تنها راه نجات افغانستان وحدت و همدلی تمام اقوام است
مصاحبه : سیدمحمد امین‌‌آبادی
اشاره
تحولات این روزهای افغانستان بار دیگر صدر اخبار و گزارش های رسانه های منطقه ای و بین المللی را به خود اختصاص داده است. همه رسانه ها از پیشروی های سریع گروه طالبان خبر می دهند. خود طالبان مدعیست بیش از 80 درصد از مناطق مختلف افغانستان به دست این گروه افتاده است. در همین رابطه و بررسی تحولات جاری این کشور با«محمد حسن جعفری» رئیس «مجمع فرهنگی انقلاب اسلامی افغانستان» و دبیرکل «حزب رفاه ملی افغانستان» به گفت و گو نشستیم. ایشان سه شنبه هفته گذشته(1 تیر) در دفتر روزنامه کیهان حضور یافت و در بارۀ شرایط نا آرام جاری افغانستان، با خبرنگار ما به گفت و گو نشست. آقای جعفری در این مصاحبه تاکید کرد مردم افغانستان برای مقابله با تسلط طالبان بر شهرها، آماده هستند که قربانی بدهند.. به گفته جعفری، در صورتی که شرارت طالبان گسترده تر شود، ممکن است که نیروهای فاطمیون، که کل افغانستان طرفدار آنهاست، وارد عمل شوند. وی طالبان را نه تنها برای شیعیان و قوم هزاره، بلکه برای تاجیک ها، ازبک ها، پشتون ها نیز خطرناک دانست و تاکید کرد که اگر این گروه به هر دلیلی، در افغانستان به قدرت برسد، کشتار و جنایات دهه 1990 میلادی را تکرار خواهد کرد.
سرویس خارجی
به عنوان اولین سؤال لطفاً خودتان را برای خوانندگان روزنامه کیهان معرفی کرده و مختصری درباره فعالیت‌های حزبی که ریاست آن را بر عهده‌دارید توضیح دهید؟
بنده در ابتدای کار از روزنامه وزین کیهان به خاطر این فرصتی که در اختیار ما قرار داد تشکر می‌کنم. بنده «محمد حسن جعفری» رئیس«مجمع فرهنگی انقلاب اسلامی افغانستان» و دبیرکل «حزب رفاه ملی افغانستان» هستم. این حزب به عنوان یک جریان، ارزشی و مکتبی و به عنوان یک جریانی که ممثل اراده ملی مردم افغانستان می‌باشد؛ در کشور فعالیت می‌کند و در خدمت مردم افغانستان قرار دارد. باور داریم که جریان‌های ارزشی و مکتبی می‌توانند بیشتر حرفی برای گفتن داشته باشند تا جریان‌هایی که به فرمایش حضرت «امام خمینی» صرفاً بر ملی گرایی تاکید می‌کنند و بر ملی گرایی دامن می‌زنند. اساس بدبختی امت اسلامی را حضرت امام تکیه صرف بر ملی گرایی می‌دانند. البته تاکید ما هم در حزب رفاه ملی افغانستان تاکید صرف بر ملی گرایی نیست. این حزب وجه مردمی زیادی در بین مردم افغانستان دارد از اهل تسنن گرفته تا اهل تشیع و اقوام مختلف مثل هزاره‌ها، تاجیک‌ها و پشتون‌ها و به همین دلیل حزب «رفاه ملی افغانستان» در کشور به عنوان یک حزب فراگیر برخواسته از اراده ملی مردم افغانستان تلقی می‌شود. این حزب از سال 1382 پا به عرصه وجود گذاشته و در راستای منافع ملت افغانستان گام بر می‌دارد و تنها جریانی است که همیشه هم دولت را نقد کرده و هم اپوزیسیون را و همواره در راستای منافع ملت افغانستان حرکت کرده است.
آیا در پارلمان افغانستان هم حزب رفاه ملی نماینده دارد؟
ما قبلاً چند نماینده در پارلمان افغانستان داشتیم. اما در حال حاضر نماینده‌ای در پارلمان افغانستان نداریم.
