مدیرکل دفتر بهداشت و مدیریت بیماری‌های دامی سازمان دامپزشکی کشور نسبت به خطر بروز بیماری تب کریمه کنگو با افزایش گرما و کشتار غیر مجاز دام در منزل با نزدیک شدن به روز عید قربان هشدار داد.
علیرضا اکبرشاهی اظهارداشت: تب کریمه کنگو، بیماری مشترک میان انسان و دام است و انتقال این بیماری ویروسی به انسان با خونریزی شدید همراه است و در مواردی منجر به مرگ فرد آلوده می‌شود.
اکبرشاهی با بیان اینکه با شروع فصل گرما و فعالیت کنه‌ها در بدن دام، این بیماری مشاهده می‌شود، افزود: امسال در استان‌های گیلان، مازندران و اردبیل سه مورد انسانی از این بیماری دیده شده که خوشبختانه منجر به فوت نشده است. وی تاکید کرد: برای جلوگیری از بروز و انتقال این بیماری، مردم از کشتار غیر مجاز دام در منزل خودداری کنند و دام خود را برای ذبح به کشتارگاه‌های مجاز منتقل کنند.
مدیرکل دفتر بهداشت و مدیریت بیماری‌های دامی سازمان دامپزشکی گفت: در کشتارگاه‌ها، دامپزشکان حضور دارند و ضمن معاینه دام با تجهیزات و امکانات، لاشه دام ۲۴ ساعت به طور کامل در دمای سردخانه و یخچال نگهداری می‌شود و ویروس در فرآیند جمود به راحتی از بین می‌رود.
اکبرشاهی در عین حال از عموم مردم خواست، گوشت مورد نیاز خود را از مراکز مجاز تهیه و با خیال راحت مصرف کنند. وی همچنین به دامداران توصیه کرد که مبارزه با کنه را در دستور کار خود قرار دهند و به طور متناوب مکان دام‌ها اعم از گوسفند، بز و گاو را با سموم متفاوت سمپاشی کنند.
مدیرکل دفتر بهداشت و مدیریت بیماری‌های دامی سازمان دامپزشکی خاطرنشان کرد: ایران طی چندین سال گذشته با تب کریمه کنگو درگیر شده و این بیماری در جمعیت دامی علائمی ندارد به جز تب مختصر که در اکثر موارد دامداران متوجه آن نمی‌شوند.
وی درباره آمار مبتلایان به تب کریمه کنگو در سال ۹۹ افزود: سال گذشته ۴۰ نفر در ۱۲ استان کشور به تب خونریزی دهنده کنگو مبتلا و از این تعداد پنج نفر فوت شدند.
به گزارش خبرگزاری ایرنا، بیماری تب خونریزی دهنده کریمه کنگو نخستین بار در سال ۱۹۴۴ میلادی در شبه جزیره کریمه Crimea و در سال ۱۹۶۹ در کنگو Congo گزارش شد و در سال ۱۹۷۰ میلادی در ایران مورد شناسایی قرار گرفت و در برخی موارد در استان‌های کشور ما نیز ابتلای قطعی انسانی تب کریمه کنگو گزارش شده که بیشترین موارد مربوط به استان‌های مرز شرقی سیستان و بلوچستان بوده است.
این بیماری بیشتر در مناطق صحرایی آفریقا، اروپای شرقی، خاورمیانه، عراق، هند، افغانستان، پاکستان، ایران و غرب چین گزارش شده است.
مخزن ویروس در طبیعت کنه‌ها و پس از آن گاو، گوسفند، بز و خرگوش‌ها هستند. این ویروس از طریق تماس مستقیم با خون یا ترشحات فرد بیمار و لاشه حیوان آلوده (انتقال به قصابها و سلاخها) به فرد سالم انتقال می‌یابد.
