رویش دوبـاره زنـدگـی درآونـدهای دیگر
اهدای عضو شامل قلب، ریه‌ها، کبد، روده‌ها، لوزالمعده و کلیه‌ها می‌باشد. علاوه‌بر این اعضا، برخی از بافت‌های بدن نیز قابل پیوند می‌باشند. با اهدای قرنیه می‌توان بینایی را به فردی که دچار صدمه شدید به چشم شده بازگرداند.تاندون و غضروف باعث باز‌سازی اعضای آسیب‌دیده مربوطه می‌شوند. پیوند استخوان می‌تواند مانع قطع عضو در سرطان استخوان شود. دریچه قلب برای کودکان با بیماری مادرزادی دریچه‌ای و بزرگسالان با دریچه آسیب‌دیده به کار می‌رود. پیوند پوست نجات‌بخش بیماران با سوختگی شدید می‌باشد. پیوند مغز استخوان تنها درمان ممکن در بعضی از سرطان‌های خون می‌باشد.
برخلاف عضو، بافت می‌تواند تا 24 و یا حتی 48 ساعت بعد از مرگ فرد اهدا شود و حتی می‌توان آن را برای مدت‌های طولانی ذخیره کرد. خلاصه آنکه هر فرد مرگ مغزی می‌تواند با اهدای ارگان‌های حیاتی خود جان 1 تا 8 نفر را از مرگ حتمی نجات داده و با اهدای بافت و نسوج خود 1 تا 53 نفر را از معلولیت رهایی بخشد. بعد از مرگ کامل به‌صورت طبیعی تا 48 ساعت نسوجی مانند قرنیه، دریچه قلب، استخوان و تاندون قابل اهدا می‌باشند. امروزه روشی به نام DCD یا اهدای پس از مرگ قلبی نیز در برخی کشورها رایج شده است که بر اساس این تکنیک می‌توان برخی ارگان‌های افراد مرگ قلبی را نیز با تکنیک‌های خاص و رعایت برخی محدودیت‌ها
استفاده کرد.
آیا فرد زنده هم می‌تواند اهداکننده باشد؟ بله، در بعضی شرایط می‌تواند اهداکننده باشد. کلیه یکی از معمول‌ترین اعضای اهدایی افراد زنده است، زیرا یک فرد سالم با یک کلیه هم قادر است به زندگی طبیعی خود ادامه دهد.
قسمتی از ریه والدین به کودک زیر 6 سال، قسمتی از کبد به افراد دیگر و در موارد نادر قسمتی از روده کوچک را نیز می‌توان
اهدا کرد.
نورِ دخترم «مبینا»، هنوز
در خانه است
فرزاد خاطرویسی پدر مبینا می‌گوید: «وقتی خبر پایین افتادن دخترم از بالکن را شنیدم، برای چند لحظه زبانم لال و پاهایم فلج شد، حسی به من گفت که دخترم را دیگر نمی‌بینم، اما بازهم امیدم را از دست ندادم با هر بدبختی بود خود را به بیمارستان رساندم.»
وی می‌افزاید: «به بیمارستان که رسیدم هر کاری کردم اجازه ندادند دخترم را ببینم، گفتند وضعیتش وخیم است و باید صبر کنید. سه روز تمام راهروهای بیمارستان مامن و مأوای ما شده بود، اما پس از سه روز پزشکان گفتند که فرزندتان دچار مرگ‌مغزی‌شده و کاری نمی‌توان برایش انجام داد.»
این پدر ادامه می‌دهد: «پس از آن زمزمه‌هایی از دوستان و آشنایان و کادر بیمارستان شنیده می‌شد که اعضای بدن دختر دلبندم را اهدا کنیم. راستش تا قبل از این اتفاق خیلی با موضوع اهدای عضو آشنا نبودم. برای همین ابتدا قبول نکردم و همسرم نیز قاطعانه گفت؛ این کار را نمی‌کنم.»
خاطرویسی می‌گوید: «پس از آن با خود فکر کردم که دختر ما که دیگر زنده نمی‌شود، حداقل کاری کنیم که شادی را به دل خانواده‌ها و پدر و مادرهای دیگری که مثل ما در رنج و عذاب هستند، برگردانیم؛ بنابراین تصمیم خودم را گرفتم، اما باید همسرم را نیز راضی می‌کردم.»
