بزرگ‌ترین حرکت زائرانه جهان در جریان است اما شما هرگز چیزی از آن نشنیده‌اید!
سعید مستغاثی
«بزرگ‌ترین حرکت زائرانه جهان در جریان است،
اما شما هرگز چیزی از آن نشنیده‌اید!»
این تیتر گزارشی بود که در 24 نوامبر 2014 (4 آذرماه 1393) در روزنامه معروف آمریکایی «هافینگتون پست» انتشار یافت که در آن به سانسور راهپیمایی عظیم اربعین در رسانه‌های غربی اعتراض شده و همچنین به طور مفصل به جزییات این راهپیمایی پرداخته بود.
این نشریه در ابتدای گزارش یاد شده نوشت:
«این حرکت، حج مسلمانان یا «کومبه‌میلا»ی هندوها نیست. احتمالا درباره این حرکت که به [مراسم] «اربعین» مشهور است... هیچ وقت چیزی نشنیده‌اید. (چون در رسانه‌ها سانسور شده است) نه‌تنها تعداد این افراد از زائران مکه بیش‌تر است (در واقع ۵ برابر آن است)، بلکه از کومبه میلا نیز مهم‌تر است؛ زیرا کومبه میلا تنها هر سه سال یک بار برگزار می‌شود. خلاصه آنکه جمعیت مراسم اربعین- که سال گذشته به
۲۰ میلیون نفر رسید - هر اجتماع بشری دیگری را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد. جمعیتی که سال به سال رو به افزایش است...»
این اعتراف یک نشریه غربی به سانسور بزرگ‌ترین و خارق‌العاده‌ترین اجتماع سالانه بشری در رسانه‌های غربی، حکایت از فاجعه‌ای عمیق در اطلاع‌رسانی و انتشار اخبار امروز جهان دارد که علیرغم تمامی ادعاهای شداد و غلاظ درمورد جهان باز اطلاعات و دمکراسی و حق دانستن به عنوان یکی از اساسی‌ترین مبانی حقوق بشر، همچنان سانسور، محور اصلی جریان امروز اطلاعات در دنیای به اصطلاح آزاد بوده و نشانه‌ای از حاکمیت نوعی ایدئولوژی نژادپرستانه براین جهان به نظر می‌رسد.
گزارش نشریه هافینگتون پست
در شکل یک کلیپ
از محورهای گزارش افشاگرانه نشریه «هافینگتون پست»، کلیپ هوشمندانه حدود دودقیقه‌ای ساخته شد که به خوبی همه این سانسور جهنمی رسانه‌های غرب درباره راهپیمایی عظیم اربعین را نشان می‌داد. کلیپ یاد شده به شرح زیر بود:
ابتدا در تصویری از یک تجمع مردم در میدانی از یک شهر، خبرنگار بی‌بی‌سی گزارش می‌داد:
«... هزاران نفر در اینجا جمع شده‌اند...»
در صحنه‌ای دیگر دیوید چاتر، خبرنگار شبکه الجزیره از یک راهپیمایی در شهر ورشو لهستان گزارش می‌داد:
«...شعارها در خیابان‌های ورشو علیه مهاجرت است...»
و در صحنه بعدی گزارشگر CNN با هیجان، تظاهرات و تجمع در هنگ‌کنگ را گزارش می‌کرد:
«... من تصور می‌کنم این دهها هزار نفر در هنگ کنگ، بخشی از این اعتراضات دمکراتیک هستند...»
در ادامه کلیپ، نوشته‌ای بزرگ برصفحه نقش می‌بست:
«هم اکنون بزرگ‌ترین زیارت جهان در حال انجام است...»
تصاویری از تجمعات چند هزار نفری در کشورهای دیگر و تصاویر جمعیت عظیم دهها میلیونی در راهپیمایی اربعین به طور موازی نشان داده می‌شد و نوشته بزرگی در ادامه نوشته قبلی، صفحه را پر می‌کرد:
«...و چرا شما چیزی از آن نشنیده‌اید؟»
تصویری از نقشه جهان که نوشته‌ای با حروف درشت و متوسط در زیر آن نقش بسته:
«بیش از بیست میلیون زائر با سنین مختلف از سرتا سر جهان...»
تصویری درشت از قدم‌های راهپیمایان که جاده‌ای می‌پیمودند. نوشته‌ای در زیر آن، ادامه نوشته قبلی بود:
«... بدون همراه داشتن ابتدایی‌ترین لوازم سفر...»
