صدیقه توانا

سرگذشت لایحه جامع خدمات‌رسانی به ایثارگران که پس از اختلاف‌نظر مجلس و شورای نگهبان در تاریخ 25 تیرماه سال 86 به مجمع تشخیص مصلحت نظام ارجاع شد با فراز و نشیبهای زیادی همراه است. چون از آن تاریخ تا دوم دی‌ماه سال91 که پس از سالها پیگیری به تصویب مجمع تشخیص رسید هنوز جلسات متعدد مسئولان به سرانجامی نرسیده و گره آن باز نشده و درحال حاضر این قانون ظاهراً به بهانه ابلاغ نشدن به دستگاه‌های اجرایی، عملاً اجرا نمی‌شود.

درمان ایثارگران و هزینه‌های سنگین، وضعیت اشتغال، مسکن و احراز جانبازی مسائلی پیش پا افتاده نیست که در زمین سهل‌انگاری و بی‌توجهی مسئولان قرار گیرد و این قشر بزرگوار جامعه را آزار دهد.

به‌طور خلاصه لایحه جامع خدمات‌رسانی دارای هشت فصل و 76ماده است. فصل اول شامل تعاریف است که در آن ایثارگران و دستگاه‌های مشمول تعریف شده‌اند. در فصل دوم به موضوع مسکن ایثارگران اشاره شده است. فصل سوم مسائل مربوط به بهداشت و درمان ایثارگران را شامل می‌شود. تسهیلات اداری و استخدامی در فصل چهارم و مواد مربوط به اشتغال و کارآفرینی در فصل پنجم و معیشت و رفاه نیز در فصل ششم ذکر شده است. فصل هفتم به امور فرهنگی، آموزشی، ورزشی و ترویج فرهنگ ایثار و شهادت مرتبط است و در فصل آخر هم منابع مالی و نحوه نظارت بر اجرای لایحه تعیین شده است.

لایحه ظاهراً خیلی خوب و دقیق تنظیم و تصویب شده است ولی آنچه جای سؤال دارد این است که چطور پس از 10-15سال هنوز ایثارگران در راهروهای اداری بنیاد برای درمان خود باید با پای نداشته، با عصا، با ویلچر، با اعصاب و روان به هم ریخته، با چشم نابینا، بالا و پایین بروند!

یک ماه در انتظار مصاحبه ولی...

تا زمانی‌که از نزدیک در جریان مشکلات ایثارگران قرار نگرفته بودم، ادعای واهی خیلی از افرادی که فقط از دور شاهد ماجرا هستند و فریب تبلیغات توخالی را می‌خورند، به نظرم به واقعیت نزدیک می‌آمد، ولی وقتی برای انجام مصاحبه با مسئولان بنیاد، حدود یک ماه منتظر ماندم، پیگیری مسائل ایثارگران جنبه مهم‌تری برایم پیدا کرد.طبیعی است که برای تهیه گزارش پس از مصاحبه با تعدادی از جانبازان،  پاسخ رئیس بنیاد شهید یا مسئولان و معاونان بنیاد را هم بشنویم و خدایی ناکرده خلاف اخلاق رسانه‌ای نخواسته باشیم یک طرفه به قاضی برویم.از این‌رو در تاریخ 92/9/25 برگه درخواست مصاحبه را برای دفتر آقای شهیدی و مدیرکل روابط عمومی شهید فاکس کردیم. پس از تماسهای هر روزه متوجه شدیم حاج‌آقا وقت مصاحبه ندارند! قرار شد سؤالات را کتباً نوشته و برای یکی از معاونان ایشان سردار.... بفرستیم تا به سؤالات ما و خواسته جانبازان پاسخ دهند، ولی متأسفانه پس از 18 روز معطلی و امروز و فردا کردن‌ها و به تعویق انداختن چاپ گزارش هیچ پاسخی از بنیاد دریافت نکردیم!این درحالی است که در دقیقه90 هم که گزارش برای چاپ به صفحه‌بندی فرستاده می‌شد باز هم آخرین تماس را با آقایان در روابط‌عمومی گرفتیم که البته یکی از آنها خیلی تلاش کرد تا این مصاحبه انجام شود ولی باز هم فقط اظهار شرمندگی و پاسخ ندادن به تلفن ما! اغراق نکردم که روزی یک تا دو بار با بنیاد تماس می‌گرفتم تا شاید نقطه امیدی حاصل شود ولی دریغ و صد افسوس که یک مقام مسئول پاسخگو وجود نداشت. به راستی با این شرمندگی‌ها دردهای کهنه و زخم‌های پنهان جانبازان، کرایه مسکن ایثارگران، وضعیت اشتغال آنها حل می‌شود؟!