این پدر داغدیده می‌افزاید: «راضی کردن مادر مبینا کار خیلی سختی بود. رضایت خودم را که اعلام کردم، ناراحت شد، گفت: تو بی‌رحمی، اما من اجازه نمی‌دهم دخترم را تکه‌تکه کنند، دختر من زنده می‌ماند، سالم از این بیمارستان او را بیرون می‌برم. به او حق می‌دادم، لحظات خیلی سختی بود و تصمیم به این کار نیز سخت‌تر. بالاخره بعد از ساعت‌ها‌گریه و زاری، همسرم نیز به این کار رضایت داد و گفت: مطمئنم با این کار دخترمان نیز راضی است و برای همیشه زنده خواهد بود؛ بنابراین رضایت خود را به بیمارستان اعلام کردیم.»
وی یادآور می‌شود: «بلافاصله پس از اعلام رضایت ما مقدمات اعزام دخترم به تهران برای پیوند اعضا انجام شد و روز نهم آذر سال ۱۳۹۷ اعضای بدن فرزند دلبندم در بیمارستان شریعتی تهران به هشت بیمار نیاز عضو جان دوباره بخشید.»
این پدر با بیان اینکه مبینا چشم‌وچراغ خانه‌مان بود، می‌گوید: «این واقعه را امتحان الهی برای خودمان می‌دانم. هرچند خیلی سخت است و هنوز هم به نبودنش عادت نکرده‌ایم، اما خوشحالیم که وجود نازنینش حیات‌بخش افراد دیگری شد.»
با گذشت حدود سه سال از این حادثه تلخ هنوز هم تمام خانه‌شان بوی مبینا می‌دهد، وجودش را در لحظه‌لحظه زندگی‌شان احساس می‌کنند و مادر هنوز هم گاهی ناخودآگاه فرزند دلبندش را صدا می‌زند.
قصه بخشش خانواده مرحومه خاطرویسی تنها یک نمونه از سخاوت و بخشش بندگان خاص خدا است و قطعاً چنین تصمیم و کار بزرگی قلبی مهربان و دلی دریایی مملو از یاد خدا می‌خواهد که نصیب هرکسی نمی‌شود.
یک‌سوم دارندگان شرایط،
عضو اهدا می‌کنند
ابراهیم حسنی معاون امور درمان دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی آذربایجان غربی توضیح می‌دهد: «اعضای بدن "محب زاده" که به علت خونریزی ناشی از بیماری، دچار مرگ‌مغزی‌شده بود، با رضایت خانواده‌اش اهدا شد. عملیات اهدای عضو این بانوی میان‌سال در بیمارستان امام خمینی(ره) ارومیه انجام شد و طی آن، کبد مرحومه به تبریز ارسال شد تا به فرد نیازمند کبد، اهدا شود.»
اعضای قابل اهدای فرد مرگ مغزی شامل قلب، ریه‌ها، کبد، روده، کلیه‌ها، لوزالمعده، پانکراس و برخی بافت‌های بدن از جمله پوست،تاندون، غضروف، استخوان، مغز استخوان، دریچه قلب و قرنیه است.
در حال حاضر ۲۵ هزار نفر از بیماران در کشور در صف دریافت عضو قرار دارند و این در حالی است که تنها ۸۰۰ نفر در سال اهدای عضو می‌کنند.
سالانه حدود ۲ هزار و ۵۰۰ نفر در کشور شرایط اهدای عضو می‌یابند که تنها یک‌سوم از این تعداد، عضو خود را اهدا می‌کنند.
این در حالی است که روزانه هفت تا ۱۰ نفر و سالانه حدود سه هزار نفر براثر نبود عضو پیوندی جان خود را از دست می‌دهند.
رضایت خانواده برای اهدای عضو
خیلی‌ها که کارت اهدای عضو را دریافت می‌کنند، همواره این گلایه را داشته‌اند که صرف گرفتن کارت اهداء عضو، معنای یک وصیت لازم‌الاجرا را ندارد و در زمان عمل، رضایت یکی از اعضای اصلی خانواده هم خواسته می‌شود. در حال حاضر هیچ قانونی وجود ندارد که فرد به‌تنهایی بتواند این وصیت را که دررابطه‌با جسم خودش است، صرف داشتن کارت اهداء عضو لازم‌الاجرا کند.
از مریم نصرآبادی یک کارشناس صدور کارت اهداء عضو سؤال می‌کنم: «با درنظرگرفتن لزوم رضایت اولیای دم از اهدای عضو دلیل دریافت کارت چیست؟» وی پاسخ می‌دهد: «کارت اهدای عضو نشان‌دهنده آرزوی قلبی فرد در مورد اهدای اعضای بدن خویش می‌باشد و همین امرمی تواند با نشان‌دادن خواسته فرد به اولیای دمش تصمیم‌گیری را برای آنها در آن زمان حیاتی آسان‌تر کند و ضمناً این کارت می‌تواند جنبه فرهنگ‌‌سازی نیز داشته باشد.»
