به عقیده کارشناسان، خطای اصلی و فاحش در برجام مربوط به فرامتن است و آن چیزی نیست جز «اعتماد به آمریکا».
واکنش‌ها به اعتراف اخیر ظریف درباره قصور و تقصیرها در توافق هسته‌ای همچنان ادامه دارد. کارشناسان معتقدند که نخواندن کامل متن برجام و پیوست متن توسط تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای در دوره وزارت ظریف خطای بزرگی است؛ اما خطای بزرگ‌تر مربوط به فرامتن است و آن چیزی نیست جز «اعتماد به آمریکا».
اسماعیل کوثری، نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی در واکنش به اعتراف اخیر محمدجواد ظریف مبنی بر اینکه به وی اطلاع نداده بودند که کلمه تعلیق در متن مذاکره آمده است، اظهار داشت: تیم مذاکره‌کننده کشورمان مسائل زیادی را از ما کتمان کردند و این تنها موضوعی نبود که وزیر امور خارجه به آن اعتراف کرد و ما باید منتظر بمانیم تا دیگر موضوعات مربوط به برجام هم به تدریج افشا شود.
واقعیات برجام را به مجلس نگفتند
کوثری با‌اشاره به اینکه از یاد نمی‌بریم که افراد نزدیک به دولت روحانی، نمایندگان مجلس نهم را که به مفاد برجام انتقاد داشتند، دلواپسان خطاب می‌کردند، گفت: ما در صحن مجلس و جلسات کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی در دوره نهم، به ظریف می‌گفتیم که این مسائلی که شما درباره برجام به ما می‌گویید، با آن چیزی که در متن این توافق‌نامه آمده است، تفاوت زیادی دارد. ظریف در پاسخ به ما می‌گفت ما تیم مذاکره‌کننده هستیم و مذاکرات را به خوبی انجام می‌دهیم. آنان بسیاری از واقعیات برجام را به مجلس نگفتند که الان یکی یکی رو می‌شود.
نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی با‌اشاره به اینکه البته ما از منابع مختلف یکسری اخبار و اطلاعات درباره برجام و مذاکراتی که در جریان بود، به دست می‌آوردیم، گفت: تیم مذاکره‌کننده ما به مجلس نهم درباره برجام گزارش نمی‌دادند و بارها به آنها گفتیم که چطور شما همه مسائل را به غربی‌ها می‌گویید و آنان را محرم می‌دانید اما نمایندگان مجلس را نامحرم می‌دانید و هیچ اطلاعی از مذاکرات به ما نمی‌دهید.
وی متذکر شد: تخت‌روانچی کمتر در مجلس حضور پیدا می‌کرد و اغلب ظریف و عراقچی در صحن مجلس و جلسات کمیسیون امنیت ملی حضور می‌یافتند اما بسیاری از مسائل را که در جریان مذاکرات اتفاق می‌افتاد، به مجلس اطلاع نمی‌دادند.
کوثری تاکید کرد: متاسفانه تیم مذاکره‌کننده ما به غربی‌ها بسیار خوش‌بین بودند و تصور می‌کردند که همه آن مواردی را که غربی‌ها به زبان می‌آورند، در اجرای برجام هم به آن عمل می‌کنند، در حالی که کشورهای غربی عضو برجام نشان دادند قابل اعتماد نیستند و حرف و عمل آنان با یکدیگر تفاوت اساسی دارد.
نماینده مردم تهران در مجلس یادآور شد: بارها در مجلس نهم به تیم مذاکره‌کننده کشورمان تاکید کردیم که به متن برجام توجه بیشتری داشته باشند و زیر بار انعقاد توافقی خسارت بار نروند اما آنان توجه نکردند.
تمام برجام درباره تعلیق تحریم‌ها بود
فؤاد ایزدی، کارشناس مسائل بین‌الملل گفت: وقتی فایل صوتی اخیر آقای ظریف منتشر شد ایشان از کلمه ذره درباره تعلیق استفاده کرد به این معنا که تعلیق ذره و داستان کوچکی در تحریم‌ها بود و در آخرین لحظه آن هم در شرایطی که ایشان هم خبردار نبوده اضافه شده اما واقعیت امر این است که کل برجام در ارتباط با تعلیق موضوع تحریم بود، یعنی چه تحریم‌های اروپایی، آمریکایی و سازمان‌ملل غیر از چند مورد کوچک که لغو شد، به‌صورت تعلیق درآمد.