وقت ملاقات ندارد!

یکی از جانبازان شیمیایی درمورد داستان معوقاتش خطاب به آقای شهیدی که در سیاست فاش نیوزچاپ شده است، چنین می‌گوید و دل نوشته‌اش این چنین است: «جناب آقای شهیدی! بسیاری از جانبازان حالت اشتغال بنیاد، هنوز حتی نامشان در لیست معوقات نیامده؛ به بنیاد مراجعه می‌کنیم می‌گویند: پرونده‌تان را با عنوان نواقصی تهران خواسته. ما هم فرستادیم؛ مجدداً پس از 5 یا 6 ماه می‌گذرد و لیستی از تهران می‌آید؛ ولی باز هم اسامی خیلی‌ها نیست! به بنیاد می‌گویم تکلیف چیست؟ می‌فرمایند مجدد می‌فرستیم تهران! خدایی این معوقات هم عجب داستانی شده! از سوی دیگر مطلع شدیم. تعدادی از جانبازان چند روز قبل برای ملاقات با آقای شهیدی یا یکی از معاونان ایشان به بنیاد شهید رفته و از صبح تا ساعت 6 بعدازظهر تشنه و گرسنه در سالن انتظار منتظر ماندند ولی ظاهراً موفق به دیدار حاج‌آقا نشده و یکی از معاونان هم پیغام داده که حاج‌آقا ملاقات حضوری ندارند.!!»

البته در سایت فاش نیوز مشکلات متعددی از جانبازان و ایثارگران درج شده است بذان امید که گوش شنوایی باشد. ان شاءالله.

قانون پس از 15 سال اجرا نمی‌شود؟!

از ابتدای قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران 15 سال می‌گذرد. نسخه‌های اولیه تهیه شده در قالب 205 ماده تهیه شده بود و الان به 76 مواد رسیده است. درطول این مدت دولت، مجلس و بنیاد روی آن کار کردند و بیشترین مشکل این است که کار کارشناسی خوبی در حوزه ایثارگران طی سال‌های گذشته نداشتیم و حوزه قانون‌گذاری دولت و مجلس در این مورد خوب کار نکردند.یوسف مجتهد، جانباز 70درصد و از ناحیه یک پا قطع عضو است که در گفت‌وگو با گزارشگر روزنامه کیهان به چرایی اجرا نشدن این قانون و موانع پیش‌ روی آن اشاره می‌کند و در توضیحاتی که انگار روی زخم کهنه آنها نمک پاشیده‌ام، چنین می‌گوید: «از آن زمان که بحث لایحه دراین قانون مطرح گردید در درون بنیاد به خاطر بارمالی آن، مخالفت‌هایی اعلام شد. حال آنکه این یک توهم بود. لایحه به تنهایی بار مالی نداشت. در لایحه حمایت از حقوق ایثارگران بحث تجمیع قوانین گذشته مطرح بود که کارشناسان از درک آن‌ عاجز بودند.»