تصویری از گنبد و مناره‌های حرم مطهر حضرت اباعبدالله الحسین علیه السلام که نوشته‌ای در ادامه نوشته‌های قبلی در کنار آن نمایان می‌گشت:
«... برای زیارت امام حسین علیه‌السلام و برادرش عباس، پیاده‌روی می‌کنند...»
تصویر دیگری از نقشه برجسته جهان که نوشته‌ای کنار آن نقش بسته است:
«در بزرگ‌ترین گردهمایی جهان، این پیاده‌روی دو هفته (از بصره تا کربلا) به طول می‌انجامد.»
تصویری از یک نیروی نظامی با اسلحه‌ای در دست در حالی که عکس آیت‌الله سیستانی را بر بازو دارد. نوشته‌ای دیگر روی تصویر آمد:
«بزرگ‌ترین جنگجویان به طور داوطلبانه از زائران محافظت می‌کنند...»
تصاویری از اسلحه‌های متعدد که کنار هم قرار داده شده‌اند. نوشته‌ای دیگر در ادامه نوشته قبلی بر صفحه نقش بست:
«... در برابر تهدیدهای تروریستی و در جاده‌های خطرناک...»
تصویری از بیشمار ظروف غذا که با گسترش فضا، بر تعداد آنها افزوده می‌شد، با نوشته‌ای درشت در میانه تصویر:
«بیش از هفتصد میلیون پرس غذا در طول این پیاده‌روی دو هفته‌ای به زائران داده می‌شود، در بزرگ‌ترین اطعام رایگان جهان...»
تصویری از ظرف بزرگ خرما و رطب که در مقابل زائران گرفته شده و راهیپمایان زائر کربلا از آن برمی داشتند با نوشته‌ای کنار آن، اینگونه توضیح می‌داد:
«همه این هزینه‌ها توسط کشاورزان و کارگران فقیر تامین می‌شود»
نوشته بزرگ بر روی زمینه‌ای سفید نمایان می‌گشت:
«این حسین کیست؟»
تصویری از انبوه زائران حرم سیدالشهداء علیه‌السلام و نوشته‌ای درشت در کنار آن:
«پاسخ این سؤال، مقصود هر یک از از این زائران است»
پس از سه هفته سکوت گورستانی
در سال‌های مختلف، حتی اخبار منفی راهپیمایی عظیم اربعین دررسانه‌های غربی بخصوص رسانه‌های زنجیره‌ای همچون «بی‌بی‌سی»، «دویچه وله»، «یورو نیوز»، «رادیو زمانه»، «صدای آمریکا»، «رادیو فردا»، «گویا نیوز»، «من و تو»، «رادیو اسرائیل»، «العربیه» و «رادیو فرانسه» سانسور شده است. به این ترتیب همه استانداردهای رسانه‌ای زیرپا گذارده، ابتدایی‌ترین قوانین خبررسانی نادیده گرفته شده و البته بیش از هر موضوعی این شعور مخاطب است که هدف توهین و بی‌احترامی قرار گرفته است.
آنها حتی در حد بسیار محدود ولو مثل سایر اخبار و گزارش‌هایشان از پدیده‌های مخالف که به شیوه‌ای تبلیغاتی برای تخطئه و تخریب حرکت‌های مردمی به انتشار اخبار می‌پردازند اما در مورد راهپمایی اربعین کوچکترین خبری نشر نداده و اغلب ترجیح دادند همان سکوت مرگبار گورستانی را ادامه دهند، به قولی نه بدش را بگویند و نه خوبش را که به هر حال تبلیغ آن محسوب می‌شد و توجه کاربران را به این راهپیمایی جلب می‌کرد.
اما سرانجام در سال 1397 پس از یک سکوت گورستانی سه هفته‌ای در مقابل راهپیمایی اربعین، از عصر روزی که تقریبا این راهپیمایی عظیم بعد از حدود 20 روز به انتهای راه خود می‌رسید، رسانه‌های فوق شروع به درج خبر و گزارش و عکس و تحلیل از این راهپیمایی نمودند! یعنی پیش از پایان این همایش فوق‌العاده 20-30 روزه، کوچکترین خبر یا گزارش و یا تصویر از این بی‌نظیرترین تجمع انسانی تاریخ در این رسانه‌های به اصطلاح معتبر انعکاس نیافت.