دغدغه‌ای که در شرایط کنونی ملت ایران، ملت افغانستان و در یک نمای کلی امت اسلامی دارد؛ این است که پس از خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان، آیا گروه طالبان مجدداً بر این کشور مسلط می‌شود؟ نظر شما در این زمینه چیست؟
من خدمت شما عرض کنم که آمریکا و کشورهای غربی برای طالبان ارزش افزایی کرده است و سعی‌شان بر این است که افغانستان در همین وضعیت ناامن و ناآرام باقی بماند. یعنی اگر صلح و ثبات در افغانستان ایجاد شود دیگر حضور نیروهای آمریکایی در افغانستان هیچ توجیهی نخواهد داشت. امروز آمریکا در ظاهر می‌گوید که ما در حال ترک افغانستان هستیم. در حالی که آمریکا به افغانستان نیامده است که آن را ترک کند. آنها در ظاهر مدعی هستند که ما در حال ترک افغانستان هستیم اما آنها به افغانستان نیامده‌اند که بروند. حتی اگر نیروهای نظامی رسمی آمریکا هم افغانستان را ترک کنند قریب به 12 هزار نیروی امنیتی و اطلاعاتی آمریکا در افغانستان حضور دارند و در بین آن حتی از نیروهای امنیتی رژیم صهیونیستی نیز حضور دارند. آنها یک روز می‌گویند ما حضور خود را کم می‌کنیم یک روز می‌گویند کشور را ترک می‌کنیم. یک روز می‌گویند هزینه‌های ما در افغانستان سرسام آور شده است. متاسفانه در این زمینه دولت افغانستان یک دولت درمانده و مستاصل می‌باشد و به حرف‌های آمریکا باور و اعتماد کرده است و این تنها ضعف دولت افغانستان می‌باشد.شما دیدید که آقای کرزای در صحبت‌های اخیر خود هم گفت که آمریکایی‌ها در افغانستان به دنبال منافع خود هستند و به دنبال منافع ملی افغانستان نیستند. حزب رفاه ملی افغانستان از همان ابتدا مخالف حضور آمریکا در افغانستان بود و حتی مخالفت شدید خود را نیز با امضای پیمان استراتژیک با آمریکا اعلام کرد و آن را خیانت به ملت افغانستان تلقی کرد. ما بر این باور هستیم که آمریکا برای اینکه به کشورهای منطقه تسلط داشته باشد و همچنین برای غارت منابع زیرزمینی افغانستان مثل منیزیوم و اورانیوم، حضور در افغانستان را ضروری می‌داند. اغلب قتل و غارت‌ها و ترورها نیز که در افغانستان انجام می‌شود از سوی گروه‌های مورد حمایت آمریکا و برخی کشورهای عربی انجام می‌شود. طرحی نیز برای ترور بنده به عنوان دبیرکل حزب رفاه ملی افغانستان هم آماده شده بود که خوشبختانه افشا شد و در آن جلسه‌ای که قرار بود بنده را ترور کنند حاضر نشدم. امروز افغانستان نیازمند صلح و ثبات و همدلی و وحدت می‌باشد. بنده می‌خواهم به نکته دیگری نیز در این میان‌اشاره کنم و آن اینکه جمهوری اسلامی ایران بیشتر از این می‌تواند در تحولات افغانستان تاثیرگذار باشد. ما بر این باور هستیم که جمهوری اسلامی ایران یک کشور قدرتمند و حائز اهمیت در منطقه می‌باشد و این برای آمریکایی‌ها خیلی سنگین و بسیار دشوار است که حضور ایران را تحمل کنند لذا به هر نحوی می‌خواهند که حضور ایران کم رنگ باشد. دلیل این مسئله این است که آمریکا در منطقه رقیبی غیر از ایران ندارد و بقیه دولت‌ها همه تابع و سرسپرده آمریکا هستند.
