محمدرضا کلهر
وزیر خارجه امارات پس از 10 سال وارد دمشق شد و با بشار اسد رئیس‌جمهور سوریه گفت‌و‌گو کرد. تصاویر منتشر شده از این دیدار نشان می‌دهد بشار اسد به گرمی ‌از شیخ عبدالله بن‌زاید آل‌نهیان وزیر خارجه امارات استقبال کرده است. امارات از جمله کشورهایی بود که بعد از آغاز بحران و جنگ داخلی در سوریه، رابطه با دولت بشار اسد را قطع کرده بود. پیروزی‌های میدانی باعث شده که کشورهای عربی برای احیای روابط خود با دمشق از یکدیگر سبقت بگیرند. در اینجا به برخی از این تلاش‌ها‌ اشاره خواهیم داشت.
عمر البشیر رئیس‌جمهور سابق سودان در سفیر غیرمنتظره و از پیش اعلام نشده 24 آذرماه 97به دمشق رفت و مورد استقبال بشار اسد رئیس‌جمهورسوریه قرار گرفت. این سفر اولین دیدار رسمی ‌یک مقام عربی از مارس 2011(از زمانی که جرقه بحران سوریه زده شد) به دمشق به شمار می‌رفت. کشورهای عربی بعد از گذشت 8 ماه از بحران داخلی سوریه عضویت سوریه را در اتحادیه عرب تعلیق کردند و تحریم‌های سیاسی و اقتصادی را علیه دمشق وضع کردند و از ارتش این کشور خواستند تا به‌زعم خود از خشونت علیه آنچه آنها «مخالفان دولت سوریه می‌خواندند»، بپرهیزد. در واقع این سفر به نوعی توانست جرقه نخستین دیدار سایر مقامات عربی از دمشق باشد که این خود به معنای پیروزی سیاسی نظام سوریه و نزدیک شدن دمشق به شرایط عادی بود.
امارات که از حامیان ‌تروریست‌های مستقر در سوریه به شمار می‌رفت، روز پنجشنبه ششم دی‌ماه 97 سفارت خود را در دمشق بازگشایی کرد، اقدامی که یک موفقیت دیپلماتیک بزرگ برای بشار اسد محسوب می‌شد. در نهایت نیز سفر وزیر خارجه امارات به دمشق عادی‌سازی روابط امارات با سوریه را علنی کرد.
اردن هم از همان ابتدای بحران با کشورهای عربی علیه دولت سوریه همراه شد و تعاملات خود با بانک مرکزی سوریه و مبادلات تجاری خود با این کشور را کاهش داد. اما پس از قطعی شدن پیروزی سوریه، اردن مواضع خود را در مورد دمشق تغییر داد. در این ارتباط هیئت پارلمانی اردن آبان‌ماه 97 با ولید المعلم وزیر امور خارجه کشور سوریه دیدار و با وی درباره روابط دو کشور و افق توسعه آن و آخرین اوضاع منطقه گفت‌و‌گو کرد. وزیر امور خارجه اردن نیز در نهایت آذرماه 97 در سخنانی تأکید کرد که حل و فصل سیاسی بحران کنونی سوریه حتمی‌است.
عربستان نیز از جمله کشورهایی بوده که در برابر بحران سوریه مواضعی متناقض اتخاذ کرده است. این کشور که در ابتدای بحران در سال 2011 از دولت بشار اسد حمایت می‌کرد به سرعت به مخالف این دولت تبدیل شد و در ادامه تمام تلاش خود را برای ساقط کردن دولت بشار اسد به کار گرفت. اما با گذشت یک دهه از بحران سوریه عربستان بار دیگر سیاست خود را تغییر داده و اکنون به دنبال تنش‌زدایی و برقراری مجدد روابط با سوریه است. روزنامه رأی‌الیوم اخیرا از سفر یک هیئت بلندپایه عربستان به دمشق و دیدار با «بشار اسد»، رئیس‌جمهور سوریه برای آماده‌سازی بازگشت روابط بین دو کشور خبر داد. این روزنامه به نقل از منابع دیپلماتیک سوریه نوشت: «هیئت عربستانی به ریاست «خالد الحمیدان»، رئیس دستگاه اطلاعات عربستان به دمشق رفته و با بشار اسد و «علی المملوک»، معاون ریاست جمهوری در امور امنیتی دیدار کرد.» همچنین روز چهارشنبه 5 خردادماه 1400خبرگزاری سانا اعلام کرد، یک هیئت از سوریه اخیرا وارد عربستان شده است. این برای اولین‌بار طی ۱۰ سال گذشته بود که یک هیئت سوری به عربستان سفر می‌کند.
در واقع اهداف اصلی به راه انداختن جنگ سوریه تجزیه این کشور و در نهایت تضعیف محور مقاومت بود. اما بعد از 10 سال دمشق پیروز این جنگ شده و محور مقاومت قدرتمندتر از هر زمان دیگری در منطقه فعالیت می‌کند.