ایران در رسانه‌های جهان
سرویس سیاسی-
رسانه‌های بین‌المللی و منطقه‌ای روزانه اخبار و تحلیل‌های مختلفی را درباره ایران منتشر می‌کنند. ترجمه گلچینی از این گزارشات و تحلیل‌ها به معنای تایید محتوای آنها نبوده و صرفاً برای آشنایی مخاطبان با فضای رسانه‌های خارجی درباره کشورمان است.
میدل‌ایست مانیتور: روابط جمهوری آذربایجان و اسرائیل
و نگرانی‌های امنیتی ایران
پایگاه خبری «میدل‌ایست مانیتور» در تحلیلی نوشته است: در سال 1991، اسرائیل یکی از اولین‌ها بود که استقلال جمهوری آذربایجان را به رسمیت شناخت. گسترش روابط آذربایجان با اسرائیل به‌عنوان همسایه ایران، همواره یکی از دغدغه‌های اصلی امنیتی تهران بوده است. در دهه 1990، 20 درصد از خاک آذربایجان توسط نیروهای ارمنی اشغال شد و آذربایجان از سیاست ایران در قبال سرزمین‌های اشغالی ناراضی بود.
با توجه به موقعیت ژئوپلیتیک، ژئواستراتژیک و ژئواکونومیک جمهوری آذربایجان، این کشور از جهات مختلفی برای اسرائیل اهمیت دارد. این کشور به طرق مختلف، از عنصر یهودیان در جهت منافع و تثبیت موقعیت خود استفاده می‌کند. پیچیدگی وضعیت ژئوپلیتیک این کشور مانند آذربایجان به دلیل کشورهای همسایه با وزن سیاسی و اقتصادی سنگین مانند روسیه، ترکیه و ایران است. این امر سیاستمداران در آذربایجان را مجبور می‌کند تا اقدامات متفاوتی را برای متعادل ساختن منافع خود انجام دهند.
انتظار می‌رود روابط اسرائیل با آذربایجان در سال‌های آینده نیز توسعه یابد. توسعه روابط این دو به نفع ایران نخواهد بود و تهران سعی می‌کند با حمایت از گروه‌های اسلام‌گرا در آذربایجان و استفاده از دیپلماسی رسانه‌ای عمومی، نفوذ سیاسی اجتماعی خود را در آذربایجان افزایش داده و باعث بی‌ثباتی سیاسی در این کشور شود.
آذربایجان نقش مهمی در امنیت انرژی اسرائیل دارد. آذربایجان به دلیل شرایط منطقه خریدار سلاح و مهمات اسرائیلی باقی خواهد ماند و روابط خود را با اسرائیل حفظ خواهد کرد. در این بین زمینه‌های زیادی برای افزایش روابط اسرائیل با آذربایجان وجود دارد.
مشکلات ایدئولوژیک ایران با اسرائیل مانند چهار دهه گذشته ادامه خواهد داشت. روابط جمهوری آذربایجان با اسرائیل در چارچوب امنیت ملی همچنان ادامه دارد، همان‌طور که ایران همواره روابط خوبی با ارمنستان بدون در نظر گرفتن اشغال سرزمین آذربایجان توسط ارمنستان برقرار کرده است.
با توجه به اهمیت روابط با کشورهای همسایه، تهران باید از افزایش تنش‌ها با باکو و دیگر کشورهای همسایه خودداری کند. در حالی که ایران به‌دنبال بهبود روابط با عربستان سعودی است، افزایش تنش‌ها با آذربایجان منطقی نیست و برخلاف منافع ملی ایران
است.
موسسه گیت استون: ایران و چین
در دوره بایدن قدرت گرفتند
موسسه آمریکایی «گیت استون» فعال در حوزه امنیت بین‌الملل، در گزارشی اذعان کرده است: در ضربه‌ای دیگر به ایالات متحده، پس از سال‌ها تلاش ایران برای عضویت کامل در سازمان همکاری شانگهای، سرانجام در ماه سپتامبر اعضای این سازمان توافق کردند که وضعیت ایران را از «ناظر» به «عضو کامل» ارتقا دهند. ناظر مالی جهانی، گروه ویژه اقدام مالی، جمهوری اسلامی را در فهرست سیاه تامین مالی تروریسم قرار داده است.
سازمان همکاری شانگهای یک اتحاد سیاسی، نظامی، اقتصادی و امنیتی است که در حال حاضر شامل چین، روسیه، ایران، پاکستان، هند، تاجیکستان، قرقیزستان، ازبکستان و قزاقستان است. این اتحاد به احتمال زیاد به ایران در مقابله با غرب کمک خواهد کرد.
