مقصران وضعیت کنونی کشور چه کسانی هستند؟
مهدی امامقلی
رکورد مبتلایان، بستری‌ها و فوتی‌های کرونا روزبه‌روز شکسته می‌شود و هر چندثانیه و دقیقه که می‌گذرد، یک ایرانی یا به کرونا مبتلا یا قربانی این ویروس منحوس می‌شود؛ آمار تأسف باری که قلب هر ایرانی را به درد می‌آورد و اذهان عمومی را معطوف این می‌کند که مقصران اصلی وضعیت سیاه کرونایی کشور چه کسانی هستند؟
1. واضح است که بایستی عملکرد مسئولان و متصدیان حوزه بهداشت و درمان را در ترازوی نقد افکار عمومی قرار داد و سؤال کرد چرا کسانی که واکسیناسیون عمومی را به تأخیر انداختند و شهریورماه سال گذشته علیه واکسن‌های چینی و روسی فضاسازی و کشورهای خارجی را برای ارسال واکسن به ایران دچار تردید کردند، امروز ادعا می‌کنند هر واکسنی که در دسترس است را «رو هوا باید زد»!
مخالفان دیروز واکسن روسی و چینی که چالش «واکسن خارجی نمی‌زنیم!» را راه انداختند امروز در صف اول تزریق واکسن‌های خارجی قرار گرفته و برای فرار از مسئولیت بر واقعیات امروز کشور نعل وارونه می‌زنند و در همنوایی با ضدانقلاب می‌گویند چرا واردات واکسن‌های خارجی تحدید شد!؟
در ادامه مخالفت برخی متصدیان و متخصصان حوزه بهداشت و درمان کشور (از مینو محرز گرفته تا دبیرکل خانه پرستار، رئیس‌روابط عمومی سازمان نظام پزشکی و رئیس‌انجمن داروسازان ایران) با تزریق واکسن روسی بود که حتی سازمان نظام پزشکی کشور (در 12 بهمن 99) اعلام کرد 98 نفر از اعضای مجمع عمومی این سازمان در نامه‌ای به رئیس‌جمهور مخالفت خود با خرید واکسن روسی را اعلام کرده‌اند.
جالب است بدانید مدعیان اصلاحات که بیشتر مسحور غربی‌ها هستند و نه مجذوب ظرفیت‌های داخلی؛ و از هر فرصتی برای مخدوش سازی همکاری ایران و روسیه استفاده می‌کنند، مخالفت‌ها با واکسن روسی را در بوق و کرنا کردند و گروه‌های ضدانقلاب هم از «کاپیتولاسیون چینی و روسی» مطلب نوشتند!
فضاسازی گروهی از متخصصان و متصدیان حوزه بهداشت و درمان و همچنین اصلاح‌طلبان علیه واکسن‌های روسی و چینی بود که آنها را در ارسال واکسن به ایران دچار تردید کرد؛ اگرچه بدقولی و بدعهدی روسیه و چین در ارسال واکسن به ایران قابل اغماض نیست.
مخالفت‌ها با واکسن‌های چینی و روسی، دو هفته الی یک ماه بعد از بیانات رهبر معظم انقلاب مبنی بر «ممنوع بودن واردات واکسن آمریکایی و انگلیسی و تهیه واکسن از منابع مطمئن دیگر» مطرح می‌شد!؛ فضاسازی‌هایی که باعث شد فرصت طلایی تأمین واکسن از بین برود؛ واکسیناسیون عمومی به تأخیر بیفتد و وضعیت مدیریت ویروس کرونا در کشور به شرایط بحرانی امروز برسد.