به اعتقاد وی، تجمیع قوانین برای رفع مغایرت‌ها بود که ساعت‌های طولانی کار دراین زمینه صورت گرفت ولی خروجی آن با قلت‌هایی روبه‌رو بود و گاهی شیطنت‌هایی هم دیده می‌شد که در لایحه با ماده و تبصره صورت می‌گرفت و همه مغایر با روح قانون بود.مجتهد که عضو سپاه خرمشهر بوده با اشاره به اینکه مشکل فعلی پیش روی این قانون ظاهرا بهانه ابلاغ نشدن آن به دستگاه‌های اجرایی است، می‌گوید: «این واقعا خنده‌دار است. در قانون مدنی نحوه ابلاغ قانون ذکر شده که وقتی قانون ابلاغ می‌شود دستگاه‌‌های اجرایی مکلف به اجرا هستند و خنده‌دارتر این است که جزئي از قانون ابلاغ شده ولی تمام قانون معطل مانده است. دراین میان نظام قانون‌گذاری و اجرا باید تکلیف خود را روشن کنند.»

تبعیض در قوانین ایثارگران

این برادر ایثارگر به تبعیض‌هایی که در قوانین ایثارگران در حوزه‌های مختلف وجود دارد اشاره می‌کند و گله‌مندانه می‌گوید: «ظاهرا بخشی از این تبعیض‌ها به سیستم اداری موجود برمی‌گردد برخی محدودیت منابع مالی را بهانه می‌آورند و برخی از کارها هم به سود مدیریت و عدم آگاهی به جامعه ایثارگری ختم می‌شود. افرادی که از حق و حقوق خود آگاه نیستند حقوق آنها ضایع می‌شود و  ما کوتاهی را از دستگاه‌های اجرایی می‌دانیم.»

درد مضاعف برای حل مشکلات درمانی

در مورد وضعیت درمان ایثارگران هم از این برادر جانباز که اولین مجروحیتش در 24 مهرماه سال 59 در درگیری تن به تن در خونین‌شهر اتفاق افتاده و از ناحیه یک پا قطع عضو شده می‌پرسم، می‌گوید: «شکایت بردن برای عدم رسیدگی به درمان جانبازان به دلیل ضایعات جسمی و بالا رفتن سن عملا دشوارتر است و جانبازان نمی‌توانند در دستگاه‌های اجرایی بدوند. دیوان عدالت اداری دراین زمینه کوتاهی می‌کند.

 قوه‌قضائيه مجاب شده که در دستگاه قضایی به حقوق رزمندگان رسیدگی شود و تمهیدات لازم هم فراهم شده ولی عملا اجرا نمی‌شود. قوانین درمان جانبازان باید آسان‌تر ارجاع شود، یک جانبار نباید به خاطر درمان دردهایش به دردسر مضاعف بیفتد.»

قوانین ایثارگران بسیار متعدد و متنوع است و مردم گمان می‌کنند همه چیز در اختیار آنهاست ولی واقعا این قوانین دریاچه‌ای به عمق یک بندانگشت است!! قوانین ایثارگران عمیق نیست، فقط صوری و لفاظی است و ضمانت اجرایی ندارد. این برادر ایثارگر که فقط دغدغه همرزمان خود را دارد در ادامه گفته‌هایش اضافه می‌کند:«ایثارگران نیاز به قوانین متعدد ندارند، خدمات‌رسانی به آنها در چند حوزه خلاصه می‌شود و عملی می‌گردد، نیاز به انواع مصوبات ندارد.»وی برای نمونه می‌گوید: «در مورد قانون الحاق  یک تبصره برای استخدام جانبازان ده‌ها استعلام وجود دارد که قانون شفاف نیست و از سال 75 که تصویب شده است دائما استعلام و پاسخ‌های متعدد رد و بدل می‌شود.»

مجتهد در مورد هزینه‌های بالای درمان جانبازان می‌گوید: «ما در دوران دفاع مقدس که با شرایط سخت‌تری در کشور روبه‌رو بودیم، برای درمان آن قدر مشکل نداشتیم و بدون پول و معرفی‌نامه مشکل برادران حل می شد ولی الان درمان در قوانین دست و پاگیر معطل مانده است.

 البته ناگفته نماند برادرانی که در تهران یا شهرهای بزرگ هستند با مشکلات کمتری مواجه می شوند ولی مگر قانون فقط برای شهرهای بزرگ است؟ جانبازانی که در مناطق محروم و شهرستان‌ها زندگی می‌کنند مشکلات جدی‌تری دارند، مجلس باید اراده کند تا این موانع برطرف شود. این قوانین فعلی برای افراد عادی مناسب نیست چه رسد به رزمندگان!»

