دولت بایدن بر «فشار حداکثری» اصرار دارد و برای بازگشت به برجام شروط سختگیرانه گذاشته است
روزنامه الجمهوریه لبنان در یادداشتی درباره مذاکرات هستهای وین نوشت: به نظر میرسد که ایران در دوره جو بایدن بیش از دوره دونالد ترامپ تحت فشار خواهد بود.
روزنامهنگار لبنانی با بیان این سؤال که آیا جو بایدن نظر و رفتارش را درباره پرونده هستهای ایران تغییر داده یا خیر نوشت: به بیان بهتر، آیا بایدن متقاعد شده که شیوه فشار حداکثری که رقیب سرسختش دونالد ترامپ [علیه ایران] به کار بست، درست است؟ لذا اگر اینطور است، تبعات این امر بر موازنه قدرت در غرب آسیا چطور خواهد بود و برای لبنان چه اتفاقی رخ خواهد داد؟
طونی عیسی پاسخ خود را اینطور داد که «خوشبینی آوریل [فروردین] گذشته درباره آغاز مذاکرات وین برای پرونده هستهای ایران یا از بین رفته یا در حال از بین رفتن است. برگزاری دور هفتم مذاکرات که قرار بود ابتدای ماه جاری برگزار شود، هنوز در هالهای از ابهام است. این مسئله نیازمند تحلیل نیست. ایرانیها به واسطههای اروپایی به صراحت گفتهاند که ترجیح میدهند [مذاکرات را] تا آمدن رئیسجمهور جدید یعنی در آگوست [مرداد] به تعویق بیندازند...»
عیسی، این امر را «تلاش ایران برای فشار بر واشنگتن با عامل زمان» توصیف کرد و نوشت، «تهران معتقد است دولت بایدن عجله دارد تا با کمترین زیان از پرونده مذاکرات خارج شود تا به وعده انتخاباتیاش درباره متوقف کردن ورود پرهزینه به بحرانهای خاورمیانه، عمل کرده باشد. دلیل عجلهاش هم خروج از افغانستان است... اما در واشنگتن برخی محکم میگویند که برداشت ایران از موضع آمریکا عجولانه است. دولت بایدن با خروج از افغانستان رقبایش را در موضع پردردسری قرار داده و حتی جبهههایی را علیهشان باز کرده که آنان را تهدید میکند».
تقلای بایدن برای تعمیم خسارت محض برجام
طبق گزارش این روزنامه لبنانی در این یادداشت، «دولت بایدن مثل دیگر پروندهها، در پرونده هستهای نیز مسیر سختگیرانهتری با ایران را در پیش گرفته چرا که در مذاکرات وین، بازگشت خودکار به توافق ۲۰۱۵ را رد کرده و شروط سختگیرانهای گذاشته از جمله، تعهد تهران به نص توافق و روح آن و مرتبط کردن اجرای تعهدات خودش به پرونده موشکهای بالستیک و نفوذ منطقهای و تروریسم. همچنین واشنگتن، مرحلهای کردن تفاهم را رد کرده یعنی موافقت در مرحله اول با بازگشت به توافق وین بدون شرط و در حال بحث گذاشتن پروندههای دیگر در مراحل بعدی».
دشمنی مشترک دموکراتها
و جمهوریخواهان با ایران
این روزنامه در ادامه به موضع سختگیرانه هر دو حزب دموکرات و جمهوریخواه علیه ایراناشاره کرد و نوشت، در همین خصوص هیئتی از کنگره شامل اعضایی از دو حزب اخیرا به وین رفت تا فعالیتهای مرتبط با گزارشهای آژانس انرژی اتمی درباره ایران را بررسی کند. در این سفر، اعضای دو حزب، مواضع سختگیرانهای درباره ایران اتخاذ کردند مثلا سناتور دموکرات بن کاردن که عضو کمیته روابط خارجی هم هست، گفت، همه ما در این پرونده همنظریم. آمریکا نباید بدون شروط به توافق ۲۰۱۵ بازگردد. همه شرایطی که بر اساس آن مذاکره شده بود، تغییر کرده است و باید شرایط جدید را در نظر گرفت».
تحلیلگر لبنانی در ادامه نوشت: ناظران میگویند، آمریکا سیاست چماق و هویج را درباره ایران در پیش گرفته و معتقدند ایران در تقابل با بایدن بیش از دوره ترامپ، اذیت خواهد شد. روابط واشنگتن با متحدان منطقهایش مثل اسرائیل و عربستان در هفتههای اخیر بهتر شده و دولت بایدن به دغدغههای آنان در قبال ایران و فعالیتهای بازوهایش دارد پاسخ میدهد.
هفتمین دور مذاکرات وین احتمالاً در دولت بعدی
منابع غربی مدعی شدهاند مذاکرات هستهای میان قدرتهای جهانی و ایران بعید است تا قبل از روی کار آمدن رئیسجمهور جدید ایران در ماه آینده میلادی برگزار شود.
وبگاه شبکه خبری بلومبرگ به نقل از دو مقام مطلع از زمانبندی مذاکرات هستهای نوشته انتظار میرود هفتمین دور مذاکرات وین اواسط ماه آگوست برگزار شود.
یک منبع اروپایی دیگر که خواسته گمنام باقی بماند هم در گفتوگو با بلومبرگ گفته انتظار میرود تهران تنها بعد از تحلیف آیتالله «ابراهیم رئیسی» به عنوان رئیسجمهور بعدی ایران آماده از سرگیری گفتوگوها باشد.
