عملیات تنف، هراس مشترک آمریکا و رژیم صهیونیستی(یادداشت روز)
سوریه در هفتههای اخیر دستخوش تحولات معنادار امنیتی شد. عملیات تلافیجویانه مقاومت علیه پایگاه آمریکایی «تنف» واقع در نزدیکی مرز کشورهای اردن و عراق، در نوع خود حادثهای مهم بود. وجود یک پایگاه ویژه که گفته میشود نزدیک
به 1000 نیروی نظامی آمریکایی و دستکم 15000 نیروی مزدور وابسته به آمریکا در آن حضور داشتهاند، موضوع سادهای نبود. شاید در طول 5-6 سال اخیر این اولین حمله به یک پایگاه نظامی آمریکا در سوریه بود. به همین دلیل بعضی از کارشناسهای آمریکایی پیشبینی کردند از این پس پایگاههای نظامی آمریکا در سوریه به دور تسلسلی از حملات مواجه میشود. همانگونه که در عراق با چنین وضعی مواجه میباشد. البته با این تفاوت که آمریکا در عراق میتواند مدعی وجود یک توافقنامه امنیتی محرمانه میان خود و دولت عراق گردد. اما در سوریه این پوشش و بهانه را هم برای حضور نظامی ندارند و لذا اگر حمله علیه آمریکا در سوریه شروع شود، آمریکاییها با دشواریهای مضاعفی مواجه میگردند.
یک رخداد دیگر امنیتی، گسترش حضور نظامی ترکیه در شمال سوریه بود. اردوغان به بهانه اینکه حملات علیه پایگاهها و نیروهای این کشور در ادلب و اطراف آن زیاد شده است نیروهای ارتش خود را در قالب یک ستون نظامی پرطمطراق وارد شمال سوریه کرد و به عبارتی دیگر حضور نظامی خود در سوریه که گفته میشد نیروهای نظامی آن تا پیش از این از مرز 18000 نفر فراتر رفته است، تقویت کرد. در مقابل آن ارتش سوریه در اطراف مراکز استقرار نیروهای ترکیه آرایش نظامی گرفت. در خصوص این تحولات نکاتی وجود دارد:
1- ارتش سوریه بعد از یک دوره حدود دو ساله رکود عملیاتی، از دو ماه پیش خود را برای از سرگیری عملیات آزادسازی مناطق تحت اشغال تروریستها و کشورهای متجاوز آماده کرد و اولین عملیات هم در استان ادلب- کانون فعلی تسلط نسبی نیروهای موسوم به النصره- صورت گرفت که طی آن ضمن آسیب رسیدن به نیروهای تروریستی، نیروهای نظامی ترکیه نیز با تلفاتی مواجه گردیدند و بعضی از موقعیتهای تحت سیطره ارتش ترکیه نیز در این استان تخریب گردید.
پس از شروع عملیات ارتش سوریه در ادلب، رجب طیب اردوغان
رئیسجمهور ترکیه به روسیه رفت تا ارتش سوریه را از ادامه عملیات بازدارد اما ولادیمیر پوتین با صراحت به او گفت از عملیات ارتش سوریه برای آزادسازی ادلب حمایت میکند و ترکیه بهتر است نیروهای خود را از این منطقه خارج گرداند. از این رو روزنامههای مخالف حزب عدالت و توسعه در ترکیه نوشتند اردوغان از روسیه با دست خالی بازگشت.
اردوغان پس از بازگشت متوجه شد روسیه از عملیات
ارتش سوریه حمایت میکند و در واقع عملیات ادلب با هماهنگی میان روسیه و سوریه شروع شده است از این رو احساس نگرانی کرد و این درست در شرایطی صورت گرفت که اوضاع اردوغان در داخل هم چندان خوب نبود و مطالب علنی رسانههای این کشور علیه او نشان میداد موقعیت رئیسجمهور در این کشور متزلزل گردیده است. اردوغان که معمولا در این شرایط تنها راه را
«تغییر معادله» میداند، اقدام به اعزام حجم بیشتری از نیروها و تجهیزات ارتش به سوریه نمود و این در حالی است که اگر سوریه تصمیم به واکنش بگیرد تلفاتی به ارتش تحت امر اردوغان وارد میشود که او نمیتواند توضیحی مقبول درباره مشروعیت حضور نظامیان ترکیه علیرغم مخالفت دولت همسایه داشته باشد.
