گام‌های مثبت رسانه ملی برای حجاب اسلامی
امید صدرایی
یکی از وظایف نظام اسلامی نهادینه سازی هنجارها و ارزش‌های والای اسلامی است. ارزش‌هایی که محدود به اخلاق فردی مردم نمی‌شود و پهنه‌ها و ابعاد گوناگون شخصی، اجتماعی، سیاسی، خانوادگی، فرهنگی و... را در بر می‌گیرد.
حجاب اسلامی یکی از ارکان اساسی دین اسلام است که نظام اسلامی وظیفه دارد تا نسبت به تحکیم و تثبیت آن در سطح فرهنگ عمومی تلاش عملی نماید. نهادینه سازی فرهنگ حجاب در دو مرحله قابل عملیاتی شدن است؛ نخست عرصه عمومی است که فضای جامعه را در بر می‌گیرد، دوم حوزه رسانه است، چون رسانه‌ها هم عموما بازتاب عرصه عمومی هستند و هم بر آن تاثیر می‌گذارند. در میان رسانه‌های فعال در جامعه ما صدا و سیما بیش از همه مکلف است. با توجه به اینکه صدا و سیما رسانه‌ای ملی و متعلق به نظام محسوب می‌شود، از آن توقعی جز فرهنگسازی برای حجاب اسلامی نمی‌رود. این موضوع نیز همچون سایر شاخص‌های فرهنگی در رسانه ملی به دیدگاه و روش مسئولین آن بر می‌گردد. به این معنی که مدیریت صدا و سیما با برخورداری از انگیزه و همچنین به کار گرفتن روش‌های کارآمد قادر به لازم برای جریان‌سازی یک موضوع و مسئله خاص هستند.
موضوع حجاب –چه به عنوان عدم نمایش تصویری غیراخلاقی از بانوان و چه نمایش پوشش مناسب- همواره یکی از مسائل بحث‌برانگیز در صدا و سیما بوده است و انتقاداتی هم از سوی دلسوزان متوجه رسانه ملی می‌شده است. اما حساسیت به جا و لازم مدیریت صدا و سیما و پذیرفتن انتقادات وارده موجب حرکت رو به جلوی این رسانه ملی در حوزه فرهنگسازی برای حجاب شده است.
به همین دلیل هم هست که طی سال‌های اخیر شاهد بهبود عملکرد صدا و سیما در زمینه بازتولید حجاب بوده‌ایم. بدون شک هیچ رسانه‌ای همچون سیما با مردم در ارتباط نیست. قدرت تاثیرگذاری این رسانه ملی با هیچ کدام از رسانه‌هایی که در جامعه ما فعالیت می‌کنند قابل مقایسه نیست. بنابراین تلاش صدا و سیما برای ترسیم فرهنگ عفاف و حجاب اگر با دقت لازم صورت گیرد حتما در جامعه و میان مردم بازتاب خوبی خواهد داشت.
یکی از ویژگی‌های رسانه ملی برخلاف سینما و شبکه نمایش خانگی، سختگیری در مورد رعایت حجاب در سریال‌ها، فیلم‌ها و برنامه‌ها بوده است. به طوری که به جز موارد بسیار معدود و استثنایی نمی‌توان اثری را در سیما دید که دچار مشکل حجاب باشد. این نشان می‌دهد که مدیریت رسانه ملی در این زمینه دارای دستورالعمل‌های مستحکمی است و برای حفظ چنین موردی تلاش می‌کند.
یکی از نمودهای عملی که نشانه تعهد مدیریت رسانه ملی به مراعات حجاب به حساب می‌آید، عدم نمایش آن دسته از فیلم‌های سینمایی است که در آنها پوشش اسلامی به طور تام و تمام رعایت نمی‌شود.
رعایت حجاب در برنامه‌ها و نمایش‌های سیما یک بخش از رسالت رسانه ملی است که به خوبی از پس آن برآمده است. اما گام مهم‌تر، الگوسازی در این زمینه است. به این معنی که برنامه‌های سیما باید پا را از رعایت حجاب فراتر بگذارند و کاری کنند تا مخاطبان به این فرهنگ دینی ترغیب شوند. البته، فرهنگسازی در این زمینه، مثل هر موضوع دیگری اگر به صورت غیر مستقیم و با شیوه‌های تاثیرگذاری روانی همراه باشد موثر خواهد بود. یکی از ابزارهای کارآمد برای این هدف، برنامه‌های نمایشی است؛ سریال‌ها، فیلم‌ها و برنامه‌ها می‌توانند با شخصیت‌پردازی دقیق و عمیق و به طور دراماتیک ارزش انسانی و فرهنگی حجاب را به ذهن مخاطب خود تزریق کند.