اما طرفه آنکه در این به اصطلاح خبررسانی کهنه و دیرهنگام، به شیوه‌ای آماتوری و شعاری به تخطئه و تخریب این حرکت مردمی پرداختند و همه این رسانه‌ها گویی از یک منبع، دستور و بخشنامه دریافت کرده و با یک رویکرد و موضوع و حتی مطلب و بعضا تیترهای مشابه، این گزارش‌ها را ارائه نمودند.
آنها در ابتدا پیاده‌روی اربعین را اقدامی دولتی و حکومتی اعلام کرده و سپس با ارائه آمارهای جعلی و محاسبات پرغلط، سعی کردند، هزینه بودجه‌های دولتی را برای این مراسم القاء کنند.
مثلا «BBC» در یک گزارش به اصطلاح تحلیلی و البته ساده‌لوحانه، مراسم راهپیمایی اربعین را بسیار گران اعلام کرد و بدون آنکه
نذر و نیاز و ایثار میلیون‌ها خانواده عراقی و ایرانی را در نظر بگیرد (که البته این گونه مسائل معنوی به اذهان حضرات «بی‌بی‌سی»نویس اساسا راهی ندارد) با چند محاسبه غلط، رقمی نجومی را جهت هزینه‌های اربعین نتیجه گرفت!
اما نکته حیرت آور این بود؛ علیرغم آنکه گزارش فوق «بی‌بی‌سی» در تاریخ 7 آبان 1397 یعنی روز پایانی راهپیمایی اربعین ارائه شد، ولی با این جمله شروع می‌شد:
«جمهوری اسلامی ایران در حال برنامه‌ریزی و مقدمه‌چینی برای پیاده‌روی بزرگ اربعین ۹۷ است.»!
این گاف بزرگ در اختلاف لحن گزارش با زمان انتشار آن نشان می‌داد که یا حضرات «بی‌بی‌سی» در خوابی گران بودند و یا احتمالا قرار بوده این گزارش، حداقل حدود 2-3 هفته پیش منتشر شود ولی به دلیل همان سیاست‌های رسانه‌های وابسته‌ای مانند «بی‌بی‌سی» در بایکوت اخبار راهپیمایی اربعین، انتشار آن تا سه هفته به تعویق افتاده بود!!
تصاویری هم که این رسانه‌ها از راهپیمایی اربعین منتشر کردند، شاید در میان فاجعه‌بارترین سانسورهای خبری تاریخ بی‌سابقه باشد. طرفه آنکه در این عکس‌ها، از انبوه جمعیت و خیل موکب‌های به هم چسبیده در مسیر نجف به کربلا و خدمات و دیگر موضوعات شگفت‌انگیز این مسیر خبری نبود و اغلب دو سه نفر در یک بیابان برهوت نشان داده می‌شدند که معلوم نبود این تصاویر در کجا برداشته شده و مربوط به کدام زمان است؟!!
در سال 1398 نیز همین شیوه سال قبل در این رسانه‌ها تکرار شد. یعنی پس از یک سکوت مرگبار گورستانی دو سه هفته‌ای در رسانه‌های زنجیره‌ای، سرانجام از شبی که تقریبا این راهپیمایی عظیم به پایان می‌رسید، برخی از رسانه‌های فوق به طور محدود و کنترل شده شروع به درج خبر و گزارش و عکس از آن نمودند!
یعنی پیش از پایان این همایش فوق‌العاده 20-15 روزه، کوچکترین خبر یا گزارش و یا تصویری از این بی‌نظیرترین تجمع انسانی تاریخ در این رسانه‌های به اصطلاح معتبر انعکاس نیافت، به جز یک خبر درمورد درگذشتگان این راهپیمایی که به طور یکسان با یک تیتر و انشاء تقریبا در تمامی رسانه‌های فوق منتشر شد!
در این چند خبر و گزارش محدود هم طبق یک سناریوی کهنه و پوسیده و نخ نما شده، همان لاطائلات سال گذشته را بلغور کرده و بدون آنکه حتی یک کلمه برآن افزوده یا از آن کم کنند، پیاده‌روی اربعین را طبق معمول اقدامی دولتی و حکومتی از سوی ایران اعلام کردند، بدون آنکه در نظر بگیرند از حدود 25 میلیون شرکت‌کننده در این راهپیمایی تنها حدود 5 میلیون نفر یعنی 20 درصد آنها ایرانی بودند و بدون آنکه نذر و نیاز و ایثار میلیون‌ها خانواده عراقی و ایرانی را در نظر بگیرند حتی از نام بردن رقم زائران این همایش عظیم انسانی خودداری کردند.
