زمان لنگراندازی قیامت
یکی از مهمترین مباحث در موضوع قیامتشناسی، مسئله زمان قیامت است. بسیاری از مردم در گذشته تاریخ تاکنون این پرسش را مطرح کرده و میکنند که قیامت چه زمانی اتفاق میافتد؟
خدا پاسخهای چندی به این پرسش داده است که از جمله آنها این است که پرسش از زمان قیامت به یک معنا پرسشی نادرست و از بنیاد غلط است؛ زیرا زمانی که انسان تصور میکند، زمانی است که مرتبط با گردش ستارگان و زمین است. زمانی که از حرکت زمین به دور خود پدید میآید، در مدت 24 ساعت است که یک شبانهروز نامیده میشود؛ زمانی که از حرکت زمین به دور خورشید پدید میآید در مدت 365 روز است که یک سال نامیده میشود. البته در کرات و ستارگان دیگر، این مدت شبانهروز و سال به شدت کوتاهتر و بلندتر از آن چیزی است که در زمین اتفاق میافتد. پس حتی اگر بخواهیم بر اساس معیارهای زمینی به مسئله زمان نگاه کنیم باید توجه داشته باشیم که قیامت هنگامی رخ میدهد که زمین و ستارگان دیگر نابود میشود و این آسمانها و زمین و ستارگانش جمع میشود: يَوْمَ تُبَدَّلُ الْأَرْضُ غَيْرَ الْأَرْضِ وَالسَّمَاوَاتُ وَبَرَزُوا لِلهِ الْوَاحِدِ الْقَهَّارِ؛ روزى كه زمين به غير اين زمين و آسمانها به غير اين آسمانها مبدل گردد و مردم در برابر خداى يگانه قهار ظاهر شوند.(ابراهیم، آیه 48 )
پس وقتی زمین و ستارگان و آسمان کنونی نیست، زمانی به این معنا و مفهوم زمینی آن نیست، تا پرسش شود کی و چه وقت این اتفاق رخ میدهد؟
البته در قرآن پاسخ دیگری نیز داده شده که بر اساس نگاه دیگر به مسئله هستی است. از نظر قرآن، عالم قیامت هم اینک نیز موجود است و اینطور نیست که بعدا ایجاد شود؛ زیرا زمان مربوط به حرکتی است که در راستای حرکت ستارگان برای ما معنا و مفهوم مییابد و در عوالم دیگر شاید مفهوم زمان چیز دیگری باشد. از سوی دیگر، اصولا چیزهایی که دارای جسم و حرکت هستند در دایره زمان و مکان قرار میگیرند، ولی مجردات اینگونه نیستند؛ همانطوری که خداوند خالق زمان و مکان است نه داخل در زمان و مکان.
همچنین قیامت هم اکنون ایجاد شده و وجود دارد؛ تنها امری که باید اتفاق بیفتد، رسیدن به نقطهای است که قیامت باید لنگر بیندازد. خدا میفرماید: يَسْأَلُونَكَ عَنِ السَّاعَهًِْ أَيَّانَ مُرْسَاهَا؛ درباره رستاخيز از تو مىپرسند كه فرارسيدنش چه وقت است(کی لنگر میاندازد).(اعراف، آیه 187؛ نازعات، آیه 42) سپس در پاسخ به این پرسش فرموده است: بگو: «علمش فقط نزد پروردگار من است و هیچکس جز او (نمیتواند) وقت آن را آشکار سازد؛ (اما قیام قیامت، حتی) در آسمانها و زمین، سنگین (و بسیار پراهمیت) است و جز بهطور ناگهانی، به سراغ شما نمیآید!» (باز) از تو سؤال میکنند، چنانکه گویی تو از زمان وقوع آن باخبری! بگو: «علمش فقط نزد خداست؛ ولی بیشتر مردم نمیدانند.».(اعراف، آیه 187)
ارساء به معنای لنگر افکندن است؛ چنانکه درباره کشتی حضرت نوح(ع) این تعبیر به کار رفته است: وَقَالَ ارْكَبُوا فِيهَا بِسْمِ اللهِ مَجْرَاهَا وَمُرْسَاهَا؛ او گفت: «به نام خدا بر آن سوار شوید! و هنگام حرکت و توقف کشتی، یاد او کنید، که پروردگارم آمرزنده و مهربان است!».(هود، آیه 41) به کوهها که زمین را از حرکتهای تند حفظ میکنند «جبال راسیات» میگویند. خداوند میگوید: وَالْجِبَالَ أَرْسَاهَا؛ و كوهها را لنگر زمین گردانيد.(نازعات، آیه 32)
از نظر قرآن، قیامت هم اکنون وجود دارد، ولی در حرکتی است که در نهایت نه در زمانی از زمانهای دنیا(زیرا زمین و آسمان نابود میشود و زمان به این معنا مفهوم ندارد و پرسش بیهوده و لغو است) از حرکت بازمیماند
و لنگر میافکند.