طی سال‌های گذشته میزان مرگ و میر در بین مبتلایان متغیر بوده و از نظر افراد در معرض خطر نیز قصابان، دامداران و کارگران کشتارگاه‌ها به طور معناداری بیشترین موارد بیماری را به خود اختصاص داده‌اند و حتی در بین کارکنان بیمارستان‌ها و اشخاصی که با انسان مبتلا سر و کار دارند مشاهده می‌شود.
این بیماری یکی از بیماری‌های خطرناک و با درصد کشندگی بالا در انسان است که علاوه‌بر انتقال مستقیم از انسان به انسان، به طور معمول توسط کنه‌ها ویروس عامل این بیماری قابل انتقال به انسان و دام است.در صورتی که لاشه دام در کشتارگاه‌های صنعتی (پیش سردکن) و یخچال اگر به مدت حداقل ۲۴ ساعت در دمای منفی ۴ درجه سانتیگراد نگهداری شود با اسیدی شدن لاشه وجود ویروس غیر فعال می‌شود و از بین می‌رود.
این بیماری در فصول گرم سال از اواخر فروردین تا اواخر شهریور که زمان رشد و تکثیر کنه‌هاست، بیشتر شایع است به ویژه در مناسبت‌های خاص که در آنها کشتار خارج از سیستم کشتارگاهی افزایش می‌یابد، موارد قطعی بیماری در انسان افزایش پیدا می‌کند.
بیماری تب خونریزی دهنده کریمه کنگو در حیوانات اهلی هیچ‌گونه علایم مشخصی ندارد و خطر انتقال بیماری در انسان در ذبح حیوان آلوده یا یک دوره کوتاه پس از ذبح حیوان آلوده (به دنبال تماس با پوست یا لاشه حیوان در صورتی که دام در مرحله ویرمیک باشد) وجود دارد.
همچنین تماس با خون و بافت بیماران به خصوص در مرحله خونریزی یا انجام هرگونه اعمالی که منجر به تماس انسان با خون، بزاق، ادرار، مدفوع و استفراغ آنها شود، باعث انتقال بیماری می‌شود.
این بیماری ویروسی مقاومتش در برابر سرما و حرارت کم است و در دمای ۵۶ درجه سلسیوس به مدت ۳۰ دقیقه از بین می‌رود؛ بنابراین پختن گوشت یا پاستوریزه کردن شیر باعث از بین رفتن ویروس می‌شود، این ویروس به محیط‌های اسیدی حساس بوده و سریع از بین می‌رود.
در صورتی که لاشه دام در کشتارگاه‌های صنعتی (پیش سردکن) و یخچال اگر به مدت حداقل ۲۴ ساعت در دمای منفی ۴ درجه سانتیگراد نگهداری شود با اسیدی شدن لاشه وجود ویروس غیر فعال می‌شود و از بین می‌رود.
عملیات سمپاشی بدن و جایگاه دام به طور صرف به منظور حذف ناقلان عامل بیماری کنه‌ها در کانون‌های گزارش شده از دیگر اقدامات کنترلی است.
طبق آمارها با توجه به اینکه درصد مرگ و میر مبتلایان در مناطق آلوده در سال‌های اخیر کاهش معنی داری داشته، به نظر می‌رسد اقدام‌های پیشگیرانه درخصوص شناسایی به موقع و درمان مناسب و سریع موارد انسانی بسیار موثر بوده و کاهش موارد انسانی در مقایسه با سال ۱۳۹۱ و سال‌های قبل از آن، مبین نقش آموزش و اقدامات دامپزشکی در کانونهای گزارش شده است.
برای کنترل بیماری گروه‌های در معرض خطر شامل دامداران، کارکنان کشتارگاه‌ها، قصابان، کشاورزان و به ویژه روستائیان و عشایر که به نحوی از امحاء دام سر و کار دارند، باید در موقع کشتار از وسایل حفاظت فردی از جمله لباس‌های مخصوص، دستکش، چکمه و عینک استفاده کنند.