در ارتباط با طالبان ذهنیتی که وجود دارد و شما هم تا حدودی به آن‌اشاره کردید این است که این گروه از کجا مسلح می‌شود؟ طی یک ماه اخیر بر اساس گزارش‌ها 20 تا 30 شهرستان به تصرف طالبان درآمده است. به هر حال با سلاح این کار انجام می‌شود این تسلیحات مورد استفاده طالبان از کجا تامین می‌شود؟
خدمت شما عرض شود که بعضی کشورها از جمله پاکستانی‌ها و برخی کشورهای دیگر سعی می‌کنند به نحوی از طالبان استفاده کنند. پاکستانی‌ها از طالبان حمایت می‌کنند. سازمان‌های اطلاعاتی دنیا سلاح‌های پیشرفته را در اختیار طالبان قرار می‌دهند. پاکستان یکی از این کشورها است. متاسفانه روسیه نیز سلاح در اختیار طالبان قرار می‌دهد. ما انتظار داشتیم که حداقل روس‌ها در امور داخلی ما دخالت نکنند. شما دیدید که« ضمیر کابلوف»، نماینده ویژه رئیس‌جمهوری روسیه در امور افغانستان نیز در اظهارات خود به نحوی از طالبان حمایت کرد. ما امیدوار هستیم کشورهای حامی طالبان در سیاست خود تجدید نظر کنند. طالبان ابزار هستند اما ابزار خوبی نیستند اینها غیر از جنایت و آدم کشی کار دیگری بلد نیستند. طیف فاشیست و طیف تمامیت خواهی که طالب هستند اینها فقط به دنبال تصاحب قدرت هستند و می‌خواهند که بقیه همه وسیله باشند. اینها می‌خواهند زمام امور را به دست بگیرند و در این میان انگلیس نیز دخالت زیادی می‌کند. خوشبختانه انگلیس سه بار از افغانستان شکست خورد. باز هم ما شاهد هستیم که انگلیس عمیقاً در امور داخلی افغانستان دخالت می‌کند، آنها نیز طالبان را تجهیز می‌کنند. سلاح‌هایی که پاکستان در اختیار طالبان قرار می‌دهد بخش عمده‌ای از آن از انگلیس تامین می‌شود. شما اگر یادتان باشد در دوره‌ای که «جک استراو» وزیر خارجه انگلیس بود آنها حتی طرح تجزیه افغانستان را نیز مطرح کردند. دغدغه دنیای استکبار این است که افغانستان را نیز مثل برخی از کشورها (سودان) به چند کشور کوچک تجزیه کنند. اما باید ملت افغانستان هوشیار باشد و با وحدت و همدلی پیش بروند. ملت افغانستان باید متوجه باشند که طالبان تنها به دنبال امارات خود خوانده خود هستند. آنها اگر بحث شیعه را مطرح می‌کنند، اگر بحث سنی را مطرح می‌کنند اگر بحث قومیت و زبان را مطرح می‌کنند تنها برای پیشبرد منافعشان است. متاسفانه عربستان عمیقاً به ارسال پول و امکانات از طالبان حمایت می‌کند. آقای بن سلمان که با اسرائیل در ارتباط است باید متوجه باشد که افغانستان اگر سیلی زد همان فرمایش حضرت امام خواهد شد که فرمود؛ چریک‌های افغان آنچنان به شوروی سیلی زدند که نتوانست سر خود را بلند کند. این دفعه اگر افغانستان به بن سلمان سیلی بزند در آن صورت وهابیت دیگر برای همیشه تاریخ نخواهد توانست سر خود را بلند کند و ما امیدوار هستیم که بن‌سلمان به مشکلات داخلی خود عربستان بپردازد و دولت سعودی در امور داخلی افغانستان مداخله نکند.
از منظر واقع گرایی طالبان به هر دلیلی در مناطق دور افتاده مسلط می‌شود، یا مردم موافق طالبان هستند، یا نیستند، یا از دولت مرکزی سرخورده هستند. در ارتباط با شهرهای بزرگ افغانستان مثل کابل، هرات، قندهار، مزارشریف چطور؟ مردم این شهرها چقدر طرف طالبان و چقدر طرفدار دولت مرکزی هستند؟
دولت اراده‌ای برای مقابله با طالبان ندارد. ما سفرآقای غنی و عبدالله را به آمریکا به ضرر منافع ملت افغانستان می‌دانیم. به جای سفر به آمریکا آنها اگر واقعاً راست می‌گویند به مشکلات داخلی افغانستان بپردازند.آمریکا مگر در همین نشست‌های دوحه نبود که دولت افغانستان را دعوت نکرد؟ آمریکایی‌ها هیچ ارزشی برای مقامات دولتی افغانستان قائل نشدند ولی باز هم آنها به آمریکا سفر می‌کنند. مگر همین «زلمای خلیل‌زاد» نبود که گفت، ما کاغذ را دادیم به «اشرف غنی» و« عبدالله عبدالله» بخوانند. آیا این مایه ننگ برای دولتمردان افغانستان نیست. دولتمردان افغانستان باید متکی به آمریکا نباشند.
