برنامه‌هاي وزير جديد بهداشت براي دانشگاه‌هاي علوم پزشكي چيست؟
دکتر بهرام عین اللهی در حالی به عنوان وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی از مجلس رای اعتماد گرفت که با توجه به سمت‌های قبلی در وزارت بهداشت، از نزدیک با مشکلات و مسائل آموزش پزشکی آشناست و به همین دلیل به نظر می‌رسد برنامه‌های مفصلی برای آموزش عالی علوم پزشکی تهیه و تدارک دیده است.
در ابتدای برنامه‌های وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی آمده است که پاسخگویی و مسئولیت‌پذیری مولفه‌های اصلی حکمرانی مطلوب در نظام سلامت هستند. در این برنامه، حکمرانی پاسخگو، متعهد، مسئولیت‌پذیر، آگاه از شواهد، قابل اعتماد، بدون تضاد در منافع به عنوان رکن تولیت و زیربنای اصلی کار سازمان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مد نظر قرار گرفته است.
این برنامه، با استناد به پیام‌های کلیدی اسناد بالادستی و تکالیف با اولویت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در قبال آنها تدوین شده و تحقق نهایی این اهداف را نشانه گرفته است.
بر این اساس، هدف آموزش توسعه کیفی و کمی هدفمند پاسخگو، جامعه‌نگر و عادلانه آموزش علوم پزشکی (سلامت) ادغام یافته در عرصه ارائه مراقبت‌های سلامت متناسب با نیازهای جامعه و گسترش مرزهای دانش و تربیت افرادی عالم، متخلق به اخلاق اسلامی و حرفه‌ای، توانمند، کارا، جامعه‌نگر و پاسخگوی نیازهای سلامت جامعه است.
در جهت پژوهش، فناوری و نوآوری سلامت نیز تولید علم نافع و تحقق مرجعیت علمی، خود اتکایی در تولید دارو، واکسن و تجهیزات و ملزومات پزشکی از جمله برنامه‌ها است.
در بررسی کلی حدوداً ۱۰۷ گزاره مرتبط با حوزه‌ها و نهادهای علمی از بیانیه گام دوم انقلاب استخراج شد و این گزاره‌ها در ۱۲ حیطه حاکمیت، دانش، فسادزدایی، اقتصاد، توسعه فرهنگی، اجتماعی، خودباوری و امید، تعاملات بین‌الملل، جوان‌گرایی، مقاومت ملی، دشمن‌زدایی، عدالت طبقه‌بندی شد.
از ۱۰۷ گزاره احصا شده ۴۴ گزاره مرتبط با نظام سلامت، از جمله آموزش، پژوهش و ارایه خدمات سلامت است و از این گزاره‌ها، ۱۴ گزاره زیر به صورت مستقیم به مقوله دانش و فناوری اشاره دارند.
حاصل تخلیص اصول پیش روی حوزه آموزش علوم پزشکی کشور از این بیانیه، در درجه اول «نیل به مرجعیت علمی و ارتقای عزت ملی»، در درجه بعد «علم نافع و در خدمت نیاز جامعه» و سپس «عدالت در دسترسی و رفع محرومیت» است.
