چگونه از اتلاف در واحدهای صنعتی جلوگیری کنیم؟
اتلاف کردن در لغت‌نامه دهخدا به اسراف و تلف کردن معنا شده است. در امر تولید عواملی چند به صورت مستقیم و غیرمستقیم دخیل هستند که کنترل، نظارت بر هر یک از این عوامل باعث و بانی تولیدی ناب و مقرون به صرفه و یا تولیدی پر هزینه و غیرناب می‌گردد.
یکی از اصلی‌ترین عوامل تولید در نگاه کارشناسان امر نیروی انسانی ماهر، متخصص و در تعریفی جدید دلداده به فعالیت در واحد صنعتی می‌باشد.
تجربه ثابت کرده در صورت ایجاد رابطه‌ای خوب و سودمند و دو سویه مابین کارفرما و کارگران فرای بحث قوانین خشک البته به صورتی که دو طرف از این رابط دارای حسی خوشایند گردند و تلاش‌های دو طرف به نوعی حس یگانگی در سرنوشت کاری مرتبط با هم و در یک کلام احساس تعلق خاطر ایجاد شود خودبخود زمینه رشد و جلوگیری نظامند از اتلاف‌ها در بحث مهم و تاثیرگذار نیروی انسانی به وقوع خواهد پیوست.
به کارگیری نیروی انسانی مطابق با استعداد و علاقه و توانایی درخصوص نوع و محل فعالیت می‌تواند در بهره‌وری نیروی انسانی تاثیر به سزایی بگذارد و در این زمینه درخصوص بحث جلوگیری نظامند از اتلاف‌ها یکی از راهکارها می‌تواند آموزش صحیح، مستمر و بروزنیروی انسانی شاغل یا متقاضی کار در واحد باشد. آموزش نیروی انسانی باید جاری و ساری بوده و هیچ‌گاه متوقف نگردد و هم زمان با رشد وتنوع مباحث آموزشی، بحث آموزش کارکنان نیز باید به صورت ویژه پیگیری گردد.
در کنار عوامل مختلفی که می‌تواند به صورت نظامند و سیستماتیک از اتلاف‌ها جلوگیری کند بحث بازآفرینی چرخه تولید و یا به عبارتی
بازمهندسی فرآیند تولید می‌باشد. روش‌های تولید در واحدهای صنعتی در راستای افزایش ورشد تکنولوژی و به تبع تنوع ماشین‌آلات خطوط تولید باید متحول گردد.
یک واحد صنعتی زنده و پویا به منظور حفظ بازار و بقا در چرخه تولید و اقتصاد رقابتی (اقتصاد مبتنی بر بازار ) ناگزیر به استفاده وجاگزینی امکانات نوین در زمینه روش‌ها ومتدها و ماشین‌آلات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری تولید
بر اساس تغییرات ذایقه جامعه هدف می‌باشد که این امر چه به صورت مستقیم و چه به صورت غیرمستقیم نقش غیرقابل انکاری در کاهش اتلاف نیروی انسانی، سرمایه و انرژی خواهد داشت.
در بحث مصارف انرژی چه به صورت سوخت فسیلی و چه سوخت غیرفسیلی یک واحد صنعتی فراخور نوع و میزان مصرف انرژی خود می‌تواند با توجه به شرایط اقلیمی از انرژی‌های جایگزین و کم‌هزینه‌تر استفاده نماید ویا حداکثر با استفاده از تکنولوزی‌های جدید و شناسایی گلوگاه‌ها مصرف خود را بهینه‌تر کرده و از اتلاف انرژی جلوگیری نماید.
بدون شک مقرون به صرفه نیست که در عصر حاضر با روش‌های قدیمی و صرفا تجربی و ماشین‌آلات فرسوده به امر تولید مبادرت نماییم زیرا هریک از این عوامل چه به صورت آشکار و پنهان در اتلاف‌ها نقش بسزایی خواهند داشت. واحد صنعتی زنده و پویا در راستای تولید ناب به منظور حفظ بازار و بقا در چرخه رقابت با رقبا بایستی مبادرت به اورهال کردن ماشین‌آلات خطوط تولید و ایجاد تغییرات کارشناسی و مفید در خطوط تولید محصول نماید.
تولید محصول با قیمت نهایی بالا قدرت انجام مانور فعالیتی در بازار عرضه و تقاضا را از تولید‌کننده خواهد گرفت و طبیعتا در سود نهایی واحد تاثیر نامطلوبی از خود بر جای خواهد گذاشت بنابراین با جلوگیری نظامند از اتلاف‌ها در زمینه تولید، کمک شایانی به ادامه حیات با نشاط واحد صنعتی خواهد شد. تولید ناب تولیدی با کم‌ترین هزینه تمام شده و بهترین کیفیت
است.
به صورت خلاصه می‌توان گفت جلوگیری نظامند وبا برنامه‌ریزی کوتاه مدت، میان مدت و دراز مدت از اتلاف نیروی انسانی، انرژی، خطوط تولید، استفاده وجایگزینی آخرین تکنولوژی‌های موجود در این زمینه‌ها می‌تواند زمینه چنین تولیدی را فراهم نماید. شاید به ظن بسیاری، تحریم‌های ظالمانه قدرت‌های استکباری در این زمینه مانعی بزرگ بنمایاند اما بحث ایجاد مهندسی معکوس در واحدهای صنعتی دارای این پتانسیل ضمن بی‌اثر کردن تحریم‌ها می‌تواند زمینه خودکفایی و خروج ارز از کشور را فراهم نماید. با پیاده‌‌سازی مهندسی معکوس همچنان که
گفته شد ضمن جلوگیری از خروج ارز از کشور عزیز اسلامیمان می‌توان به نوعی وابستگی را قطع کرد و گامی در جهت ایجاد و حفظ استقلال اقتصادی برداشت البته در این زمینه منکر واردآمدن فشارها وکنش‌های متلاطم‌کننده نیستیم که به شرط تحمل و گذر از این مرحله شهد شیرین موفقیت گواراتر خواهد بود حتی می‌توان با توجه به پایین بودن هزینه‌های تولید در ایران در مقایسه با بسیاری از کشورهای دنیا به بحث صادراتی موضوع ضمن ایجاد اشتغال پایدار ورود کرد.
آخر سخن، اینکه با استفاده از دانش به روز در کنار تجربه اجرا چه در حوزه سخت‌افزار چه نرم‌افزار وتلاش در جهت بومی کردن صنعت با حفظ تازگی و جذابیت آن می‌توان با به روز کردن مداوم روش‌های تولیدی و شناسایی گلوگاه‌ها از اتلاف نظامند جلوگیری نمود.
محمود آقادوستی