در نهایت یکی از این به اصطلاح رسانه‌ها، فقط آمار حاضران در روز اربعین و در کربلا را
سه میلیون تن اعلام نمود و دیگر از جمعیت عظیمی که فاصله پانصد کیلومتری مسیر بصره تا کربلا و هشتاد کیلیومتر راه نجف تا کربلا را مملو ساخته بودند، هیچ سخنی به میان نیاوردند!
در این میان، اخبار به اصطلاح حاشیه‌ای شبکه «من و تو» از سایر هم‌پالکی‌هایشان ابلهانه‌تر و در عین حال بامزه‌تر بود که نشان داد در درجه نخست و به لحاظ حرفه‌ای، این جماعت حتی از کوچکترین قواعد ابتدایی خبرنویسی و خبررسانی بی‌اطلاع هستند و حیرت‌انگیز آنجا بود که مشاهده کردیم نظام سلطه بین‌المللی از امثال
لری کینگ و باربرا والترز و اوریانا فالاچی به مجموعه
عقب افتاده شبکه‌هایی مثل «من و تو» رسیده است.
کل گزارش این شبکه از راهپیمایی اربعین عبارت بود از: نبود وسایل نقلیه کافی در مرز مهران، کمبود اتوبوس در یک ترمینال مسافری در روز اربعین، گران بودن بلیط اتوبوس‌ها در این روز و از همه بامزه‌تر قطع شدن آب یکی از شیرهای آب پارک کوه صفه اصفهان در روز اربعین!!
ماجراهایی که دهها فیلم
از آنها می‌توان ساخت
گزارش نشریه آمریکایی «هافینگتون پست» از پیاده‌روی اربعین، اینگونه ادامه یافت:
«... درواقع، از چند لحاظ باید مراسم اربعین در کتاب گینس ثبت شود:
بزرگ‌ترین گردهمایی سالانه، طولانی‌ترین میز غذای پیوسته، بیش‌ترین افرادی که به رایگان غذا می‌خورند، بزرگ‌ترین گروه داوطلبانه‌ای که به یک واقعه خاص خدمت می‌کنند و همه این‌ها در جایی است که تهدید حملات انتحاری وجود دارد.
فقط به این جمعیت انبوه نفسگیر نگاه کنید. چیزی که باید به این منظره اضافه کنید این است که هرچه شرایط امنیتی بدتر می‌شود، حتی افراد بیشتری انگیزه پیدا می‌کنند که تهدیدهای تروریست‌ها را به چالش بکشند و در این موقعیت خطرناک به پیاده‌روی می‌پردازند. بنابراین، این حرکت زائرانه صرفاً یک فعالیت مذهبی نیست بلکه مظهری از مقاومت است. ویدئوهایی در فضای آنلاین منتشر شده است که نشان می‌دهند چه‌طور مهاجمان انتحاری خود را به میان زائران می‌اندازند و صرفاً باعث افزایش جمعیت زائران می‌شوند؛ زائرانی که هم‌صدا می‌خوانند: اگر دست و پایمان را قطع کنند، به سرزمین‌های مقدس می‌رویم.
برای فردی که بیرون از این ماجراست راحت نیست که بفهمد چه چیزی به این زائران امید و نیرو می‌بخشد. شما زنان بچه به بغل، مردان ویلچر‌نشین، مردمان عصا به دست و نابینایان زیادی را در این مسیر می‌بینید. من پدری را دیدم که تمام مسیر بصره تا کربلا را با پسر معلولش سفر کرده بود. پسر دوازده ساله معلولیت ذهنی داشت و نمی‌توانست بدون یاری دیگران راه برود. بخشی‌هایی از مسیر، پدر پسر را روی شانه‌های خود نشانده بود و راه می‌رفت. این داستانی است که می‌توان از روی آن فیلم‌هایی ساخت که قابلیت دریافت اسکار دارند اما به نظر می‌رسد که هالیوود بیش‌تر با قهرمانان کمیک سروکار دارد...»
... و در پایان این مطلب باید اذعان کرد که متاسفانه و در کمال شرمندگی، برخی رسانه‌های تصویری و سینمای ایران نیز در فیلم‌ها و سریال‌های نمایشی خود، این واقعه مهم تاریخ معاصر را سانسور کرده‌اند!