ایران بیشترین هزینه را داد اما از برجام بهره‌ای نبرد
سرویس سیاسی-
مجید تخت‌روانچی سفیر و نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل چهارشنبه هفته گذشته طی سخنرانی خود در نشست شورای امنیت برای بررسی یازدهمین گزارش دبیرکل سازمان ملل متحد از آمریکا و طرف‌های اروپایی خواست که تصمیمات لازم را برای احیای برجام اتخاذ کرده و تعهداتی که طی این سال‌ها در انجامشان کوتاهی کرده‌اند را اجرا کنند.
تخت‌روانچی اظهار داشت: برخلاف برخی اعضای باقی مانده در برجام که در سال‌های گذشته صرفاً به حمایت زبانی از برجام بسنده کردند، کشوری که هزینه هنگفتی برای این توافق پرداخت، ایران بود. بنابراین، الان نوبت آمریکا و البته اتحادیه اروپایی و سه کشور اروپایی است که تصمیمات سختی برای بازگشت به پایبندی کامل به برجام اتخاذ کنند.
از منافع برجام بهره‌ای نبردیم
وی تصریح کرد: ما چه در زمان مذاکرات برجام و چه در زمان انعقاد و اجرای آن، صداقت کامل خود را اثبات کرده‌ایم. ما طی سالیان متمادی، عزم راسخ خود برای زنده نگه داشتن برجام را با صبر استراتژیک و خویشتنداری حداکثری خود نشان داده‌ایم. ما این اقدامات را در حالی انجام دادیم که نه در آن زمان و نه الان، از منافع مورد انتظار از برجام بهره‌ای نبرده‌ایم.
نماینده ایران در سازمان ملل افزود: کسانی که عهدشکنی کردند باید صداقت و اراده سیاسی واقعی خود را اثبات کنند. آنها باید تصمیمات سختی بگیرند. بنابراین، آنها در جایگاهی نیستند که از ایران به‌خاطر اتخاذ اقدامات جبرانی که در برجام کاملاًً مجاز شمرده شده است، انتقاد کنند.
تخت‌روانچی تأکید کرد: به‌ویژه در حالی که این اقدامات هیچ تناقضی با تعهدات ما ذیل پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای و موافقت‌نامه پادمان نداشته و دارای هیچ نگرانی اشاعه‌ای، آن‌گونه که برخی کشورهای درصدد القای آن می‌باشند، نیستند چون برنامه هسته‌ای ایران تحت قوی‌ترین سازوکارهای نظارت و راستی‌آزمایی آژانس قرار داد. جمهوری اسلامی ایران به همکاری با آژانس طبق تعهدات بین‌المللی خود ادامه خواهد داد. وی ادامه داد: گزارش‌های آژانس، از جمله در شش ماه گذشته، تأیید می‌کند که در برنامه هسته‌ای جاری ایران هیچ مسئله مرتبط با پادمان وجود نداشته و هیچ نشانه‌ای از انحراف مواد هسته‌ای به سمت اهداف غیرصلح‌آمیز دیده نمی‌شود.
قانون مجلس، پاسخی حساب‌شده به اقدامات غیرقانونی
نماینده ایران در سازمان ملل اضافه کرد: برخلاف آنچه گفته شده است، اورانیوم غنی شده تا سطح 60 درصد و اورانیوم فلزی دارای کاربردهای مشروع غیرنظامی بوده و هیچ‌یک از آنها در چارچوب پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای ممنوع نیستند. قانون مصوب مجلس ما در حقیقت پاسخی حساب‌شده به اقدامات غیرقانونی آمریکا و بیش از سه سال ناتوانی اتحادیه اروپایی و سه کشور اروپایی در مقاومت در مقابل چنین اقداماتی بود. تخت‌روانچی تصریح کرد: هدف از این قانون، بازگرداندن توازن از دست رفته به برجام است و همان‌گونه که خود این قانون به روشنی بیان می‌کند، اگر برجام در عمل به‌طور کامل توسط دیگران اجرا و تمام تحریم‌ها کاملاًً برداشته شوند، اقدامات جبرانی ایران قابل برگشت است.
وی گفت: در عین حال، با هدف ایجاد فرصت بیشتر برای دیپلماسی، در فوریه 2021 یک تفاهم فنی موقت بین ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی حاصل شد که در ماه می2021 تمدید گردید. با این وجود، پس از چهار ماه مذاکره، عملاًً هیچ تغییری حاصل نشده است و ملت ایران همچنان از تحریم‌های غیرقانونی رنج می‌برند.