تا جایی که ما اطلاع داریم مردم شهرهای بزرگ افغانستان طرف طالبان نیستند اما آیا آنها حاضر هستند سلاح به دست بگیرند و با طالبان بجنگند؟ آیا مردم جان خود را به خطر می‌اندازند یا منفعل می‌شوند؟
مردم افغانستان به خاطر عزت و کرامت خود آماده فداکاری و قربانی دادن هستند. مردم افغانستان پیش از این طالبان را تجربه کرده‌اند. و طالبان را به عنوان یک زباله دور انداخته‌اند و دیگر حکومت آنها را نمی‌پذیرند. در برخی مناطق هم که مسلط می‌شوند مردم از روی اجبار تن می‌دهند. همین الان مردم علیه آنها هستند و در برخی مناطق علیه آنها قیام کرده‌اند. دولت کاری نمی‌کند و این فقط مردم هستند که مقابل طالبان ایستادگی می‌کنند. شما به شهرهای بزرگ‌اشاره کردید شهرهای کوچک هم علیه آنها هستند. طالبان امکانات زیادی دارند اما من باور ندارم که طالبان دوباره بر افغانستان مسلط شوند آنها شرایط تسلط دوباره بر افغانستان را ندارند. شاید مدتی برخی استان‌ها را بگیرند اما اگر نیروهای مقاومت، نیروهای مجاهدین و مردم افغانستان بسیج شوند آنها عقب خواهند نشست. در شرایط کنونی مردم افغانستان و احزاب و ما منتظر هستیم تا ببینیم دولت چه واکنشی نشان می‌دهد وگر نه همه جریان‌ها نیروهای خود را مسلح کرده و آماده دفاع از تمامیت ارضی افغانستان هستیم.
اگر دولت افغانستان قادر به مقابله با طالبان نباشد آیا احتمال این وجود دارد که گروه‌های مردمی که در عراق برای مقابله با داعش شکل گرفت در افغانستان نیز چنین گروه‌هایی شکل بگیرد؟
ما اگر بخواهیم از تمامی ظرفیت‌های خود استفاده خواهیم کرد. اگر طالبان دهن کجی کند حتی از نیروهای فاطمیون هم استفاده خواهیم کرد. آنها فرزندان واقعی افغانستان هستند. آنها علیه داعش که یک جریان تکفیری هست مبارزه کرد. بخش بزرگی از مردم افغانستان از فاطمیون استقبال می‌کنند.
شما گفتید که اگر طالبان مسلط شود به نفع آمریکاست چرا؟
آمریکا هیچ چاره‌ای جز این ندارد. چون بدیلی به جای طالبان در افغانستان نتوانست پیدا کند. یک روز داعش را درست کرد، روزی سراغ جماعت اسلامی پاکستان رفت اما باز هم جواب نداد. سازمان سیا با طالبان توافق عمیق دارد. طالبان سربازان پیاده نظام آمریکا هستند و اگر در ظاهر هم چیزی ابراز می‌کنند دروغ محض است. بنده این را به طور صریح خدمت شما عرض می‌کنم که طالبان سربازان پیاده نظام آمریکا هستند. و هرگز به منافع افغانستان فکر نمی‌کنند و به دنبال منافع مردم افغانستان نیستند.