این فضاسازی‌ها به حدی مؤثر بود که حسن روحانی فروردین‌ماه سال جاری به آن واکنش نشان داد و با بیان اینکه «ظاهراً حافظه برخی ضعیف شده است» گفت: «زمانی که به دنبال خرید واکسن از روسیه و چین بودیم، کسانی پشت تریبون اعلام کردند که اگر از روسیه و یا چین واکسن بیاورید، این واکسن را نمی‌زنیم و حتی برخی تشکل‌های پزشکی نامه نوشتند که از روسیه و چین واکسن نیاورید، چراکه خطرناک است!»
2. نکته قابل‌تأمل آنکه این روزها یکی از شبهاتی که از سوی ضدانقلاب مطرح می‌شود و در داخل هم برخی به آن دامن می‌زنند این است که 1) رهبر انقلاب ورود «واکسن خارجی» را منع کردند، 2) منع رهبری به دلیل تمرکز نظام بر تولید واکسن داخل بوده است و 3) منع ورود واکسن آمریکایی و انگلیسی از سوی رهبری باعث تشدید تلفات ناشی از کرونا شده است!
این در حالی است که؛ اولاً) رهبری در بیاناتشان
(19 دی 99) نگفتند واکسن خارجی ممنوع شود بلکه صرفاً ورود واکسن‌های آمریکایی و انگلیسی را ممنوع اعلام کردند.
ثانیاً) منع رهبری به دلیل عدم اعتماد و عدم خوش‌بینی به واکسن‌های آمریکایی، انگلیسی و فرانسوی بوده چه آنکه معظم‌له در همان سخنرانی صراحتاً به این موضوع‌اشاره و ماجرای صادرات خون‌های آلوده فرانسه را یادآوری می‌کنند. ازاین‌رو موضوع واکسن داخلی چندان در این تصمیم دخیل نبوده چراکه ایشان تأکید نمودند که خرید واکسن خارجی ایمن بلااشکال است.
و ثالثاً) ادعای رسانه‌های ضدانقلاب مبنی بر اینکه تشدید مرگ‌ومیرهای ناشی از کرونا در ایران به دلیل «نبود واکسن فایزر و مدرنا» است مرغ پخته را هم به خنده وامی‌دارد! چه آنکه 1- تلفات فوق‌العاده کرونا در موج جدید آن صرفاً مربوط به واکسیناسیون نیست و بر اساس اعلام سازمان بهداشت جهانی، همچنان مهم‌ترین و اصلی‌ترین راه پیشگیری رعایت پروتکل‌های بهداشتی است. 2- موج جدید و جهش این ویروس که به دلتا مشهور شده، در هند موجب افزایش تلفات و مرگ‌ومیر شد و ایران پس از هند این جهش ویروس را تجربه کرده است و کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند این موج که از جنوب ایران آغاز شده و به سمت شمال کشور در حرکت است عن‌قریب کشورهای اروپایی را نیز مورد هجوم خود قرار دهد. البته گفتنی است که در چنین شرایطی سوءاستفاده ضدانقلاب و همزبانان داخلی آنها برای موج‌سواری روی آلام مردم جای تأسف شدید دارد که جان مردم ایران را محملی برای کاسب‌کاری سیاسی و هجمه به نظام اسلامی و تطهیر چهره دشمنان قرار داده‌اند. 3- در همین آمریکا و انگلیس هنوز هم آمار تلفات بالاست. 4- کاهش تلفات ناشی از شیوع بیماری کرونا در بسیاری از کشورها الزاماً به دلیل استفاده آنها از واکسن‌های آمریکایی و انگلیسی نبوده است در حالی‌که جریان تحریف و کاسب‌کاران سلامت مردم در ایران درصددند افزایش تلفات در موج جدید شیوع این بیماری در ایران را منحصر به عدم استفاده از واکسن‌های آمریکایی جلوه دهند.
5- آمریکایی که صادرات درخور توجهی به کشورهای دیگر نداشته و بارها دستش در قبال ملت ایران رو شده و در موضوع واردات واکسن به ایران از سبد کواکس کارشکنی کرده است، می‌خواست واکسن را به برجام گره زده و از طرح پیشنهاد واکسن به ایران، صرفاً خروجی سیاسی بگیرد!