حکومت ایران نه‌تنها از رهبری ضعیف دولت بایدن سود می‌برد، بلکه رژیم چین نیز از این ضعف سود می‌برد. به‌عنوان مثال، اخیراً یک قرارداد 25 ساله بین ایران و چین امضا شد. اطلاعات فاش شده نشان می‌دهد که یکی از شرایط آن این است که چین نزدیک به 400 میلیارد دلار در صنایع نفت، گاز و پتروشیمی ایران سرمایه‌گذاری می‌کند. در عوض، چین در ارائه پیشنهاد برای به دست گرفتن پروژه‌های جدید در ایران مرتبط با این بخش‌ها اولویت خواهد داشت. چین همچنین 12 درصد تخفیف دریافت می‌کند و می‌تواند پرداخت‌ها را تا دو سال به تعویق بیندازد. چین نیز قادر به پرداخت با هر ارزی است. همچنین تخمین زده می‌شود که در کل، چین نزدیک به 32 درصد تخفیف دریافت می‌کند. مبلغ 400 میلیارد دلار، برای دومین اقتصاد بزرگ جهان، طی 25 سال سرمایه‌گذاری خواهد شد.
حزب کمونیست چین به احتمال زیاد به دلیل آنچه که از آن به‌عنوان «ضعف رهبری دولت بایدن آمریکا و بزرگ‌ترین تهدید امنیت ملی» یاد می‌شود به وضوح به ایران در فرار از تحریم‌های آمریکا کمک می‌کند. این عملیات نجات کمونیست چین می‌تواند تا حدی توضیح دهد که چرا روحانیون حاکم ایران هیچ انگیزه‌ای برای توقف برنامه هسته‌ای خود یا حضور بر سر میز مذاکره نمی‌بینند.
هنگامی‌که دولت بایدن برای قطع واردات نفت خود از ایران با حزب کمونیست چین تماس گرفت، یک مقام ارشد آمریکایی که نخواست نامش فاش شود به خبرگزاری رویترز گفت: «ما از اختیارات تحریمی خود برای پاسخ به فرار ایران از تحریم‌ها، از جمله کسانی که با چین تجارت می‌کنند، استفاده کرده‌ایم و در صورت لزوم این کار را ادامه خواهیم داد. با این حال، ما به‌عنوان دیپلماتیک با چینی‌ها به‌عنوان بخشی از گفت‌وگوی خود در مورد سیاست‌های ایران و دیپلماتیک به این موضوع پرداخته‌ایم. فکر کنید که بطور کلی، این راه موثری برای رفع نگرانی‌های ما است.»
با این حال، چین بلافاصله از توقف واردات نفت از ایران و تبعیت از تحریم‌های آمریکا خودداری کرد. در ضربه‌ای دیگر به ایالات متحده، پس از سال‌ها تلاش ایران برای عضویت کامل در سازمان همکاری شانگهای، سرانجام در ماه سپتامبر اعضای سازمان همکاری شانگهای توافق کردند که وضعیت ایران را از «ناظر» به «عضو کامل» ارتقا دهند. حتی اگر ناظر مالی جهانی از گروه ویژه اقدام مالی، جمهوری اسلامی را در لیست سیاه تامین مالی تروریسم قرار داده بود.
چین همچنین از همان بحثی که روحانیون ایران در مورد توافق هسته‌ای ایران در سال 2015 به آن متوسل شده‌اند، استفاده می‌کند. با وجود اینکه جمهوری اسلامی توافقنامه برجام را نقض می‌کند و در مذاکرات هسته‌ای در حالی که ایران به آستانه هسته‌ای نزدیک می‌شود، سنگ‌اندازی می‌کند؛ اما پکن به جای فشار آوردن بر ایران برای توقف پیشرفت برنامه هسته‌ای خود، آمریکا را متهم می‌کند که تحریم‌های باقی مانده را لغو نمی‌کند.
همان‌طور که سخنگوی وزارت خارجه چین در نشست خبری 24 سپتامبر اظهار داشت: «ایالات متحده باید سیاست‌های غلط خود را برای اعمال فشار حداکثری بر ایران تصحیح کند، همه تحریم‌های غیرقانونی علیه ایران و اشخاص ثالث را لغو کند و برای از سرگیری مذاکرات و دستیابی به نتایج زودهنگام تلاش کند.»
برای حزب کمونیست چین، جانبداری از ایران چندین مزیت دارد. اول، پکن به احتمال زیاد می‌تواند از ایران به‌عنوان یک ابزار چانه‌زنی در طول جنگ تجاری خود با آمریکا استفاده کند. به‌عنوان مثال، چین ممکن است موافقت کند که ایران را در مقابل لغو تعرفه‌های آمریکا بر محصولات چینی تحت فشار قرار دهد.