وی از مسئولان بنیاد و مجلس همت مضاعف و جدیت و کار کارشناسی در رفع مشکلات جانبازان را می‌خواهد و خاطرنشان می‌کند: رزمندگان به شهرک سلامت نیاز دارند که بتوانند در کمال آرامش در کنار زن و بچه‌های خود ادامه زندگی دهند نه آنکه هنوز درگیرودار تصویب و اجرای قوانین و نحوه درمان خود باشند.امور جانبازان باید به روز باشد ولی متاسفانه در امور ویژه آنها هنور در عهد عتیق هستیم ولی هیچ زمانی دیر نیست!»

دغدغه جانباز 70درصد، احراز جانبازی همرزمان

در حال حاضر مهم‌ترین دغدغه جانبازان 70درصد و قطع نخاعی، جانبازان درصد پایین‌تر است. چون بسیاری از برادران سالها پس از گذشت جنگ و جبهه دچار معلولیت شده‌اند و الان مجروحیت پنهان آنها آن قدر عمیق شده که طاقت‌شان را طاق کرده است.بهروز ساقی، مدیر مسئول و سردبیرفاش نیوز گله مند، نه از بابت درد خود که دلسوز و دردمند برای دیگر عزیزان ایثارگر   در ادامه گفت‌وگویش با گزارشگر روزنامه کیهان از این دغدغه بیشتر می‌گوید و خاطر نشان می‌کند: «این افراد در جامعه نه از حقوق جانبازی برخوردارند، نه بیمه دارند و نه از امکانات درمان آن طور که باید و شاید برخوردارند. مشکلات آنها از بقیه بیشتر است.»این دغدغه را آقای یوسف مجتهد هم که جانباز 70درصد است دارد.

مدیر مسئول و سردبیرفاش نیوزسایت ویژه جانبازان و ایثارگران  می‌گوید: «ما معتقدیم رزمندگانی که 8 سال تمام در جبهه‌ها بودند ولی مجروح نشدند، با عوارض پنهان جنگ که مشکلات روحی و روانی بسیاری است درگیر هستند آنها 5-6 سال از بهترین سالهای عمرشان که می‌توانستند مثل دیگر افراد جامعه زندگی کنند را در اختیار جبهه و جنگ گذاشتند و از زندگی عقب افتادند، آیا نباید از کمترین امکانات برخوردار باشند؟ آیا این عقب‌افتادگی‌ها نباید جبران شود؟! آیا این عدالت است که بگوییم چون ایثارگران با خدا معامله کرده‌اند نباید توقع داشته باشند!؟ مردم عادی جامعه، مطالبات خاص خود را دارند و هیچ کس از حق و حقوق خود نمی‌گذرد، چطور یک رزمنده نمی‌تواند طلب درمان کند!!» 

نمایندگان مجلس در خدمت ایثارگران

متاسفانه از مسئولان بنیاد شهید و امور ایثارگران که آبی برای اجرای قانون حمایت جامع گرم نشد و ما پاسخی دریافت نکردیم. ظاهرا دغدغه نمایندگان مجلس در این خصوص بیشتر است.از مجتبی رحماندوست، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس و نماینده مردم تهران در مورد دلایل اجرایی شدن این قانون پرسیدم. وی در گفت و گو با گزارشگر روزنامه کیهان با اشاره به اینکه این مسئله به دولتهای قبلی برمی‌گردد، می‌گوید: «مطابق قانون مدنی باید پس از تصویب مجلس توسط رئیس جمهور، امضای وی برای ابلاغ و انتشار در روزنامه رسمی چاپ شود که مطابق قانون اگر رئیس جمهور از امضاء استنکاف کند، رئیس مجلس امضاء کرده و برای انتشار به روزنامه رسمی ارسال می‌کند، قوانین پانزده روز پس از انتشار در روزنامه رسمی لازم‌الاجرا هستند.»