نماینده ایران در سازمان ملل ادامه داد: طبق حقوق بین‌الملل، توسعه برنامه موشکی متعارف یک حق ذاتی است و قطعنامه 2231 نیز آن را ممنوع یا محدود نکرده است. جمهوری اسلامی ایران در مورد امنیت و توانمندی دفاعی متعارف خود مصالحه نخواهد کرد همچنان که هیچ کشوری این کار را نمی‌کند.
اذعان چندباره
به دستاورد تقریباً هیچ
در حال حاضر قریب به 6 سال از امضای برجام سپری شده است. در این مدت هیچ دستاوردی از برجام عاید ایران نشده است.
متأسفانه دولت روحانی در عمل به 28 شرط ابلاغی در اجرای برجام دچار قصور و تقصیرهای فراوان شد و با اعتماد بلاوجه به آمریکا، خسارت‌های عدیده‌ای به کشور وارد کرد.
پیش از این مقامات ارشد دولتی به دفعات اذعان کرده بودند که برجام هیچ دستاوردی برای کشور در پی نداشت.
مقام ایرانی:
آمریکا باید تضمین بدهد
یک مقام ارشد ایرانی در مصاحبه‌ای با خبرگزاری رویترز گفته آمریکا باید تضمین بدهد مجدداًً از برجام خارج نمی‌شود.
این مقام ارشد ایرانی که رویترز اشاره‌ای به نام او نکرده گفت: «با توجه به اینکه آمریکا از توافق خارج شده لازم است اطمینان حاصل کنیم که این اتفاق مجدداًً رخ نخواهد داد. این یکی از خط قرمزهای ایران است. ما هیچ‌گاه در گذشته از توافق خارج نشده‌ایم بنابراین این واشنگتن است که باید ضمانت بدهد این اتفاق، بار دیگر هنگامی‌که دولت تغییر می‌کند رخ نخواهد داد.
هفته پیش یک مقام وزارت خارجه آمریکا درباره درخواست ایرانی‌ها برای ضمانت از آمریکایی‌ها مبنی بر اینکه خروج از برجام تکرار نخواهد شد گفت: «ضمانتی در کار نیست. این را ما می‌دانیم، ایران هم می‌داند. بهترین تضمین بازگشت به توافق و اجرای متعهدانه آن است.»
منابع خبری پیش از این گفته‌اند یکی از مسائل باقی‌مانده در مذاکرات وین درخواست ایران برای دریافت ضمانت از آمریکا درباره عدم خروج دوباره از توافق هسته‌ای برجام است.
تد کروز، سناتور جمهوری‌خواه آمریکایی در واکنش به تأکید ایران بر اینکه آمریکا باید تضمین کند توافق هسته‌ای را ترک نمی‌کند، مدعی شد هر توافقی که به معاهده تبدیل نشود، دوام نخواهد آورد و دولت بعدی آمریکا آن را پاره خواهد کرد.
دولت «جو بایدن» مدعی است قصد دارد از طریق مذاکرات جاری در شهر وین، پایتخت اتریش زمینه‌های لازم برای بازگشت کشورش به توافق هسته‌ای برجام را فراهم کند.
تا کنون ۶ دور مذاکره در وین برای مشخص کردن وضعیت اجرای برجام برگزار شده اما طرف‌ها هنوز به توافق دست پیدا نکرده‌اند. طرف‌ها می‌گویند پیشرفت‌های زیادی در گفت‌وگوها حاصل شده اما برخی اختلافات اساسی هنوز باقی است.
زمان برگزاری دور هفتم این مذاکرات هنوز مشخص نیست. چند روز پیش خبرگزاری رویترز گزارش داده بود آمریکا به منظور انجام هماهنگی‌های لازم با رژیم صهیونیستی قصد دارد زمان آغاز این دور را به تأخیر بیندازد.
مقام ارشد ایرانی در مصاحبه با خبرگزاری رویترز، درباره اینکه دور هفتم گفت‌وگوها چه زمانی آغاز خواهد شد گفت: «ما عجله نداریم.» او اضافه کرد آغاز مجدد گفت‌وگوها در هفته آینده به «اتخاذ تصمیم‌های سخت سیاسی» از سوی واشنگتن بستگی خواهد داشت. با وجود این، یک منبع غربی به خبرگزاری رویترز گفت هنوز احتمال آغاز مذاکرات در هفته آینده وجود دارد. از سوی دگیر، میخائیل اولیانوف نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی از عدم آمادگی برخی طرف‌های مذاکرات وین برای آغاز دور هفتم خبر داد.
