«محاکات»؛ قصه زندگی مردم
رسول شمالی ورزنده
شاید تا به امروز کمتر شاهد برنامهای با حال و هوای «محاکات» در شبکههای تلویزیونی رسانه ملی بودیم و حداقل چنین سبک روایتی از زندگی مردم را در یک برنامه با حال و هوای یک مسابقه را تاکنون نداشته ایم.
این نوع روایت، یک سبک نو و متفاوت از قصههای آدمهایی است که در گیرودار زندگی نقشدهنده قصههایی هستند که بعدها میتواند به عنوان یک اثر داستانی تلقی شود،اگرچه در برنامههای گفتوگومحور دیگری که تا به حال از شبکههای تلویزیونی صداوسیما پخش شده و در مناسبتهای مختلف در برنامههای مناسبتی در تلویزیون شاهد حضور آدمهایی بودیم که قصه زندگی خود را روایت کردهاند. اما برنامه «محاکات» قصد دارد با نگاهی نافذتر سرگذشتها و روایت آدمها را دنبال کند. یکی از ویژگیهای این برنامه کند و کاو پیرامون اصل داستان و ارزشگذاری به خود قصه است و داورانی که به عنوان کارشناس و تولیدکننده آثار نمایشی و فیلم در قالب یک مسابقه در این برنامه حضور دارند به نوعی ضمن تحقیق و پرسش از میهمان برنامه و راوی قصه، ظرفیتها و بسترهای لازم داستان زندگی را مورد ارزیابی قرار میدهند که تا چه میزان ظرفیتهای لازم را برای تبدیل شدن به یک اثر هنری و نمایشی و یا مکتوب دارد. به همین دلیل هم سوژههای متفاوتی مطرح میشوند.
روایت برخی از قصههای آدمها در«محاکات» میتواند تبدیل به کتاب یا آثار نمایشی و حتی فیلم سینمایی شود و در واقع این برنامه بهطور تخصصی وارد ماجرای قصهها میشود و با نظرسنجی و قضاوت تخصصی داوران حاضر در برنامه و اجرای مسابقه، روند ماجرای قصه مردم برای تبدیل شدن به محصول فرهنگی و هنری به نوعی ظرفیت سنجی میشود.
به هرصورت خلأ چنین برنامهای در شبکههای تلویزیونی صداوسیما احساس میشد و این حرکت در رسانه ملی یک ابتکار در قالب برنامههای گفتوگومحور محسوب میشود که توانسته جایگاه خوبی را در بین برنامهها به خود اختصاص دهد. جواد فرحانی و مریم نوایینژاد که کار تهیه و تولید این برنامه را برعهده دارند در طی فصل اول و حالا فصل دوم محاکات سعی دارند که تاثیرگذاری و کیفیت اصلی برنامه همچنان پابرجا بماند و بهخاطر همین امر تلاش میکنند که قصهها متفاوت بوده و از تازگی لازم برخوردار باشد و میهمانان و آدمهایی را به برنامه دعوت کنند که روایت زندگیهایشان علاوهبر اینکه عبرتآموز، آرامبخش و نتیجه دهنده برای بینندگان و مخاطبان برنامه باشد. در واقع «محاکات» میخواهد از دل امواج قصههای مردم، به روایت داستانهایی بپردازد که در آینده در قالب کتاب و یا آثار نمایشی ماندگار بماند.
«محاکات» برخلاف بسیاری دیگر از برنامههای گفت وگومحور با مخاطب انس گرفته و در حقیقت راوی صادقی از قصه آدمهایی است که به نوعی راحتتر و بدون پردهپوشی میتوانند حرفها ، درد دلها و سرگذشت زندگی خودرا در این برنامه برای مردم روایت کنند. البته نوع پرسش داوران و نحوه پاسخ گرفتن از میهمان سوژهها هم نسبت به دیگر برنامهها متفاوتتر و خاصتر است چراکه داوران این برنامه سعی میکنند که با کنکاش پیرامون قصه زندگی میهمان حاضر در برنامه «محاکات»، شیرینیها و تلخیهای زندگی آدمها را برای بیننده تلویزیون ملموستر کنند و مخاطب به طور خاص خود را در ماجرای زندگی آن فرد ببیند و آن زندگی را احساس کند.