ضرورت تحول ساختاری و سازمانی در وزارت امور خارجه
جمعی از اندیشکده‌های مطرح سیاست خارجی و دیپلماسی اقتصادی طی نامه‌ای به آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی تاکید کردند: در شرایط کنونی که اقتصاد ایران با چالش‌هایی نظیر رکود تورمی و فشارهای خارجی مواجه است، گسترش روابط تجاری با کشورهای همسایه و حضور مؤثرتر در بازارهای منطقه می‌تواند ضمن ارتقای سطح تولید و صادرات کشور، زمینه را برای کاهش آثار ناشی از فشارهای خارجی و تحقق اهداف رشد و پیشرفت اقتصادی فراهم کند.
در این نامه با تاکید بر موضوع کانونی شدن مقوله اقتصاد در حلقه سیاست خارجی با تمرکز بر توسعه تجارت خارجی تصریح شده است: متأثر از مشکلات تحریمی تحمیلی از جانب آمریکا، اقتصاد کشور طی سالیان اخیر نه‌تنها دچار چالش‌های ژرفی از جنس رکود تورمی شده، بلکه به‌واقع کاهش محسوس سهم تجارت خارجی در برنامه‌های توسعه‌ای کشور را نیز تجربه کرده است. بر این اساس و با هدف حل مشکلات پدیدارشده، پیشنهاد می‌شود که تعیین برنامه‌ها و مدیریت پروژه‌ها در وزارت خارجه در بازه زمانی چهار ساله، در رابطه با بخش‌های مزیت‌داری همچون انرژی (نفت، گاز و برق و انرژی‌های نو و نیروگاه، پالایشگاه، پتروشیمی و تأسیسات نفتی)، کشاورزی، صدور خدمات فنی مهندسی، انعقاد و اجرای پیمان‌های منطقه‌ای با کشورهای هدف، حمل‌ونقل و ترانزیت، توسعۀ مناطق آزاد و ویژه، دارو و تجهیزات پزشکی، صادرات غیرنفتی (بازسازی صادراتی، تولید صادرات‌محور و اصلاح تعرفه‌های ترجیحی با دیگر کشورهای هدف) و توسعه زنجیره ارزش تولید و خودکفایی، مورد توجه واقع شود.
اندیشکده‌های سیاست خارجی در نامه خود به منتخب ملت با تاکید بر هم‌افزایی نهادی در حوزه تجارت خارجی با محوریت وزارت امور خارجه افزوده‌اند: با توجه به متکثر بودن تجارت خارجی در چند وزارتخانه دولتی و نهاد غیردولتی، لازم است شورا یا نهادی مرکب از اعضای دولتی و غیردولتی با ترکیب رئیس (رئیس‌جمهور)، دبیر (وزیر امور خارجه) و اعضا (وزرای صنعت، کشاورزی، اقتصادی، نفت، نیرو، راه و شهرسازی و رئیس بانک مرکزی و در موارد لزوم مدعوینی از وزارتخانه‌ها و نهاد‌های مرتبط) به‌صورت ماهانه برای پایش اقدامات و برنامه‌های از پیش طراحی‌شده، تشکیل جلسه دهند.
همچنین اتخاذ سیاست همسایگی، تقویت راهبرد نگاه به شرق و قدرت‌های نوظهور، اصلاح روابط با چین، لزوم توجه جدی به فدراسیون روسیه و حوزه راهبردی اوراسیا و محیط‌های تجاری نوظهور آفریقا و آمریکای جنوبی از دیگر مسائلی است اندیشکده‌های مطرح سیاست خارجی و دیپلماسی اقتصادی در نامه خود به آیت‌الله رئیسی بر آنها تاکید کرده‌اند.
در بخشی دیگری از این نامه همچنین با تاکید بر ضرورت تحول ساختاری و سازمانی در نهاد وزارت امور خارجه آمده است: ایجاد تحول ساختاری و سازمانی در نهاد وزارت امور خارجه از آن جهت ضروری می‌نماید که در سال‌های اخیر این وزارتخانه به‌عنوان متولی اصلی روابط خارجی کشور، به علت برخی از کژکارکردی‌های داخلی زیر نتوانسته چنانکه شایسته و بایسته است کارکرد مطلوبی را از خود به منصه ظهور برساند.