دولت به جای افزایش سقف تسهیلات مسکن، تورم را کنترل کند
رئیس پژوهشکده اقتصادی و مالی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی اظهار کرد: اگر آمارهای مرکز آمار مبنی بر درآمد سالانه حدود ۹۶میلیون تومان درآمد خانوارهای تهرانی و دادههای بانک مرکزی مبنی بر متوسط قیمت مسکن تهران در تیرماه امسال که بالغ بر متری ۳۰میلیون تومان بود را با هم مقایسه کنیم میبینیم که هر خانوار تهرانی برای خانهدار شدن باید
۲۵ تا ۲۶ سال منتظر بماند که خانهدار شود.
فخرالدین زاوه افزود: این مدت انتظار با فرض این است که خانوار همه درآمد خود را پسانداز کند و قیمت مسکن و درآمد هم ثابت باشد. اما اگر هزینههای مسکن را در سبد خانوار شهری ۳۰ درصد در نظر بگیریم رقم سالهای مورد انتظار تا سه برابر افزایش مییابد.
زاوه گفت: متقاضی مصرفی مسکن اگر با توجه به سقفهای کنونی تسهیلات مسکن، بخواهد وارد بازار خرد ملک شود، باید عملاً تا ۹۰ درصد قیمت مسکن را پسانداز داشته باشد این در حالی است که در کشورهای دیگر تا
۸۰ درصد بهای ملک را میتوانند تسهیلات بلندمدت دریافت کنند؛ اما بازار مالی ما این امکان را ندارد؛ حتی با فرض اینکه شرایط به گونهای شود که تسهیلات افزایش یابد و سیستم بانکی هم بتواند یک میلیارد تومان تسهیلات دهد، اقساط آن به قدری سنگین است که باز هم خانوارها از دریافت آن عاجز بوده و امکان بازپرداخت آن را ندارند.
وی افزود: دولت چند راهکار پیش رو دارد که ما در مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی به آن پرداختهایم؛ یکی اینکه تورم کنترل شود تا سیستم بانکی به پرداخت تسهیلات طولانیمدت ترغیب شود اما در حال حاضر نرخ تورم و درنتیجه اعطای تسهیلات طولانی مدت برای سیستم بانکی بالاست. اما اگر نرخ تورم کنترل شود، هم بانکها ترغیب به اعطای تسهیلات مسکن میشوند و هم خانوارها از پس بازپرداخت اقساط آن برمیآیند.
عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی بااشاره به امکان استفاده از دیگر روشهای بازارهای مالی و سرمایه در بخش تسهیلات مسکن گفت: این ابزارها و نهادها هم نیاز به بستر تورم کنترل شده و پایین دارند. مجموعه اقدامات بانک مرکزی و دستگاه سیاستگذاری پولی ما باید به سمت کنترل نرخ تورم پیش برود تا بازار مسکن از محل تسهیلات بانکی بهبود یابد.
وی درباره راهکارهای دیگر افزود: برخی کنترل بهای مسکن را مطرح میکنند؛ به خصوص که در حال حاضر بازار مسکن حباب دارد اما راهکار بهتر برای بهبود وضعیت دسترسی خانوارها به مسکن، افزایش درآمد خانوارهاست تا بتوانند وارد بازار مسکن شده و افزایش درآمد و قدرت خرید آنها هم منوط به برخی اصلاحات اساسی و ریشهای در اقتصاد است به خصوص که از درآمدهای نفتی فاصله گرفتهایم و پایدارسازی بهبود درآمد خانوارها در شرایطی که درآمدهای نفتی کشور کاهش یافته، نیاز به نوسازی اساسی دارد.
عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، افزایش درآمد خانوارها را مشروط به اصلاح ساختار بانکی و پولی، بودجهای، مالیاتی، فضای کسب و کار، رقابتیتر شدن اقتصاد و کاهش انحصار، کاهش مداخلات دولت در اقتصاد و... دانست و بیان کرد: در کنار این اقدامات، ضروری است اقداماتی برای اقشار کمدرآمد و اعطای نقدی یارانه به آنها انجام شود؛ اگر به تعداد محدودی از اقشار کم درآمد مسکن رایگان دهیم، میتواند اجاره داری حرفهای همراه با پرداخت کمک اجاره نقدی به صورت یارانه به این اقشار را ترویج و تشویق کند.