برخی گزارش‌ها حاکی است 87 شهرستان در اختیار دولت است. 111 شهرستان در کنترل طالبان قرار دارد و بر سر کنترل بیش از 200 شهرستان هم بین طالبان و نیروهای دولتی درگیری وجود دارد و این مردم ایران را نگران می‌کند. از جنبه واقع گرایی مردم به دنبال این هستند که بدانند در افغانستان چه اتفاقی در حال رخ دادن هست؟
در مورد بعضی مسائل و اخبار که درباره طالبان منتشر می‌شود اغراق می‌شود.شما یقین بدانید که این اخبار اغراق است. انتشار این گونه اخبار بیشتر جنگ روانی از سوی طالبان است تا بر ذهنیت مردم افغانستان تاثیر بگذارند. خیلی از مناطقی که توسط طالبان‌اشغال شده بود از سوی نیروهای دولتی و مردم پس گرفته شد. اگر واقعیت را هم کتمان نکنیم در این رابطه باید بگویم که دولت افغانستان یک دولت درمانده و مزمحل است. دولت اراده‌ای برای مقابله با طالبان ندارد. و فکر و ذهن آنها منتظر هست تا ببینند آمریکا چه می‌گوید. دولتی که خود را وابسته به آمریکا و غرب می‌داند از این دولت کاری ساخته نیست انتقاد حزب رفاه ملی افغانستان نیز همواره این بوده که همیشه به دولت یادآوری کرده است که باید متکی به مردم افغانستان باشد.
شما به عنوان یک رهبر حزب آیا واقعیت وجود طالبان را می‌پذیرید؟
ما طالبان را یک وسیله و ابزار می‌دانیم.
ولی قابل حذف نیست؟
ما هرگز هیچ کس را قابل حذف نمی‌دانیم. ولی آنها جنایت کردند و دستشان تا مرفق به خون مردم افغانستان آلوده است.
برداشت من از حرف شما این است که شما طالبان را در ساختار سیاسی افغانستان می‌پذیرید.ولی معتقدید جنایتکاران طالبان باید محاکمه شوند؟
بله باید محاکمه شوند. اما این دولت کارایی خود را از دست داده است و قادر نیست اراده ملی افغانستان را نمایندگی کند. ان‌شاالله ما امیدوار هستیم که اگر دولت می‌خواهد تغییری ایجاد بکند باید نیروهای اصیل افغانستان را در بدنه دولت به کار بگیرد. نیروهایی از مجاهدین گذشته و دیگران را که دلسوز مردم افغانستان هستند.
چند نفر از این چهره‌های دلسوز را می‌توانید نام ببرید؟
بله مشکلی وجود ندارد. شخصیت‌هایی مثل آقای «مراد علی مراد» که ژنرال چهار ستاره افغانستان هستند. آقای« بسم الله محمدی» که از برادران تاجیک ما هستند. آقای «یونس قانونی» هستند. و صدها شخصیت را می‌توان نام برد.
در ارتباط با طالبان دو گمانه‌زنی وجود دارد.یکی تسلط طالبان بر افغانستان و دیگری عدم تسلط طالبان بر افغانستان. اگر طالبان مسلط شود آیا سیاست این گروه نسبت به ایران مثل قبل خواهد بود؟
بدتر از قبل خواهد بود. علی‌رغم خوش‌بینی برخی برادران ایرانی بنده این را به شما بگویم که آنها به این خاطر به وجود آمده‌اند که مرزهای ایران و آسیای میانه را ناامن کنند.این را من صادقانه خدمت شما عرض می‌کنم که طالبان برای ماموریت دیگری آماده شده‌اند و این هرگز به نفع ایران و کشورهای آسیای میانه نیست که طالبان دوباره در افغانستان مسلط شوند.
آقای «عبدالغنی ملا برادر» اخیراً در دوحه قطر گفته است که ما با اقلیت‌ها در افغانستان برخورد انسانی و خوبی خواهیم داشت و به عنوان شهروند افغانستان آنها را می‌پذیریم. اگر طالبان به قدرت برسد آیا فکر می‌کنند طالبان در این زمینه به وعده‌های خود در رابطه با هزاره‌ها و شیعیان افغانستان عمل خواهد کرد؟
آنها در مزار شریف نزدیک به 10 هزار تن از شیعیان را قتل عام کردند. برادران تاجیک ما را هم قتل عام کردند. آنها دروغ می‌گویند. آنها نمی‌توانند درباره سرنوشت مردم افغانستان تصمیم بگیرند. ما اصلاً آنها را قبول نداریم. حتی اگر آمریکا طالبان را بر کشور تحمیل هم بکنند باز مردم افغانستان آنها را بیرون خواهند کرد. اگر این دفعه لازم باشد خود بنده که رهبر حزب هستم سلاح به دست خواهم گرفت، مگر اینها تجدید نظر کنند و به عنوان شهروند عادی افغانستان بیایند و در کشور به زندگی عادی خود مشغول باشند.