در سؤال دیگری از وی می‌پرسم: «آیا به همراه‌داشتن کارت اهدای عضو به‌صورت مدام ضروری می‌باشد؟» وی توضیح می‌دهد: «با درنظرگرفتن لزوم رضایت اولیای دم برای اهدای عضو توصیه می‌شود فرد دارنده کارت اهداء، خانواده خود را از رضایت قلبی برای این امر مطلع سازد و در صورت اطلاع خانواده از این امر لزومی به‌همراه‌داشتن مداوم کارت نیست.»
- آیا باطل کردن کارت اهدای عضو بعد از تکمیل فرم امکان‌پذیر می‌باشد؟
- در هر زمان که از داشتن کارت منصرف شوید، می‌توانید با اعلام خواسته خود به مسئولین تقاضای خود را لغو کنید. هرچند با درنظرداشتن نیاز به رضایت اولیای دم برای اهدا تنها با اعلام خواسته خود به اولیای دم خویش نیز می‌توانید انصراف خود را از اهدا اعلام کنید.
- واحد فراهم‌آوری اعضای پیوندی چگونه از وجود مرگ مغزی مطلع خواهد شد؟
- بنا بر قانون، کلیه بیمارستان‌ها در سطح کشور اعم از دولتی و غیردولتی موظف‌اند، موارد مرگ مغزی را به اطلاع این واحد برسانند. سپس هماهنگ‌کنندگان عضو پیوندی در محل حاضر شده و با خانواده فرد اهداکننده در زمینه ابعاد قانونی و اخلاقی اهدا صحبت خواهند کرد.
- در صورت عدم حضور فرد دارنده کارت در ایران آیا انتقال وی به کشور صورت می‌گیرد؟
- متأسفانه در حال حاضر امکان انتقال بیمار مرگ مغزی و یا عضو اهدایی از کشورهای دیگر به ایران وجود ندارد؛ ولی ممکن است در آن لحظه خاص فرد به ایران سفرکرده باشد و در
ایران باشد.
چگونگی ثبت‌نام اهدای عضو
با مراجعه به سایت
www.ehda.ir و یا همان آدرس قدیم
www.iran-ehda.com وارد قسمت
«کارت اهدای عضو» شوید و سپس گزینه
«عضو جدید» را انتخاب کنید.
پس از پر کردن فرم ثبت‌نام یکبار دیگر اطلاعات ورودی را به‌صورت کامل خوانده و از صحت آنها مطمئن بشوید.
بعد از خواندن اطلاعات حتماً از طریق گزینه «بررسی موجود بودن این شناسه» از موجود بودن شناسه کاربری‌ای که انتخاب کردید، مطمئن شوید؛ چنانچه هم قبلاً ثبت شده بود، از یک نام کاربری دیگر استفاده کنید.
نکته مهم در هنگام ثبت آدرس؛ حتماً سعی شود تا جای ممکن آدرس خود را دقیق وارد کنید (ذکر پلاک، شماره واحد و...)، مخصوصا در مواردی که آدرس‌ها مربوط به شهرستان‌ها می‌شود
(در این موارد در صورت نداشتن پلاک، رنگ درب را نیز وارد کنید.)
ابتدا اسم استان خودتان را از لیست انتخاب کنید، سپس منتظر بمانید که صفحه مجدداً بارگذاری شود تا لیست شهرستان‌های استان مذکور نیز که دقیقاً در زیر گزینه استان است، ظاهر شود، سپس شهرستان خودتان را نیز انتخاب کنید. در قسمت آدرس، از قید کردن مجدد استان و شهرستان خودداری کنید. درصورتی‌که نام استان و شهرستان انتخاب شده توسط شما با آدرس همخوانی نداشته باشد، عضویت و صدور کارت شما به‌صورت معلق در می‌آید تا اطلاعات خودت را تصحیح کنید.
مورد کد پستی را نیز دقیق وارد کنید. کد 10 رقمی‌ای که در قبوض تلفن نوشته می‌شود؛
چون در خیلی از موارد ثبت‌نام‌کنندگان کد 5 رقمی را قید می‌کنند. حتماً شماره تلفن را نیز با وجود اینکه جز موارد الزامی نیست وارد کرده، چون در مواردی که کارت‌ها توسط پست برگشت‌خورده می‌شوند، می‌شود با ثبت‌نام‌کنندگان تماس گرفت.
بعد از رعایت موارد فوق ثبت‌نام به اتمام رسیده و می‌توانید روی گزینه «ارسال فرم»
کلیک کنید.
حال بعد از اتمام ثبت‌نام حداکثر طی 1 ماه کارت شما پرینت گرفته می‌شود و به اداره پست تحویل داده خواهد شد (درصورتی‌که فرمت اطلاعات ورودی شما درست باشد و
تأیید گردد.)