امین‌الاسلام تهرانی
چنان‌که در اخبار آمده، مهر ماه بود که دادگاه قانون اساسی لهستان طی حکمی اعلام کرد، قوانین این کشور بر قوانین اتحادیه اروپا تقدم دارد. در این حکم آمده بود، در صورتی که قوانین وضع شده توسط اتحادیه اروپا با قوانین داخلی لهستان تناقض داشته باشند، قوانین لهستان دارای اولویت خواهند بود. در پی اعلام این حکم، جنجال‌هایی به راه افتاد تا جایی که دولت فرانسه – که خود را رهبر اتحادِ اروپایی محسوب می‌کند – در واکنشی تند، لهستان را به خیانت به اتحادیه اروپا متهم کرد. به‌رغم این «ماتئوش موراویکی» نخست‌وزیر لهستان از این حکم استقبال کرد. بعد خبر ‌رسید که دیوان دادگستری اتحادیه اروپا (ECJ) روز چهارشنبه طی حکمی دولت ورشو را به پرداخت روزانه یک میلیون یورو تا تعلیق اتاق انضباطی دیوان عالی لهستان محکوم کرد. «زبیگنیو زیوبرو»، وزیر دادگستری لهستان، در واکنش به این حکمِ تند گفت که کشورش نباید جریمه‌هایی را که دیوان دادگستری اروپا به دلیل اصلاح دستگاه قضایی و تعطیلی معدن زغال‌‌سنگ «تورو» در مرز با جمهوری چک وضع کرده است، پرداخت کند. او گفت: «چه در مورد مجازات‌های غیرقانونی در مورد تورو و چه در مورد مجازات تغییرات در سیستم قضایی، لهستان نباید حتی یک زلوتی (واحد پول لهستان) بپردازد.»
این اتفاقات شکاف دیگری بر پیکرِ نحیفِ اتحادِ اروپایی انداخته است. در حالی که اروپا و فرانسه با انگلیس پس از برگزیت بر سر استفاده از آب‌های مشترک دچار مشکل شده‌اند و ماهیگیران یکدیگر را توقیف می‌کنند و یکدیگر را تهدید می‌کنند و یا بر سر پیمان آکواس باز اختلافاتی در اروپا پیش آمد و یا بر سر تشکیل و عدم تشکیل ارتش اروپایی اختلافاتی دیگر پدید آمد و... لهستان هم رخنه‌ دیگری بر این پیکر بیمار انداخته است. این اختلافات در حدی است که پارلمان اروپا، که بازوی قانون‌گذاری اتحادیه اروپا محسوب می‌شود روز جمعه از کمیسیون اروپا، بازوی اجرایی این نهاد شکایت کرد. «دیوید ساسولی» رئیس پارلمان اروپا در بیانیه‌ای اعلام کرد، از آنجا که کمیسیون اروپا مقررات جدید برای تنبیه ناقضان حاکمیت قانون در میان کشورهای عضو را عملی نکرده است، پارلمان اروپا شکایتی را به دیوان عدالت اروپا ارائه کرده است.
اما این‌جا یک پرسش به میان ‌کشیده می‌شود، این‌که چطور لهستان در مقابل اتحادیه اروپا موضع ضعف ندارد و پا پس نمی‌کشد؟ برای پاسخ باید توجه داشت که لهستان از جمله کشورهای اروپای شرقی است که به لحاظ اقتصادی و موقعیت ژئواستراتژیک از اهمیت بالایی برای اتحادیه اروپا برخوردار است. در بخش شمالی لهستان، منطقه «کالینینگراد» واقع شده که اگرچه ارتباط جغرافیایی با روسیه ندارد، اما بخشی از خاک این کشور و از جمله پایگاه‌های نظامی مهم روسیه در قلب اروپا محسوب می‌شود. علاوه بر آن، لهستان از ناحیه شرق نیز با بلاروس، یعنی متحد اول مسکو در اروپا، مرزی گسترده دارد. لهستان طی دست‌کم دو دهه گذشته، به هاب باری اروپا بدل شده و به‌دلیل موقعیت ژئوپلیتیکی، زیرساخت‌های لازم و البته سیاست‌های اتحادیه اروپا طی سال‌های گذشته، می‌توان گفت که عمده بارهای ورودی به منطقه یورو از شرق، از طریق خاک لهستان وارد شده و از طریق بنادر اصلی این کشور در تمامی اروپا توزیع می‌شوند. این‌گونه است که لهستان نیز در مقابله با اتحادیه دست بسته‌ای ندارد.