برخی معتقدند آمریکا قصد دارد طالبان را در افغانستان مسلط کرده و مثل سوریه ایران را در افغانستان درگیر کند. نظر شما در این زمینه چیست؟
بله این هم محتمل است اما مردم افغانستان دیگر طالبان را دور انداخته‌اند. مردم افغانستان دیگر به طالبان به عنوان گروهی که در سال‌های 73، 74 و 75 شمسی صلح را به ارمغان آورد نگاه نمی‌کنند. همه به عنوان یک جانی و جنایتکار به طالبان نگاه می‌کنند. جنایت‌هایی که طالبان در افغانستان مرتکب شدند روی هیتلر و مغول را سفید کردند.
ساختار قدرت در درون طالبان به چه شکلی است؟ قدرت در طالبان دست کیست؟
در گروه طالبان افرادی مثل ملا برادر کاره‌ای نیستند و سازمان اطلاعات پاکستان(آی اس آی) به اینها دستور می‌دهد و آنها هم اجرا می‌کنند. شما دیدید که مولوی محمد عمر را چگونه سازمان اطلاعات پاکستان کشتند. در بین سران طالبان هم اختلافات عمیقی وجود دارد. اما سازمان اطلاعات پاکستان اجازه نمی‌دهد این اختلافات علنی شود و هر کدام که ساز مخالف می‌زنند سرش را زیر آب می‌کنند.
به نظر می‌رسد که طالبان یک ساختار سه وجهی دارد یک رهبران هستند، یک رهبر سیاسی در قطر و یک وجه هم نیروهای میدانی هستند که جانشان را به خطر می‌اندازند؟
نیروهای میدانی را پاکستانی‌ها و عرب‌ها تغذیه می‌کنند.
به عنوان آخرین سؤال در مورد آینده افغانستان مبتنی بر واقع گرایی یک جمع‌بندی بکنید؟
مردم افغانستان باید با واقعیت‌ها کنار بیایند. اینکه با طالبان کنار بیایند واقعیت ماجرا نیست. طالبان تا زوری نباشد حق بده نیستند، آنها فقط به دنبال برپایی امارت خود هستند. باید با وحدت و همدلی تمام اقوام افغانستان در کنار هم قرار بگیرند. در غیر این صورت جنگ افغانستان ادامه پیدا خواهد کرد و افغانستان روی آرامش را به خود نخواهد دید. افغانستان یک کشور ژئوپلیتیک حائز اهمیت است. آمریکایی‌ها و غربی‌ها هم بر این باور هستند که افغانستان را ناامن نگه دارند. فضای افغانستان در دست آمریکایی‌ها قرار دارد و شما می‌بینید که تمام مردم افغانستان از دست آمریکایی‌ها ناراحت هستند. تنها راه نجات از وضعیت کنونی وحدت و همدلی تمامی اقوام افغانستان است. در غیر این صورت مسئله افغانستان هم مثل مسئله فلسطین خواهد شد که بیش از 70 سال است که یهود در آنجا حاکم هستند.
ما امیدوار هستیم که مجاهدین واقعی و مردم افغانستان دست به دست هم بدهند و وحدت و همدلی خود را حفظ کنند و اختلافات جزئی خود را کنار بگذارند و به طالبان به چشم یک تهدید نگاه بکنند و آن را یک عنصر بیگانه تلقی کنند. طالبان پیش از این آزمون خود را در نزد مردم افغانستان پس داده‌اند و آزموده را آزمودن خطاست.
من به عنوان دبیرکل حزب «رفاه ملی افغانستان» خدمت شما عرض می‌کنم که ما اصلاً باور به طالبان نداریم. طالبان را یک‌جریان می‌دانیم که از خارج تغذیه می‌شود و سازمان‌های اطلاعاتی دنیا بر آنها تسلط دارند. آنها به فکر مردم افغانستان نیستند. این هم که تراوشات فکری خود را در قالب اسلام عرضه می‌کنند بخشی از برنامه تعریف شده برای
آنهاست.
از اینکه وقت خود را در اختیار ما قرار دادید از شما تشکر می‌کنیم.