رهبر معظم انقلاب در سخنرانی تلویزیونی 19 دی‌ماه 99 فرمودند: «ورود واکسن آمریکایی و انگلیسی به کشور ممنوع است. این را من به مسئولین هم گفته‌ام، الان هم به‌طور عمومی می‌گویم.... به این‌ها اعتماد نیست؛ من واقعاً اعتماد هم ندارم، نمی‌دانم، گاهی اوقات هست که این‌ها می‌خواهند واکسن را روی ملّت‌های دیگر امتحان کنند، ببینند اثر می‌کند یا نمی‌کند. بنابراین، از آمریکا و از انگلیس [واکسن تهیّه نشود]. البته به فرانسه هم من خوش‌بین نیستم، علّتش هم این است که سابقه آن خون‌های آلوده را این‌ها دارند. [البته] از جاهای دیگر اگر بخواهند واکسن تهیه کنند -که جای مطمئنی باشد- هیچ‌اشکالی ندارد.»
3. نکته دیگری که نبایستی از آن غافل شد این است که علیرغم تأکید رهبر انقلاب بر تهیه واکسن از «منابع ایمن و مطمئن» دولت روحانی کارنامه منفی از خود به‌جای گذاشت؛ مواردی که بایستی آنها را مورد بررسی قرار داد و در زوایا و دامنه تأثیرات اجتماعی، سیاسی و اقتصادی آن دقیق شد؛
الف) سنگ‌اندازی و کارشکنی وزارت بهداشت در واردات واکسن از طریق بخش خصوصی (اظهارات اخیر زالی در پایان دولت روحانی مبنی بر اینکه «اجازه خرید واکسن ندادند، چون فکر می‌کردند گران است» و «سفیران ما در کشورهای خارجی به دنبال تأمین واکسن نبودند» یا اظهارات اخیر مسعود خوانساری، رئیس‌اتاق بازرگانی تهران که اعلام کرد طی بیانیه‌ای جزئیات کارشکنی وزارت بهداشت درباره واردات واکسن کرونا توسط بخش خصوصی را تشریح می‌کند و... نمونه‌هایی برای جست‌وجوی ابعاد قصور یا تقصیر وزارت بهداشت است)
ب) بی‌عملی وزارت بهداشت و وزارت خارجه در تأمین به‌موقع واکسن از چین و به تأخیر افتادن ایمن‌سازی عمومی (آن‌هم در شرایطی که کشورهای ترکیه و امارات از همین مسیر با واکسن‌های چینی مردم خود را واکسینه کردند)
ج) شعارگرایی وزارت بهداشت و وعده‌هایی که منطبق بر واقعیات نبود. (وعده سعید نمکی در 8 اسفند 99 مبنی بر «تبدیل ایران به قطب تولید واکسن در بهار» یکی از این نمونه‌هاست که هرگز اجرایی نشد.
د) عدم‌حمایت دولت روحانی از واحدهای تولیدکننده واکسن داخلی
علاوه‌بر موارد فوق، کم‌کاری و سهل‌انگاری دولت درخصوص اعلام و ایجاد محدودیت‌ها به‌ویژه در ایام تعطیلات نوروز و یا مسائلی مانند میسر بودن امکان سفر به برخی کشورهای خارجی در این ایام و اساساً موضوع عملیاتی کردن محدودیت‌ها یکی دیگر از وجوه سوء تدبیر دولت در مدیریت کرونا بوده است.
4. متأسفانه در داخل برخی آب در آسیاب شبهه افکنان
می‌ریزند و ادعا می‌کنند که واردات واکسن فایزر می‌توانست جلوی مرگ‌ومیرهای ناشی از کرونا در ایران را بگیرد. علاوه‌بر آنچه در فوق آمد (ضرورت بسنده نکردن به واکسیناسیون، امکان تأمین واکسن از چین و روسیه، هدف سیاسی آمریکا از طرح پیشنهاد اعطای واکسن و...) سؤالی که مطرح می‌شود این است که آیا آمریکا واکسن در اختیار ایران قرار می‌داد؟ پاسخ آن روشن است.