این، جدیدترین برآورد درباره زمان آغاز هفتمین دور مذاکراتی است که از چند ماه پیش برای مشخص کردن وضعیت اجرای توافق هستهای برجام در شهر وین برگزار شده است.
آمریکا به دنبال پیچیده کردن مذاکرات
فؤاد ایزدی تحلیلگر سیاسی و استاد دانشگاه در مصاحبه با شبکه المیادین گفت: حرف جمهوری اسلامی پیچیده نیست. ایران کشوری مستقل و کشور تولیدکننده نفت و گاز است. ایران میخواهد نفت و گازش را بیمشکل بفروشد اما به دلیل دشمنی آمریکا با ایران و نفوذ آن در مراکز بینالمللی مانع این کار برای ایران میشود. آمریکا حتی نمیگذارد که ایران برای خرید واکسن پولش را جابهجا کند.
ایزدی افزود: آمریکاییها مدام تکرار میکنند که خواهان توافقی بلندمدت و قوی هستند. آنها دنبال تبدیل توافق هستهای به توافقی جدید و بزرگتر هستند که شامل مسائل منطقهای و توان موشکی ایران شود. دو طرف هنوز در شش مرحله گفتوگوهای وین به نقطه مشترک نهایی نرسیدهاند. آمریکا قصد ندارد همه تحریمها را رفع کند حال آنکه خیلی از مسئولان دولت بایدن همان مسئولان دولت باراک اوباما هستند که این توافق را با ایران امضا کردند. آمریکا دنبال پیچیده کردن مسئله است.
پاک کردن صورت مسئله
در سالگرد امضای برجام
محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه در ششمین سالگرد برجام در توییتی نوشت: شش سال پیش در چنین روزی برجام یک موضوع فصل هفتمی شورای امنیت ملل متحد را بدون توسل به جنگ، حل و فصل کرد.
ظریف افزود: اوباما فهمید که «تحریمهای فلجکننده» ایران یا سانتریفیوژهای آن را فلج نخواهد کرد. ترامپ به غلط فکر کرد فشار حداکثری میتواند. هرگز نخواهد کرد.
او سپس جو بایدن رئیسجمهور آمریکا را به آمار و ارقام جدولی درخصوص روند برنامه هستهای ایران که در پیوست این توییت قرار داده، ارجاع داد و نوشت: رئیسجمهور آمریکا باید از نزدیک به این ارقام نگاهی بیاندازد.
در این جدول با عنوان «اعتیاد آمریکا به تحریمها، زمان کنار گذاشتن این عادت فرا رسیده است»، با ارائه ارقام نشان داده شده که توان هستهای ایران در دوره تحریمهای قبل از حصول برجام و پس از آن و در پی اعمال فشار حداکثری از سوی آمریکا، نه تنها کاهش نداشته بلکه با افزایش قابل توجه همراه بوده است.
متاسفانه برخی دولتمردان اصرار دارند که صورت مسئله را در برجام پاک کنند. مقامات ارشد دولت تاکید کرده بودند که هدف اصلی برجام، لغو یکباره تمامی تحریمها است، ادعایی که هیچوقت به واقعیت نپیوست.
به واسطه برجام در قلب راکتور هستهای بتن ریخته شد، سانتریفیوژها از کار افتاد و بخش اعظم ذخایر اورانیوم غنی شده از کشور خارج شد، اما نه تنها تحریمها لغو نشد، بلکه گستردهتر هم شد. در حقیقت به واسطه برجام هستهای رفت ولی تحریمها باقی ماند و بیشتر هم شد. برجام نه سایه جنگ را از ایران دور کرد و نه مصداق پیروزی اخلاقی بود. برجام خسارت محض بود که به دلیل اعتماد بلاوجه دولت روحانی به آمریکا، به مردم و کشور تحمیل شد.
وعده صدور معافیت تحریمی
وزارت امور خارجه آمریکا اعلام کرد که با هدف دسترسی جمهوری اسلامی ایران به بخشی از داراییهای مسدود شدهاش در کره جنوبی و ژاپن، از بخشی از تحریمهای تجارت غیرقانونی نفت ایران چشمپوشی میکند.
بنا بر گزارش وبگاه «واشنگتن فری بیکن»، طبق ابلاغیهای که وزارت امور خارجه آمریکا به کنگره ارسال کرده است، این معافیت تحریمی که به امضای «آنتونی بلینکن» وزیر خارجه آمریکا درآمده است، «انتقال وجوه ایران در حسابهای محدود شده به صادرکنندگان در ژاپن و جمهوری کره (کره جنوبی) را مجاز میداند».
طبق این گزارش، در بخشی از ابلاغیه وزارت خارجه آمریکا آمده است که این معافیت اجازه میدهد تا پولهای ایران که در نتیجه تحریمهای آمریکا مسدود شده بود، بدون نقض قانون آزاد شود.
یکی از سخنگویان وزارت امور خارجه آمریکا درخصوص معافیتهای تحریمی ایران توضیح داده است که بلینکن با امضای معافیت تحریمی در حقیقت به ژاپن و کره جنوبی ۹۰ روز دیگر مهلت میدهد تا معاملات خود را با ایران تکمیل کنند.
وزارت خارجه آمریکا میگوید که این معافیتها، «اجازه انتقال وجوه به ایران را نمیدهد» و برای بازپرداخت به آن دسته از شرکتهای ژاپنی و کرهای مورد استفاده قرار میگیرد که قبل از تشدید تحریمهای دولت قبلی آمریکا، اقلام و خدمات غیرتحریمی را به ایران صادر کرده بودند.