در نگارش برنامه جامع نقشه راه و رصد آموزش عالی سلامت علاوه بر بیانیه گام دوم انقلاب رهبر معظم انقلاب به اسناد بالادستی دیگر نیز توجه شده است. به نحوی که در بند ۱۳ توسعه کمی و کیفی نظام آموزش علوم پزشکی به صورت هدفمند، سلامت محور، مبتنی بر نیازهای جامعه، پاسخگو و عادلانه و با تربیت نیروی انسانی کارآمد، متعهد به اخلاق اسلامی، حرفه‌ای و دارای مهارت و شایستگی‌های متناسب با نیازهای مناطق مختلف کشور یک برنامه اجرایی تعریف شده است:
* تدوین و رصد مستمر شاخص‌های کلیدی منابع انسانی بخش سلامت و ایجاد سامانه تصمیم‌گیری
* توزیع منابع انسانی و خدمات سلامت بر اساس شرایط جغرافیایی، جمعیتی، امکانات و بار و الگوی بیماری‌ها و غیره
* استقرار نظام دیده‌بانی اخلاق حرفه‌ای در نظام آموزش عالی سلامت
* الزام به تدوین و رعایت پیوست منابع انسانی برای طرح‌ها، برنامه‌ها، پروژه‌های ملی سلامت
* توسعه ظرفیت‌های فضای مجازی برای شبکه‌سازی در نظام آموزش عالی سلامت
* استقرار نظام اعتباربخشی و ارزیابی عملکرد ارائه‌کنندگان خدمات سلامت براساس ظرفیت کمی و کیفی ارائه خدمت و اصلاح نظام پرداخت، ارتقاء شغلی و تشویق براساس آن
* اصلاح نظام جبران خدمات نیروی انسانی بخش سلامت در مناطق کم‌برخوردار
* اصلاح معیارهای جذب، استخدام و توزیع نیروی انسانی مورد نیاز بخش سلامت متناسب با حجم کار و ترکیب شایستگی‌ها و مهارت‌های مورد نیاز بازار کار برای هر گروه شغلی
* توانمندسازی بدنه کارشناسی ستاد و دانشگاه‌های علوم پزشکی درگیر در آموزش عالی سلامت
* تدوین و اجرای برنامه بومی‌گزینی
* اصلاح معیارهای سطح‌بندی مأموریتی دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزشی
* اصلاح فرآیند ارتقای اعضای هیئت علمی براساس ارزشیابی متوازن عملکرد آنها و با در نظر گرفتن میزان تحقق متوازن اهداف آموزشی، پژوهشی، فناورانه، اجرایی و ارائه خدمات در تمامی سطوح شبکه ارائه خدمات سلامت
* راه‌اندازی رشته‌های تحصیلات تکمیلی جدید با رویکرد حیطه‌های میان رشته‌ای و علوم و فناوری‌های نوین
* تقویت تفویض اختیارات به دانشگاه‌های علوم پزشکی بر مبنای الگوی آمایش سرزمین
* اصلاح نظام اعتباربخشی مراکز آموزشی، اعضای هیئت علمی و دانشجویان، برمبنای آموزش و ارائه خدمات مطلوب بهداشتی، درمانی تولید علم و فناوری ثروت‌آفرین و اصلاح نظام توزیع منابع عمومی و پرداخت و تشویق براساس آن
همچنین در بند ۱۴، تحول راهبردی پژوهش علوم پزشکی با رویکرد نظام نوآوری و برنامه‌ریزی برای دستیابی به مرجعیت علمی در علوم، فنون و ارایه خدمات پزشکی و تبدیل ایران به قطب پزشکی منطقه آسیای جنوب غربی و جهان اسلام نیز یک برنامه اجرایی مداخله‌ای تعریف شده است:
- شبکه‌سازی مراکز تحقیقاتی کشور بر اساس ماموریت و تقسیم کار ملی
- استقرار نهاد ملی آینده‌نگاری دانش و فناوری حوزه سلامت
- جهت‌دهی به ماموریت‌های مراکز تحقیقاتی بر اساس نیاز سلامت جامعه و اولویت‌های ملی پژوهش
- ساماندهی نظام تأمین مالی توسعه علم و فناوری سلامت کشور
- گسترش تعامل با مراکز و نهادهای بین‌المللی با ایجاد پیمان‌های منطقه‌ای و یا عضویت در شبکه‌های همکاری بین‌المللی
- اعمال مشوق‌های لازم برای دانشگاه‌ها به منظور توجه و تمرکز بر راه‌اندازی مراکز رشد و پارک‌های علم و فناوری
- حمایت از به کارگیری فناوری اطلاعات و شبکه جهت تسهیل ارتباطات و همکاری‌ها
- پایش مداوم وضعیت تولید دانش و فناوری حوزه سلامت کشور به منظور حفظ و ارتقاء سطح آن
تعداد دانشجو در نظام آموزش علوم پزشکی مندرج در قانون بودجه سال ۱۴۰۰ در مقطع کاردانی ۴ هزار و ۳۱۴ نفر، در مقطع کارشناسی ۹۱ هزار و ۲۳۹ نفر، در مقطع کارشناسی ارشد و (MPH) تعداد ۲۲ هزار و ۶۶۱ نفر، در مقطع دکتری حرفه‌ای ۷۹ هزار و ۱۱۳ نفر، در مقطع دستیاری تخصصی و دکتری تخصصی ۹ هزار و ۷۰ نفر، در مقطع دستیاری تخصصی بالینی ۱۵ هزار و ۵۳ نفر و در مقطع دستیاری فوق تخصص و فلوشیپ ۲ هزار و ۳۳۸ نفر است. در مجموع ۲۲۳ هزار و ۷۸۹ دانشجو در دانشگاه‌های علوم پزشکی حضور دارند.