بر اساس گزارشی که از وال‌استریت ژورنال منتشر شده، آمریکا حتی از فروش واکسن پیش‌خریدشده به برخی از متحدانش خودداری کرده است! انگلیس نیز تقریباً هیچ واکسن تولید داخلی خود را صادر نکرده است. نکته جالب آنکه آمریکا بعد از مدت‌ها وعده داد که واکسن‌های تأییدشده یعنی فایزر، مدرنا و جانسون‌اندجانسون را به سایر کشورها صادر کند اما بر اساس همین گزارش رسانه آمریکایی، مجموع کل وعده داده شده برای صادرات این سه واکسن به جهان (تا اردیبهشت سال جاری)، تنها 20 میلیون دز بود! گرچه میزان دز واکسن‌های وعده داده شده بیشتر شد اما در واقع آمریکا اگر به کشوری - هرچند به میزان ناچیز- واکسن داده صرفاً به خاطر 1) فشارهای جهانی و 2) احتکار بیش‌ازحد واکسن (و آسترازنکای غیرقابل استفاده در این کشور به خاطر احتکار و احتمال انقضای تاریخ مصرف) بوده است.
5. سؤالی که مطرح می‌شود این است که اساساً چرا غربی‌ها که خودشان در وضعیت اضطراری کرونا به سر می‌برند و بر سر واکسن دعوا دارند (اختلافات و لفاظی‌های اخیر فرانسه و انگلیس علیه یکدیگر) طی چند ماه گذشته حاضر شدند ادعا کنند که می‌خواهند به ایران واکسن بدهند؟
در این خصوص گفتنی‌ها هست ولی چند نکته می‌تواند ابعاد این موضوع را روشن‌تر کند؛
1) نظام سلطه در قبال ایران سابقه خوبی ندارد و در مقاطع بسیاری علیه نظام سلامت ملت ایران وارد عمل شده است (از ماجرای صادرات خون‌های آلوده فرانسه و تحریم‌های شدید دارویی علیه ایران گرفته تا مختل‌سازی و کارشکنی در تأمین واکسن ایران از سبد کواکس)
2) پیشنهاد غرب برای اعطای واکسن به ایران زمانی برجسته‌تر شد که جمهوری اسلامی در 24 خرداد سال جاری با اتکا به دانش بومی و تولید واکسن «کوو ایران برکت»
به یکی از 6 کشور تولیدکننده واکسن کرونا در جهان تبدیل شد.
3) مذاکرات وین مسکوت مانده و دولت سیزدهم در سیاست خارجی برای حل برجام و رفع تحریم‌ها منتظر مذاکرات فرسایشی و تکرار وعده‌های دروغ آمریکا و اروپا نمی‌ماند. این روزها از یکسو جریان تحریف و از سوی دیگر اپوزیسیون و معاند در پی دوگانه‌سازی واکسن داخل و خارج هستند؛ جریانی که در ماجرای برجام دوگانه معیشت - تحریم را کلید زد حالا می‌خواهد با دوگانه‌سازی واکسن داخلی و خارجی، بر زخم مردم نمک بپاشد و افکار عمومی را علیه نظام تهییج کند. از همین روست که آنها تلاش می‌کنند با برجسته‌سازی منع واردات واکسن آمریکا و انگلیس، تأکید رهبر انقلاب بر «تهیه واکسن از منابع ایمن و مطمئن» را به حاشیه ببرند و القا کنند که نظام صرفاً به دنبال تأمین واکسن از طریق تولید داخل بوده است تا شاید علت وضعیت کرونایی کشور را رویکرد نظام در سیاست خارجی جا بزنند!