دولت بایدن به جای دلجویی از روحانیون قدرتمند، سیاست فشار حداکثری را بر ایران اتخاذ می‌کند و از طریق تحریم‌ها انتقال پول به‌حساب این حکومت جنگ‌طلب را قطع می‌کند. برای روحانیون حاکم ایران، مماشات تنها به معنای ضعف بیشتر است.
نشنال اینترست: آمریکا و اسرائیل
«طرح بی» برای ایران دارند
اندیشکده آمریکایی «نشنال اینترست» در مطلبی آورده است: دو مقام اظهار کردند که اگر ایران نتواند با حسن نیت به مذاکرات بازگردد، آمریکا و اسرائیل «گزینه‌های دیگری» برای مقابله با برنامه هسته‌ای پیچیده تهران دارند.
وزیر امور خارجه آمریکا آنتونی بلینکن و وزیر خارجه اسرائیل یائیر لاپید اعلام کردند که اگر مذاکرات برنامه جامع اقدام مشترک برجام در وین به نتیجه نرسد، دو کشور «برنامه طرح بی» را برای رسیدگی به برنامه هسته‌ای ایران بررسی خواهند کرد.
اگر ایران نتواند با حسن‌نیت به مذاکرات بازگردد، دو مقام اظهار کردند که آمریکا و اسرائیل «گزینه‌های دیگری» برای مقابله با برنامه هسته‌ای پیچیده تهران دارند.
نه بلینکن و نه لپید مشخص نکردند که «طرح بی» شامل چه مواردی می‌شود؛ اما هر دو نشان داده‌اند که ابزارهای گوناگونی دارند که به دیپلماسی وابسته نیستند، از افزایش تحریم‌های اقتصادی گرفته تا حملات سایبری تا سایر اقدامات پنهان. اگرچه دولت بایدن بر بازگشت به توافق و مذاکره مجدد درباره توافق با ایران از طریق دیپلماسی حسن نیت تأکید کرده است، اما وجود گزینه دوم می‌تواند دستیابی به اهداف واشنگتن را از طریق مذاکره آسان‌تر کند.
از سوی دیگر، توسل به اقدامات پنهان در صورت شکست مذاکرات، برای دولت بایدن یک شکست محسوب می‌شود و نشان می‌دهد که نمی‌تواند از طریق مذاکره به اهداف خود برسد.
اگرچه اظهارات بلینکن و لاپید نشان‌دهنده تغییر سیاست وسیع‌تری در واشنگتن یا تل‌آویو نبوده است، اما آنها به‌طور ضمنی اذعان داشتند که در صورت شکست مذاکرات وین، دو دولت رویکردهای جایگزین دیپلماسی را در نظر گرفته‌اند.
اسرائیل هرگز عضو برجام نبوده است، اما به‌عنوان اصلی‌ترین دشمن منطقه‌ای ایران، منافع دائمی در محدود کردن برنامه هسته‌ای تهران دارد. بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر سابق اسرائیل به‌عنوان یکی از برجسته‌ترین مخالفان برجام مطرح شد. در آستانه تصویب برجام در سال 2015، وی در سخنرانی مشترک خود در کنگره با این توافق مخالفت کرد؛ سخنرانی وی که توسط برخی از مفسران در ایالات متحده به‌عنوان یک کلاهبرداری سیاسی با هدف افزایش اقبال به وی قبل از انتخابات کنست دو هفته بعد مورد تمسخر قرار گرفت. اگرچه نفتالی بنت، نخست‌وزیر اسرائیل از این توافق در زمانی که در کابینه نتانیاهو بود انتقاد کرد، اما تاکنون از محکومیت علنی آن به‌عنوان نخست‌وزیر خودداری کرده است.
مذاکرات بین واشنگتن و تهران در وین، هر چند از لحاظ نظری هنوز در حال انجام است، اما متوقف شده است. ایران تمایل خود را برای مشارکت اعلام کرده اما تاریخ آن را اعلام نکرده است. در عین حال، این کشور محدودیت‌های غنی‌سازی برجام را نقض کرده است و باعث شده تا بلینکن استدلال کند که پنجره‌ای برای پیوستن مجدد ایران به جزئیات در حال بسته شدن است، اما او همچنین تاریخی را برای بازگشت خود اعلام نکرده است.
لاپید در طی سفر خود به واشنگتن همچنین با کامالا هریس معاون رئیس‌جمهور و جیک سالیوان مشاور امنیت ملی دیدار کرد. بلینکن و لاپید همچنین با عبدالله بن‌زاید وزیر امور خارجه امارات دیدار کردند و بر حمایت ایالات متحده از توافقنامه آبراهام 2020 که ایجاد‌کننده روابط اسرائیل و امارات متحده عربی بود، تأکید کردند.