این برنامه‌ها در حالی از سوی دکتر عین‌اللهی به عنوان نقشه راه وزارت بهداشت در امور آموزش عالی سلامت اعلام شدند که در جلسه کمیسیون آموزش و تحقیقات با دکتر عین‌اللهی پیش از جلسه رای اعتماد به اولویت‌های زیر اشاره شد:
۱- بهره‌مندی عادلانه همه مردم به خدمات سلامت کشور
۲- مقابله به موقع و مناسب با بحران‌ها
٣- تنظیم صحیح زمان بازگشایی دانشگاه‌ها
٤- توجه به نیازهای دانشجویان دانشگاه‌های علوم پزشکی و دستیاران پزشکی مشغول خدمت در شبکه سلامت
۵- لزوم تحول در نظام سنجش و پذیرش رشته‌های علوم پزشکی
۶- توجه به مسائل فرهنگی و اخلاقی در بیمارستان‌ها و دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور
به نقل از ایسنا، دکتر عین‌اللهی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی دولت سیزدهم، در حوزه علمی و اجرایی به عنوان رئیس قطب چشم پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، مسئول کمیته جذب دانشجویی جهاد سازندگی در شورای انقلاب فرهنگی، معاون درمان بهداری کل سپاه، معاون آموزشی، دبیر شورای گسترش دانشگاه‌های علوم پزشکی و دبیر شورای آموزش پزشکی و تخصصی فعالیت کرده است.
از دیگر سوابق وی می‌توان به رئیس دفتر نظارت و ارزیابی معاونت آموزشی وزارت بهداشت، مشاور سازمان بین‌المللی آموزش پزشکی WFME، دبیر انجمن آموزش علوم پزشکی ایران، عضو هیئت ممتحنه بورد تخصصی چشم پزشکی کشور، عضو شورای عالی مرکز تحقیقات چشم پزشکی کشور، عضو هیئت مدیره بانک چشم جمهوری اسلامی ایران، عضو شورایعالی استعدادهای درخشان وزارت بهداشت درمان و آموزش، رئیس انجمن آموزش علوم پزشکی، عضو مرکز تحقیقات لیزر پزشکی، رئیس قطب چشم پزشکی، مشاور بیماری‌های چشم و عضو شورای سیاست‌گذاری سلامت صدا و سیما اشاره کرد.
وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی همچنین ۳۵ کتاب، چهار مقاله فارسی و ۹ مقاله انگلیسی در حوزه تخصصی خود تالیف کرده است.
با توجه به سوابق اجرایی ذکر شده از دکتر عین‌اللهی و آشنایی وی با مشکلات و مسائل آموزش پزشکی، به نظر می‌رسد می‌توان به تحول در آموزش پزشکی و ساماندهی امور آموزش عالی سلامت امیدوار بود.