15 ژانویه 2021 (26 دی ماه) انجام خواهد شد. پس حرف‌ها از اساس تعارضی با هم ندارد، آمریکایی‌ها حداقل هنوز قصد خروج کامل از عراق را گویا ندارند، بحث سر این است که برخی از مسئولین عراقی چنان به بخش خروج تأکید می‌کنند که آن بخش دیگر از قلم می‌افتد؛ این همان چیزی است که اعتراض نیروهای مقاومت عراقی را به دنبال داشته است. در ثانی نیروهای مقاومت می‌پرسند که آیا به قول آمریکایی‌ها اعتمادی هست؟
چنان‌که «واشنگتن اگزماینر» چاپ آمریکا نیز در گزارشی نوشته است، با وجود اینکه ماموریت جنگی ارتش آمریکا در عراق به پایان رسیده و خروج آنها هرچند به شکل ظاهری پس از ۷ سال از آغاز جنگ علیه داعش اعلام شده اما واقعیت نشان می‌دهد این نیروها هنوز به بهانه مشورت‌دهی به نیروهای عراقی و پشتیبانی از آنها در خاک این کشور مانده‌اند.
کارشناسان به یاد دارند که تحلیلگرانِ سازمان تحقیقاتی «رندِ» آمریکا، مستقر در کالیفرنیا، در گزارش مه ۲۰۲۰ (اردیبهشت-خرداد 1399) در مورد گزینه‌های آمریکا در عراق گفتند که یک خروج کامل به منافع آمریکا ضربه می‌زند. حالا تجربه خروج شرم‌آور آمریکا از افغانستان نیز در ذهن تحلیلگران است، در ضمن این‌که این تحلیلگران می‌دانند عراق وضعیت متفاوتی دارد و نمی‌توان و نباید آن را کامل از دست داد. افزون بر شواهد و قرائن تصریحات خود مقامات آمریکایی نیز مؤید این است که آنها قصد خروج کامل از عراق و از دست دادن منافع بالقوه و بالفعل در این کشور را ندارند.
به نظر می‌رسد، ژنرال «کنت مک‌کنزی»، فرمانده عالی نیروهای اشغالگر آمریکایی در غرب آسیا، درست ارزیابی کرده باشد که حملات راکتی و پهپادی گروه‌های مقاومت علیه اهداف آمریکایی با نزدیک شدن به سال جدید افزایش می‌یابند و از آنجایی که گروه‌های مقاومت به دنبال خروج واقعی نیروهای آمریکایی هستند به همان‌اندازه که معتقدند حملات بیش‌تر، آمریکا را به این مسیر سوق خواهد داد، سیاست‌گذاران آمریکایی باید خود را برای احتمال یک محیط ناامن‌تر برای خودشان آماده کنند، حالا پرسش این است اگر حضور آمریکا در عراق برای کمک به جنگ علیه داعش بوده و آن جنگ هم تمام شده و داعش نیز شکست خورده، چرا نیروهای آمریکایی هنوز در عراق باقی مانده‌اند؟ پس تا وقتی اشغالگران قصد خروج ندارند، اخراج تنها راه مقابله با آنان است.