جلسه شورای امنیت
درباره اجرای قطعنامه 2231
شورای امنیت سازمان ملل متحد چهارشنبه هفته گذشته نشستی برای بررسی یازدهمین گزارش دبیرکل این سازمان درباره روند اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ برگزار کرد.
نماینده چین در سازمان ملل از آمریکا خواست با توجه به اینکه نخستین کشوری بوده که از توافق هسته‌ای خارج شده بدون هیچ قیدوشرطی به این توافق بازگردد.
نماینده آمریکا در این جلسه مدعی شد فعالیت‌های موشکی ایران مغایر با برجام است. نماینده روسیه اتهامات کشورهای غربی درباره فعالیت‌های موشکی ایران را رد کرده و تصریح کرد طرف‌های غربی چنانچه خواستار توافق با ایران هستند سیاست «دیوسازی» از ایران را کنار گذاشته و احترام متقابل را در دستور کار قرار دهند.
نماینده فرانسه در سازمان ملل متحد از محدود شدن فعالیت‌های نظارتی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در ایران ابراز نگرانی کرد و از ایران خواست دسترسی کامل این نهاد بین‌المللی را برقرار کند.
نماینده آلمان هم گفت: ما با ارزیابی برخی از همکارانمان مبنی بر اینکه گام‌های هسته‌ای ایران کاملاًً بازگشت‌پذیر هستند موافق نیستیم.این اقدامات باعث کسب دانش‌های تکنولوژیکی می‌شوند و منافع منع اشاعه‌ای برجام را تضعیف می‌کنند.
همچنین نماینده انگلیس گفت: اولویت ما این است که آمریکا به برجام بازگردد و ایران نیز اجرای کامل تعهداتش را از سر بگیرد. مذاکرات وین نمی‌توانند برای مدت نامحدود ادامه داشته باشند و به سرعت به موعد تصمیم‌گیری نزدیک می‌شویم.
دسترسی بازرسان آژانس
به تأسیسات نطنز
منابع غربی مدعی شده‌اند ایران بعد از وقوع خرابکاری در تأسیسات نطنز دسترسی بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به این سایت را بنا به ملاحظات امنیتی محدود کرده است.
رویترز با بیان اینکه اختلافات بر سر این موضوع در حال حل و فصل شدن است نوشته این موضوع به تنش‌ها میان ایران و غرب همزمان با مذاکرات وین دامن زده است.
یک دیپلمات غربی مدعی شده دسترسی کامل بازرسان آژانس اتمی از هفته جاری برقرار خواهد شد. خبرگزاری رویترز نوشته به مقام‌های ایرانی برای کسب اطلاع درباره این موضوع دسترسی نداشته و آژانس، با بیان اینکه سیاست این نهاد بین‌المللی عدم اظهارنظر درباره مسائل مربوط به بازرسی‌ها است در این‌باره نظری مطرح نکرده است.
رویترز نوشته آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تاکنون مسئله محدود شدن دسترسی‌ها را به اعضای خود گزارش نداده و خواستار برگزاری نشست ۳۵ عضو شورای حکام آژانس نشده است.
روسیه: موضع ایران درباره برجام
منصفانه است
سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه، بعد از ظهر جمعه در کنفرانس مطبوعاتی مشترک با «عبداللطیف الزیانی» همتای بحرینی خود در مسکو حاضر شد.
لاوروف گفت: بر اساس قطعنامه شورای امنیت، باید بازگشت واشنگتن به توافق هسته‌ای منجر به از سرگرفته شدن پایبندی‌های این کشور به تمام تعهداتش شود
وی ادامه داد: موضع ایران در قبال پرونده هسته‌ای منصفانه است؛ اما غرب تلاش می‌کند تعهدات جدیدی را به تهران تحمیل کند.
یک مقام روسیه گفته انتظار دارد بازگشت آمریکا به برجام تا قبل از ۱۴ جولای(23 تیرماه) اتفاق بیفتد.
به گزارش فارس، ماریا زاخاروا سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه گفت در مذاکرات وین بر سر اصلاح یا گسترش برجام گفت‌وگویی انجام نشده است.