وی اضافه می‌کند: «در دیداری که با خانم دکتر امین‌زاده، معاون حقوقی رئیس جمهور داشتم، ایشان در تاریخ 92/10/4 این قانون را طی بخشنامه‌ای به کلیه دستگاه‌ها ابلاغ کرد و الان دستگاه‌های اجرایی برای بهانه‌جویی فقط ادعا می‌کنند که این قانون ابلاغ نشده است چون قانون را نمی‌دانند.»

نماینده مردم تهران در ادامه از اجرای برخی از مفاد این قانون در دستگاه‌های اجرایی خبر می‌دهد و می‌گوید: «به عنوان نمونه تبصره 2 ماده 39 از قانون جامع خدمات‌رسانی به ایثارگران بعد از  اصلاح مجدد در مجلس توسط دولت جهت اجرا ابلاغ شد و عملا اجرایی هم شد و وقتی یک تبصره از قانون اجرا می‌شود عملا کل قانون هم ابلاغ شده و لازم‌الاجراست.»وی در مورد متمم قانون خدمات‌رسانی به ایثارگران که هم اینک در کمیسیون اجتماعی مجلس در حال بررسی است، می‌گوید: « این طرح در حال تکمیل قانون جامع است چرا که به پیشنهاد مجمع تشخیص مصلحت نظام مقرر شد مثلثی از دولت، مجلس و ایثارگران برای تکمیل قانون جامع خدمات‌رسانی به ایثارگران تشکیل شود که پیرو آن طرح خدمات‌رسانی در دستور کار مجلس قرار گرفت.»

این عضو کمیسیون اجتماعی مجلس در تشریح طرح مذکور می‌گوید: «این طرح 14 ماده دارد که تاکنون دو بند از آن در کمیسیون اجتماعی به تصویب رسید و مطابق این تبصره اشتغال جانبازان مانعی برای دریافت حقوق حالت اشتغال نیست. البته جانباز باید در دستگاهی غیر از دستگاه اولیه خودش شاغل باشد مثلا نمی‌تواند در بنیاد شهید شاغل باشد حالت اشتغال بگیرد و بعد دوباره در بنیاد شهید مجددا شاغل شود.»

حذف مواد 94 و 97 از لایحه بودجه 93

نمایندگان مجلس شورای اسلامی در بررسی لایحه بودجه سال آینده حق اضافه و الحاق کردن برخی از مواد مورد لزوم ایثارگران را دارند.ایرج ندیمی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس و منتخب مردم لاهیجان هم با بیان مطلب فوق نگرانی خود را از وضعیت ایثارگران در خصوص حذف مواد 94 و 97 لایحه بودجه سال 93 اعلام می‌کند و به پیگیری‌های نمایندگان مجلس برای احقاق حقوق ایثارگران می‌پردازد و می‌گوید: «ما نمایندگان مجلس در هنگام رسیدگی به لایحه بودجه این حق را داریم که برخی از مواد آن را حذف یا اضافه کنیم.»

عضو فراکسیون ایثارگران مجلس تصریح می‌کند: «به نظر من حتی اگر مواد مرتبط با ایثارگران از لایحه بودجه سال 93 حذف شده باشد ما نمایندگان دوباره آن را احیاء خواهیم کرد تا بلکه بتوانیم دین این عزیزان را که بر گردن نمایندگان مجلس است ادا کنیم و کار کمیسیون اقتصادی نیز همین است.»

نماینده مردم لاهیجان می‌گوید: «عزیزان ایثارگر و جانبازان، یک روز بدون هیچ مزد و منتی برای اسلام، امام و انقلاب به میدان جنگ رفتند و جان خود را در راه آن گذاشتند و الان نیز هیچ توجیهی وجود ندارد که آنها را در کوچه پس کوچه‌های کمبودهای مادی و مانند آن تنها بگذاریم و موجب سرزنش کسانی قرار بگیرند که با جنگ و جهاد و شهادت هیچ سنخیتی ندارند.»

گزارش روز