روزنامه اعتماد دیروز در حالی که در تیتر اول خود اذعان کرده بود این قرارداد، گاز 5 استان در فصل زمستان را تامین می‌کند، در یک تحلیل دیگر متناقض مدعی شده بود این قرارداد «ناچیز» و «یک شوخی تبلیغاتی برای بزرگ‌نمایی آن» در شرایط سکون فعلی است! «شرق» هم ادعا کرد قرارداد سوآپ گازی برای انتقال سالانه 2 میلیارد مترمکعب گاز ترکمنستان از مسیر ایران به جمهوری آذربایجان، نه دستاوردی دیپلماتیک بلکه احیای توافق پیشین است(!) بی‌آنکه توضیح دهد چرا در دولت سابق، توافق گازی با ترکمنستان برای 5 سال متوقف شد؟!

علت عمده رفتار عقده‌ای این دو روزنامه غربگرا، آن است که قراردادهایی از این دست در کنار سودآوری ارزی و تامین نیازهای فصلی گاز، سندی روشن بر دروغ بودن ادعای «توقف همه تجارت خارجی به برجام و FATF» است.

با وجود شیطنت اعتماد و شرق، روزنامه اصلاح‌طلب آرمان در گزارشی با عنوان «سوآپ گاز، بزرگ‌ترین قرارداد سودآور» نوشت: ایران با این یک تیر چند نشان زد. این قرارداد  یکی از مهمترین اتفاقاتی است که در ماه‌های اخیر بین ایران و همسایگان آن افتاده است. این قرارداد هم به ‌لحاظ اقتصادی و هم سیاسی برای ایران اهمیت زیادی دارد چراکه ایران می‌تواند پلی برای انتقال انرژی شرق به غرب و برعکس باشد موضوعی که برخلاف همه منافعی که برای ایران از طریق ترانزیت می‌تواند همراه داشته باشد یا به‌دلیل غفلت دولت‌ها یا عدم تمایل کشورهای خارجی بیشتر مواقع مغفول مانده است. قرارداد سوآپ گازی ایران، ترکمنستان و آذربایجان در حاشیه اجلاس اکو به امضا رسید و به عقیده برخی از کارشناسان حوزه انرژی می‌تواند برای ایران در آینده دستاوردهای زیادی را به‌ویژه به لحاظ شرایط تحریمی ‌‌و مشکلات درآمدی ایران داشته باشد.

براساس سوآپ، ایران میزانی گاز از ترکمنستان دریافت می‌کند که هم می‌تواند در داخل کشور براساس اخبار منتشر شده مصرف و بخشی را هم به خاک جمهوری آذربایجان منتقل کند. از نظر کلان این اتفاق به نفع هر سه کشور طرف قرارداد است، ترکمنستان با وجود داشتن منابع گاز، اما به بازارهای مصرف دسترسی محدودی دارد. روزنامه همشهری نیز در این‌باره نوشت: ایران با این هدف قرارداد را امضا کرده که دست‌کم 2نفع در کوتاه‌مدت را به‌دست آورد، نخست اینکه بابت حق ترانزیت گاز، تا سقف 2میلیارد مترمکعب گاز دریافت کند و دوم اینکه بخشی از نیاز گازی 5 استان ایران در فصول سرد سال از این مسیر 

تامین شود.

علاوه بر افزایش پایداری گازی در بخشی از استان‌های کشور و درآمد ناشی از حق ترانزیت، یکی از دستاوردهای احتمالی این قرارداد کاهش تنش در روابط بین کشورهای درگیر قرارداد ازجمله بین تهران و باکو، به‌ویژه پس از بحران چند‌ماه اخیر است و حمیدرضا عراقی، مدیرعامل سابق شرکت ملی گاز ایران هم می‌گوید: اگر ما بتوانیم با همسایگانمان درخصوص واردات، صادرات و سوآپ، اقداماتی را انجام دهیم از نظر سیاست‌های گازی، اقتصادی یا همسایگی مناسب است. به‌گفته او این قرارداد نیز فرصت خوبی است و امیدواریم در آینده نیز با افغانستان، پاکستان، کویت و دیگران نیز این ارتباط را داشته باشیم. او گفت: این ارتباط بین ترکمنستان و آذربایجان است و ایران مانند یک پل عمل خواهد کرد و حق ترانزیت دریافت خواهد کرد.

امضای قرارداد سوآپ گاز ترکمنستان به آذربایجان از خاک ایران قدرت دیپلماسی ایران را در مذاکرات وین افزایش می‌دهد.

علی شمس اردکانی (رئیس کمیسیون اقتصادی حکومت در اتاق بازرگانی و از چهره‌های نزدیک به طیف اصلاح‌طلبان) هم به روزنامه ایران گفت: خبر عملیاتی‌ شدن قرارداد سه‌جانبه سوآپ گاز ترکمنستان به آذربایجان از خاک ایران از اول فصل زمستان، یک اتفاق مثبت در دیپلماسی گازی ایران به‌شمار می‌رود. هر نوع معامله‌ای که ایران را به بازارهای جهانی نزدیک‌تر می‌کند، اقدام بزرگی در زمینه دیپلماسی انرژی کشور محسوب می‌شود. ایران ۳ دهه فرصت تبدیل شدن به هاب گاز منطقه را از دست داده است و هیچکس هم نپرسید که چرا دولت‌های قبل با نادیده گرفتن این ظرفیت‌ها به کشور ضرر زدند. روزی ۳۰۰ میلیون مترمکعب ارتباطات گازی را از دست دادیم. اما با وجود این، اکنون یک گام مهم در مسیر بهبود روابط با کشورهای همسایه و همین‌طور فعال کردن دیپلماسی گازی کشور برداشته شده است.

روزنامه اصلاح‌طلب دنیای اقتصاد هم با تیتر «چراغ اول دیپلماسی گازی رئیسی» به استقبال قرارداد سوآپ سه‌جانبه رفت و نوشت: قرارداد سوآپ گازی ترکمنستان به جمهوری آذربایجان از طریق ایران، نخستین دستاورد بزرگ دیپلماتیک دولت ابراهیم رئیسی در حوزه انرژی نام گرفت.

 از یک‌سو بهبود روابط انرژی بالاخص با ترکمنستان می تواند به تنش زدایی از رابطه دو کشور منجر شده و بار دیگر شاهد واردات گاز از این کشور برای پوشش کمبود داخلی باشیم. همچنین روابط حسنه گازی با جمهوری آذربایجان و ترکمنستان، پتانسیل ایران برای حرکت به سوی تبدیل شدن

به یک هاب گازی را تقویت می‌کند.