2- تردیدی در این وجود ندارد که عملیات تهاجمی ارتش سوریه علیه تروریستها در ادلب و کشورهای حامی آنان استمرار مییابد و تردیدی هم در پیروزی ارتش بر تروریستها وجود ندارد آنچه از هماکنون اردوغان را نگران کرده است فردای غلبه قوای ارتش بر تروریستها در ادلب میباشد چرا که آن فردا آغاز تلاش ارتش سوریه برای پاکسازی صفحات شمالی کشور خود از وجود قوای متجاوز - شامل ترکیه و آمریکا- خواهد بود و این به آن معناست که جنگی کلاسیک درمیگیرد و در چنین شرایطی ارتش کشوری شکست میخورد که از نظر جهانی، منطقهای و داخلی «متجاوز» دیده میشود. بازتاب شکست نظامی اردوغان در سوریه محدود نمیماند و نتیجه چنین شکستی فقط خارج شدن ارتش ترکیه از سوریه نیست چرا که هر شکستی نوعا شکستهای بعدی را در پی میآورد و طبعا اردوغان نگران آغاز شکستهای نظامی سریالی ترکیه در منطقه است.
3- اقدام نظامی مقاومت علیه پایگاه آمریکاییها در تنف یک علامت هشدار مشترک به دولتهای متجاوز در سوریه بود. اینکه آمریکاییها یک پایگاه جریان مقاومت را مورد هدف قرار دهند و طی آن چند نفر از نیروهای آن به شهادت برسند و یا ضرباتی به تجهیزات آنان وارد شود، تعجب کسی را برنمیانگیزد اما اینکه نیروهای مقاومت به یک پایگاه مجهز آمریکایی حملهکنند، یک پدیده جالب توجه خواهد بود. پایگاه تنف با هدف ایجاد یک کمربند امنیتی در شرق سوریه به نفع رژیم صهیونیستی ایجاد شده و در طول این 6-7 سال از یک چتر سنگین حفاظتی برخوردار بوده و به طور مداوم پوسته حفاظتی و پدافندی آن ضخیمتر هم شده است. در این پایگاه دستکم 1000 نیروی نظامی ورزیده آمریکا به همراه انواعی از تجهیزات جنگهای زمینی و هوایی مستقر بودهاند و گفته میشود 15000 نیروی مزدور عربزبان هم تحت عملیات این پایگاه بودهاند. وصف تنف در سوریه، وصف عینالاسد در عراق است یعنی این بزرگترین پایگاه آمریکا در سوریه به حساب میآید. این پایگاه هماینک اولین ضربه نظامی را تحمل کرده است و این میتواند به معنای آغاز عملیات علیه نیروهای نظامی آمریکا در سوریه باشد. گفته میشود هماینک بین دو تا سه هزار نیروی نظامی آمریکا در این کشور حضور دارند. وضع آمریکاییها در سوریه نسبت به عراق تا حد زیادی متفاوت است در عراق دولتی وجود دارد که واشنگتن با آن رابطه رسمی دارد و مدعی وجود توافق امنیتی راهبردی با این کشور است با این وجود در این کشور، تا آن حد در تنگنا قرار گرفتند که- البته ریاکارانه- اعلام کردند سفارت خود در بغداد را تعطیل خواهند کرد.
4- اقدام نظامی علیه تنف در واقع اقدام نظامی علیه رژیم صهیونیستی هم به حساب میآید کما اینکه مطبوعات و رسانههای اسرائيلی با صراحت به این موضوع اشاره نمودند، نخستوزیر رژیم اسرائيل، در سفر اخیر خود به آمریکا نتوانست از آمریکا وعده قطعی بگیرد که هر وقت مورد حمله مخالفان خود واقع شد به نفع این رژیم وارد عملیات نظامی شود. حالا خود آمریکا مورد حمله قرار گرفته است و نه واشنگتن و نه تلآویو قادر به نشان دادن واکنش نیستند. این موضوع بیانگر آن است که پوسته حفاظتی رژیم صهیونیستی به رغم دارا بودن انواعی از لایههای دفاعی نظیر سامانه گنبد آهنین و پاتریوت به شدت ضعیف شده است. رژيم اسرائیل تاکنون در سایه حمایت نظامی آمریکا موقعیت امنیتی خود را استثنایی میخواند اما هم اینک خود آمریکا دچار رعب از ابهت نیروهای مقاومت شده و این همان چیزی است که رژیم صهیونیستی به آن فکر نکرده بود. اسرائیل درگذشته با استناد به پیروزی در چهار جنگ سنگین نظامی با دولتهای عربی، نبرد نظامی علیه خود را پایان یافته معرفی تصور میکرد ولی هماینک با نگاه به حمله مقاومت به تنف به خوبی میداند که آن تصویر دیگر جاذبهای ندارد و کسی را نمیترساند.
سعدالله زارعی