ایزدی تصریح کرد: اگر کسی بخواهد برجام را توضیح دهد می‌توان گفت که داستان برجام این است که ایران در حوزه هسته‌ای محدودیت‌های بسیار گسترده‌ای را در ازای تعلیق برخی از تحریم‌ها پذیرفت.
وی ادامه داد: بحث اصلی این است که آقای روحانی برای اینکه بتواند برجام را در کشور بفروشد اصرار می‌کرد که ما تعلیق نداریم و هرچه هست لغو است. آقای ظریف هم در آن جلسه معروف مجلس اصرار به موضوع لغو داشت با اینکه آقای لاریجانی به عنوان رئیس ‌وقت مجلس در صحن علنی از ظریف درباره تعلیق یا لغو بودن تحریم‌ها در برجام پرسید و ایشان به موضوع لغو‌اشاره کرد درحالی که باید می‌گفت تعلیق است.
این عضو هیئت‌علمی دانشگاه تهران تاکید کرد: متاسفانه هنوز هم با اینکه دولت آقای روحانی به اتمام رسیده اما مسئولان وقت آن حاضر نیستند واقعیت برجام را آن‌گونه که بوده و هست مطرح کنند.
خطای بزرگ‌تر مربوط به فرامتن است
همچنین مالک شریعتی، نماینده مردم تهران در مجلس، در توییتر نوشت: این را هم انکار می‌کنید؟! نخواندن کامل متن و پیوست متن، خطای بزرگی است؛ اما خطای بزرگ‌تر مربوط به فرامتن است: «اعتماد به آمریکا».
یک کاربر فضای مجازی نیز در توییتر نوشت: «اینکه ‎ظریف اون زمان این متن رو بدون خوندن امضا کرده زیاد مهم نیست چون یا دستور بوده، یا از رو نادانی و یا ذوب شدن در عشق به آمریکا نکته مهم اینه که الان چی شده این حرف رو زد؟ و چرا در ایام وزارتش چیزی نگفت؟».
همچنین یکی از فعالین رسانه‌ای در توییتر نوشت: ‏«ظریف شاکی بود که چرا ‎میدان برای ‎دیپلماسی مزاحمت ایجاد کرده و توقع داشت مدیریت میدان هم زیر نظر او باشد. فرض کنید چنین اتفاقی می‌افتاد، بعدا که در عرصه میدان هم مثل دیپلماسی فاجعه به بار می‌آورد یک مصاحبه می‌کرد و می‌گفت «به من نگفته بودند...»».
روحانی باید پاسخ دهد
به گزارش فارس، سید محمدرضا میرتاج‌الدینی نماینده مجلس شورای اسلامی درباره اعتراف محمدجواد ظریف به عدم مطالعه دقیق متن برجام گفت: به نظر من در این موضوع آقای روحانی باید پاسخگوی عملکرد خود در قبال برجام باشد.
میرتاج‌الدینی با تاکید بر اینکه خسارت بزرگی را دولت آقای روحانی به کشور تحمیل کرد، ادامه داد: آقای روحانی حتی در زمانی که داشت ریاست‌جمهوری را هم ترک می‌کرد از برجام دفاع کرد و می‌گفت اگر به اول برگردم همین کار را دوباره انجام می‌دادم. 
وی خاطر نشان کرد: چطور ممکن است که یک توافق به این مهمی انجام شود و کشور را سال‌ها معطل آن کنند و ضربات سنگینی به اقتصاد ما بخورد.
نماینده مجلس اضافه کرد: آقای روحانی باید به اظهارات وزیر خارجه خود پاسخ دهد. الان وزیر خارجه ایشان دارد واقعیات را اعتراف می‌کند و می‌گوید کلمه «تعلیق» در برجام بوده‌اما ایشان اطلاعی نداشتند درحالی که نمایندگان به این موضوع تاکید داشتند. باید آقای روحانی برای تاریخ و ملت ایران پاسخ دهد و پاسخگوی عملکرد خود باشد.