مهدیه رسولی

«چراغ» عنوان برنامه‌ای اجتماعی و فرهنگی است که از شبکه پنج سیما روی آنتن می‌رود. برنامه‌ای که تجربیات جدید در ترویج ارزش‌های فرهنگی را در دسترس مردم قرار می‌دهد و به نوعی، نحوه ارتباط با نسل جوان برای انتقال فرهنگ را با مخاطب، درمیان می‌گذارد. شاید انتخاب موضوعات ارزشی مانند «حجاب» برای ساخت برنامه‌ای جذاب و مخاطب پسند، در نگاه اول پیچیده به نظر برسد. چون همیشه انتخاب قالب نامتناسب برای طرح چنین موضوعاتی، ممکن است به نتیجه‌ای ختم شود که در شأن موضوع نباشد و یا دچار شعارزدگی شود. اما برنامه «چراغ» روش و قالبی را برای این موضوع برگزیده که هم دارای جاذبه است و مخاطب جوان و نوجوان را نیز پای خود می‌نشاند و هم اینکه شأن موضوع، بدون افتادن به ورطه شعارزدگی، حفظ شده است. به این ترتیب که در این برنامه، ماجراها و خاطرات فعالان فرهنگی که یا خود تحت تأثیر اتفاقاتی، چادری شده‌اند و یا دیگران را به این پوشش تشویق و ترغیب کرده‌اند، تعریف می‌شود.
به نظر می‌رسد که آن بخش‌هایی که به بانوانی که قبلا پوشش مناسبی نداشتند اما خود به درک تازه‌ای از مفهوم و زیبایی حجاب رسیدند، جذابیت و تأثیر بیشتری داشته باشد.
مشابه این بخش‌ها قبلا در برنامه دیگری با عنوان «از لاک جیغ تا خدا» هم به نمایش درآمده بود، اما در اینجا، زنان گرویده به حجاب برتر، خودشان نیز در روند تبلیغ فرهنگ و ارزش‌ها قرار گرفته‌اند. شنیدن تجربه تغییر هویت ظاهری این افراد در فضایی گرم و صمیمانه هم نوعی لذت روایی و معنوی را به مخاطب می‌چشاند و هم اینکه موجب افزایش آگاهی او می‌شود. یکی از دخترها در این باره می‌گفت: «این صحبت‌ها مثل این می‌ماند که ما به یک رستوران رفته و غذایی بسیار لذیذ را با قیمتی اندک میل کرده‌ایم، حالا حیفمان می‌آید که آن را به دوستانمان پیشنهاد ندهیم.» یعنی دست‌اندرکاران برنامه «چراغ» راه درستی را انتخاب کرده‌اند. آنها به جای روش‌های خشک و امتحان پس داده، به سمت انتقال ارزش‌های فرهنگی از طریق تجربه افرادی که به درک درست و عمیقی از این ارزش‌ها دست پیدا کرده‌اند، رفته و از زبان آنها زیبایی یک امر مقدس را به دیگران اعلان می‌کنند. اینکه جوانانی ره یافته به مسیر روشنایی با همان لحن و بیان هم سالانشان از لذت چادری بودن صحبت می‌کنند، قطعا تأثیر بهتری بر مخاطب خواهد داشت.
همچنین در این برنامه تجربه الگوهای موفق برخی از کانون‌ها یا گروه‌های فرهنگی در ترویج حجاب مطرح می‌گردد. مصطفی هیودی، تهیه‌کننده برنامه «چراغ» می‌گوید: «ما تجربه‌های موفقی را که افراد مختلف اعم از پژوهشگر، نویسنده و فعالان فرهنگی در این حوزه داشته‌اند در برنامه معرفی می‌کنیم و در هر قسمت با یکی از آنها گپ می‌زنیم.» در این قسمت‌ها نیز، فعالان فرهنگی موفق در زمینه ترویج حجاب می‌گفتند که بسیاری از نوجوانان آگاهی لازم درباره حجاب و ارزش‌های اسلامی را نمی‌دانند و وقتی واقعیت اسلام را با زبان خوش و لحن زیبا و رفتار خوب برای آنها می‌گوییم، آنها به حجاب و عفاف علاقه مند می‌شوند.
یکی از بانوان حاضر در این برنامه نیز این گونه تعبیر می‌کند که ما در دوران دفاع مقدس با دستان خالی و امکانات کم به پیروزی رسیدیم و امروز هم در جنگ نرم ، با تلاش و خلاقیت به نتیجه لازم دست می‌یابیم.
حتی تیتراژ آغازین برنامه نیز شکل و شمایلی هنرمندانه و جوان پسند دارد. تیتراژ، نقش ویترین برنامه را دارد و هر چه غنی‌تر و زیباتر ساخته شود، احتمال اینکه مخاطب بیشتری تماشای برنامه را ادامه دهد بالاتر می‌رود.
دکور و چیدمان صحنه برنامه نیز چشم نواز است. دکوری که بیشتر با ابزارهایی چون کتابخانه، گلدان، لامپ و... تزیین شده است و به این طریق، هم به گرم شدن فضای برنامه کمک کرده و هم بار فرهنگی آن را افزایش داده است.